China GJ-11 Drone : चीनने लाँच केला ‘मिस्ट्रीयस ड्रॅगन’; सोशल मीडियावर व्हिडिओ झाला जोरदार VIRAL ( फोटो सौजन्य : सोशल मीडिया)
तैनाती आणि विस्तारित पोहोच
मानव-मशीन संयोजनाची सध्यस्थिती
भारताच्या लष्करी धोरणावर परिणाम
GJ-11 Stealth Drone : चीनच्या हवाई संरक्षण व्यवहारात एक महत्त्वाचा टप्पा गाठला गेला आहे देशाने आपल्या अत्याधुनिक स्टेल्थ अनक्रूड युनिमॅन लढाऊ हवाई वाहन (UCAV) GJ-11 चा परिचय करून दिला आहे. या ड्रोनला “मिस्ट्रीयस ड्रॅगन” किंवा “फॅन्टसी ड्रॅगन” असेही संबोधले जात आहे.
जागतिक घडामोडी संबंधित बातम्या वाचण्यासाठी येथे क्लिक करा : व्हाईट हाऊसमध्ये विनोदातून राजकारण; तुमच्या किती बायका आहेत? Trump आणि Sharaa यांचा ‘तो’ VIDEO VIRAL
या यंत्रणेचे विश्लेषण करताना खालील बाबी विशेष लक्षवेधी आहेत:
GJ-11 चा विकास २०१३ मध्ये प्रथम नमुन्याने सुरू झाला.
नवीन व्हिडिओ क्लिपमध्ये या ड्रोनला J-20 आणि J-16D इलेक्ट्रॉनिक जंग जेटसोबत उड्डाण करताना दाखवले गेले आहे.
या ड्रोनची वैशिष्ट्ये म्हणजे: फायलिंग-विंग डिझाइन, कमी प्रत्यक्ष रडार दृश्यता, आतल्या शस्त्रालयाची व्यवस्था, तसेच उद्योगमानाने उच्च पल्ल्याच्या हल्ल्यांमध्ये सहभागता.
विश्लेषकांना हे लक्षात आले आहे की GJ-11 हे फक्त साधारण ड्रोन नाही ते पुढील पिढीच्या हवाई युद्धाचा पैलू सादर करत आहे. विशेषतः भारत–चीन सीमांवरील परिस्थितीत हे धोका म्हणून दिसू शकते. सॅटेलाइट प्रतिमा दर्शवतात की तीन GJ-11 युनिट्स तिबेटमधील शिगात्से हवाई तळावर तैनात केल्या गेल्या आहेत. या ठिकाणचा भौगोलिक व रणनीतिक महत्त्व मोठे आहे मर्यादीय भागाजवळ नसतानाही, हवाई धोरणासाठी अगदी पुढारी ठिकाणी आहे.
भारतासाठी या अभ्यासात काही बाबी खूप गांभीर्याने पाहाव्यात:
सीमा भागातील हवाई पाळत व संरक्षण यंत्रणा आता या नव्या प्रकारच्या स्टेल्थ यूसीएव्हीच्या समोर आहेत पारंपारिक विमाने व रडार यंत्रणांना या तंत्रज्ञानाने आव्हान दिले आहे.
मॅनड-जेट्स व अनक्रूड यंत्रांमधला समन्वय (म्हणजे J-20 + GJ-11) हवाई युद्धाचं भविष्य बदलू शकतो.
चीनने नौदल आवृत्ती (carrier-based) सुद्धा विकसित केली आहे, म्हणजे समुद्रातील हवाई मोहिमा व सैन सक्षमतेत वाढ होऊ शकते.
Official designation of the GJ-11 by the PLAAF ——玄龙（Fantasy Dragon） pic.twitter.com/R7LkehkMHN — 冬夜雪域冰莲炎 (@SnowLotusFlame) November 11, 2025
credit : social media
जागतिक घडामोडी संबंधित बातम्या वाचण्यासाठी येथे क्लिक करा : India House : लंडनमधील ‘इंडिया हाऊस’ आता महाराष्ट्राचे; स्वातंत्र्यरत्न वीर सावरकरांच्या कार्याला जागतिक पटलावर सम्मान
यामुळे स्वतःला विचारावं लागेल की भारताने आपल्या हवाई व सीमांत क्षमतेची तयारी किती केली आहे? नवीन युगातील हवाई युद्ध तंत्रज्ञानाचा सामना करण्यासाठी संरक्षण धोरणात सुधारणा करणे आवश्यक ठरते आहे. थोडक्यात सांगायचं झालं, तर GJ-11 ही भविष्यातील हवाई सामरिक गतिशीलता बदलू शकणारी यंत्रणा आहे, आणि तिचा समोर भारताची हवाई व सीमांत सुरक्षा व्यवस्था जागृत राहावी, हेच गरजेचं आहे.
