Pic credit : social media
पिलीभीत: उत्तर प्रदेशातील पिलीभीत जिल्ह्यातील ‘पीलीभीत व्याघ्र प्रकल्प’ हे 73,000 हेक्टरमध्ये पसरलेले सुंदर जंगल आहे. निसर्गाने ते विपुल नैसर्गिक साधनसंपत्तीने निर्माण केले आहे. यामुळेच हे जंगल जैवविविधतेच्या दृष्टीने अत्यंत महत्त्वाचे आहे. शेजारील देश नेपाळमधील गेंड्यांनाही पिलीभीत व्याघ्र प्रकल्पाची पसंती आहे. म्हणजेच त्यांना हे जंगल आवडायला लागले आहे.
येथे 73 हून अधिक वाघ आहेत
पिलीभीत हा हिमालयाच्या शिवालिक पर्वतरांगांच्या पायथ्याशी वसलेला जिल्हा आहे. त्याचबरोबर या जिल्ह्यातील बहुतांशी जमीन वनक्षेत्र आहे. हे जंगल पाण्याचे स्त्रोत, घनदाट साल वृक्ष, विविध वनस्पती आणि प्राणी यांनी परिपूर्ण आहे. ही बाब लक्षात घेऊन येथे उपस्थित असलेल्या वाघांचे संवर्धन करण्याची योजना आखण्यात आली. योजनेनुसार 2014 मध्ये पिलीभीत वन्यजीव अभयारण्य व्याघ्र प्रकल्प म्हणून घोषित करण्यात आले. व्याघ्र प्रकल्पाच्या घोषणेनंतर येथे वाघांचे संवर्धन करण्यात आले, त्यामुळे आज येथे ७३ हून अधिक वाघ आहेत.
Pic credit : social media
संख्या वेगाने वाढली
जगप्रसिद्ध पिलीभीत व्याघ्र प्रकल्पात वाघांच्या प्रचंड संख्येसाठी देश प्रसिद्ध असला तरी वाघांसोबतच येथील इतर वन्य प्राण्यांची संख्याही अनेक पटींनी वाढली आहे. शेजारच्या नेपाळमध्ये स्थित शुक्लाफांटा अभयारण्य, त्याची सीमा पिलीभीतच्या जंगलांशी सामायिक करते. अशा स्थितीत रोज तिकडे भटकणारे वन्य प्राणी पिलीभीत व्याघ्र प्रकल्पात येतात.
हे देखील वाचा : 8 वर्षांनंतर प्रथमच आइसलँडमध्ये दिसले दुर्मिळ ध्रुवीय पांढरे अस्वल; पोलिसांनी गोळ्या घालून ठार केले
शुक्लाफांटा राष्ट्रीय उद्यानाचे वैशिष्ट्य
एवढेच नाही तर शेजारील देश नेपाळच्या शुक्लाफांटा नॅशनल पार्कमधील वन्यजीव देखील पिलीभीत व्याघ्र प्रकल्पाला खूप आवडतात. गेल्या काही काळापासून पिलीभीतच्या लग्गा-भग्गा परिसरात नेपाळी गेंडे सातत्याने भारतीय सीमेत घुसताना दिसत आहेत.
हे देखील वाचा : धोक्याची सूचना! आपल्या आकाशगंगेत आढळले 100 पेक्षा जास्त Black holes, शास्त्रद्यांमध्ये भीतीचे वातावरण
पांढऱ्या गेंड्यांची प्रजाती धोक्यात
गेंड्यांचे अनेक प्रकार आहेत. आणि काही तर अत्यंत दुर्मिळ असे आहेत त्यातच पांढऱ्या गेंड्यांचा देखील समावेश आहे. भारतातच नव्हे तर जगभरात इतरही ठिकाणी या प्रजातींना धोका निर्माण झाला आहे. दक्षिण आफ्रिका हा एक देश आहे जिथे शिकारीने त्यांच्या पांढऱ्या गेंड्यांच्या लोकसंख्येचा नाश करणे सुरूच ठेवले आहे, कारण शिकारींनी Hluhluwe Imfolozi Game Reserve आणि KwaZulu-Natal प्रांतातील इतर साठ्यांना लक्ष्य केले आहे.
इंडोनेशियाच्या पर्यावरण आणि वन मंत्रालयाने अलीकडेच सापडलेल्या अनैसर्गिक जावान गेंड्याच्या मृत्यूची नोंद केली आहे, ज्याची सध्या चौकशी सुरू आहे. अहवालानुसार, मंत्रालयाने असेही म्हटले आहे की 12 जावान गेंडे बेपत्ता आहेत.नामिबिया, ज्यात जगातील सर्वात जास्त काळ्या गेंड्यांची संख्या आहे, 2021 ते 2022 पर्यंत गेंड्यांच्या शिकारीत 93 टक्के वाढ झाली आहे. आयआरएफने सांगितले की, महाद्वीपभोवती शिकारीचा दबाव वाढत आहे.