इस्रो – आदित्य L1 : भारतीय अंतराळ संशोधन संस्था (ISRO) ने ८ ऑक्टोबर रोजी माहिती दिली की, सूर्याचा अभ्यास करण्यासाठी भारताची पहिली राबवलेली मोहीम आदित्य-L1 अंतराळ यान “निरोगी” आहे आणि “सूर्य-पृथ्वी लॅग्रेंज पॉइंट 1 (L1) च्या मार्गावर आहे. जे पृथ्वीपासून सुमारे १.५ दशलक्ष किलोमीटर अंतरावर आहे. स्पेस एजन्सीने जोडले की अंतराळ यानाने ६ ऑक्टोबर रोजी सुमारे १६ सेकंदांसाठी ट्रॅजेक्टोरी करेक्शन मॅन्युव्हर (TCM) यशस्वीरित्या पार पाडले.
१९ सप्टेंबर, २०२३ रोजी पार पडलेल्या ट्रान्स-लॅग्रेंजन पॉइंट १ इन्सर्शन (TL1I) युक्तीचा मागोवा घेतल्यानंतर मूल्यमापन केलेले मार्ग दुरुस्त करणे आवश्यक होते. TCM हे सुनिश्चित करते की अंतराळयान L1 च्या आसपास हॅलो ऑर्बिट इन्सर्शनच्या दिशेने त्याच्या इच्छित मार्गावर आहे,” इस्रोने X वर लिहिले, पूर्वी ट्विटर म्हणून ओळखले जात असे. आतापर्यंत, अंतराळ यानाने चार पृथ्वी-बाउंड युक्ती आणि ट्रान्स-लॅग्रेंजन पॉइंट १ इन्सर्शन (TL1I) युक्ती यशस्वीरित्या पार केली आहे. अंतराळयान देखील पृथ्वीच्या प्रभावाच्या क्षेत्रातून यशस्वीरित्या सुटले आहे .
आदित्य L1 मिशन काय आहे?
यशस्वी चांद्रयान ३ मोहिमेच्या काही दिवसांनंतर, ISRO ने २ सप्टेंबर रोजी आंध्र प्रदेशातील श्रीहरीकोटा येथील स्पेसपोर्टवरून आदित्य-L१ अंतराळयान प्रक्षेपित केले. सौर कोरोनाचे दूरस्थ निरीक्षणे देण्यासाठी आणि L1 (सन-अर्थ लॅग्रॅन्जियन पॉइंट) वर सौर वाऱ्याचे इन-सीटू निरीक्षणे देण्यासाठी या अवकाशयानाची रचना करण्यात आली आहे. हा डेटा शास्त्रज्ञांना पृथ्वीभोवती असलेल्या कणांच्या वर्तनाचे विश्लेषण करण्यास मदत करेल. आदित्य-L1 पृथ्वीपासून अंदाजे 1.5 दशलक्ष किमी अंतरावर राहील, सूर्याकडे निर्देशित केले जाईल, जे पृथ्वी-सूर्य अंतराच्या सुमारे १ टक्के आहे, असे इस्रोने म्हटले आहे.
इस्रोचे अध्यक्ष एस सोमनाथ यांच्या म्हणण्यानुसार सूर्य मोहिमेला अचूक त्रिज्या गाठण्यासाठी 125 दिवस लागतील. ते सूर्यावर उतरणार नाही आणि सूर्याच्या जवळही जाणार नाही, असेही ते म्हणाले.