4.5 अब्ज वर्षांपूर्वी पृथ्वीचा पृष्ठभाग कसा होता? थरथरणाऱ्या पृथ्वीने उघड केली गूढ रहस्ये

Ancient continental crust : पृथ्वीच्या सुरुवातीच्या पृष्ठभागावर कोणत्या प्रकारच्या रासायनिक प्रक्रिया घडत होत्या, याबाबत शास्त्रज्ञांनी एक महत्वपूर्ण शोध लावला आहे.

4.5 अब्ज वर्षांपूर्वी पृथ्वीचा पृष्ठभाग कसा होता? थरथरणाऱ्या पृथ्वीने उघड केली गूढ रहस्ये ( फोटो सौजन्य : सोशल मीडिया)

Follow Us:

Follow Us:

नवी दिल्ली : पृथ्वीच्या सुरुवातीच्या पृष्ठभागावर कोणत्या प्रकारच्या रासायनिक प्रक्रिया घडत होत्या, याबाबत शास्त्रज्ञांनी एक महत्वपूर्ण शोध लावला आहे. ‘नेचर’ या प्रतिष्ठित जर्नलमध्ये प्रकाशित या संशोधनानुसार, पृथ्वीच्या निर्मितीपासूनच तिच्या पृष्ठभागावर महाद्वीपीय कवचाच्या समान रासायनिक वैशिष्ट्यांचा समावेश होता. म्हणजेच, प्लेट टेक्टोनिक्स सुरू झाल्यानंतर ही वैशिष्ट्ये निर्माण झाली असे मानण्याऐवजी, ती आधीपासूनच अस्तित्वात होती, असा नवीन दावा संशोधकांनी केला आहे.

जागतिक घडामोडी संबंधित बातम्या वाचण्यासाठी येथे क्लिक करा : भारतीयांना का आवडते थायलंड? धक्कादायक सर्वेक्षणात नवीनच माहिती आली समोर

प्लेट टेक्टोनिक्सच्या सुरुवातीचा गूढ प्रश्न

पृथ्वी हा सध्या ज्ञात असलेला एकमेव ग्रह आहे जिथे प्लेट टेक्टोनिक्स अस्तित्वात आहे. ही भौगोलिक प्रक्रिया केवळ महाद्वीपांच्या निर्मितीस कारणीभूत नाही, तर पृथ्वीवरील जीवनाच्या उत्क्रांतीमध्येही तिचे महत्त्व मानले जाते. मात्र, प्लेट टेक्टोनिक्स नेमके कधी सुरू झाले, हा एक मोठा वैज्ञानिक प्रश्न अद्याप अनुत्तरित आहे. या गूढाचा शोध घेण्यासाठी, ऑक्सफर्ड युनिव्हर्सिटी, कर्टिन युनिव्हर्सिटी, क्वीन्सलँड युनिव्हर्सिटी ऑफ टेक्नॉलॉजी आणि युनिव्हर्सिटी ऑफ लायॉनच्या संशोधकांच्या टीमने पृथ्वीच्या 4.5 अब्ज वर्ष जुन्या पृष्ठभागाचा अभ्यास केला.

शास्त्रज्ञांनी कसे उलगडले रहस्य?

संशोधनाच्या प्रक्रियेत, शास्त्रज्ञांनी गणितीय मॉडेलिंगच्या मदतीने पृथ्वीच्या प्रारंभीच्या पृष्ठभागाचा (प्रोटोक्रस्ट) रासायनिक अभ्यास केला. पृथ्वीच्या निर्मितीच्या सुरुवातीच्या टप्प्यात, तिचा गाभा तयार होत असताना पृष्ठभाग वितळलेल्या लाव्हाने झाकला गेला होता. त्या काळात कोणत्या प्रकारच्या रासायनिक प्रक्रिया घडल्या, याचा सखोल अभ्यास करण्यात आला.

( फोटो सौजन्य : सोशल मीडिया)

संशोधकांच्या मते, पृथ्वीच्या सुरुवातीच्या पृष्ठभागावर ज्या रासायनिक वैशिष्ट्यांचा शोध लागला आहे, ती वैशिष्ट्ये आजच्या खंडीय पृष्ठभागासारखीच आहेत. उदाहरणार्थ, निओबियम हा महत्त्वाचा घटक पृथ्वीच्या गाभ्यामध्ये समाविष्ट झाला, तर दुर्मिळ पृथ्वी घटक (Rare Earth Elements) लाव्हामधून पृष्ठभागावर आले आणि थंड होत कवचाचा भाग बनले. यावरून असे सूचित होते की ज्या रासायनिक चिन्हांना वैज्ञानिक आतापर्यंत प्लेट टेक्टोनिक्सच्या सुरुवातीचे संकेत मानत होते, ती चिन्हे प्रत्यक्षात पृथ्वीच्या निर्मितीच्या सुरुवातीपासूनच अस्तित्वात होती.

या संशोधनाचे महत्त्व काय?

हा शोध वैज्ञानिक दृष्टिकोनातून अत्यंत महत्त्वाचा आहे, कारण तो प्लेट टेक्टोनिक्सच्या सुरुवातीबाबतच्या पूर्वीच्या संकल्पनांना आव्हान देतो. याचा अर्थ असा होतो की खंडीय कवचाच्या रासायनिक ओळखीचा उगम प्लेट टेक्टोनिक्सच्या प्रारंभावर अवलंबून नव्हता, तर तो पृथ्वीच्या सुरुवातीपासूनच अस्तित्वात होता.

यापूर्वी वैज्ञानिकांना असे वाटत होते की खंडीय कवचाने आपली विशिष्ट रासायनिक वैशिष्ट्ये प्लेट टेक्टोनिक्स सुरू झाल्यानंतर विकसित केली. मात्र, नवीन संशोधनानुसार, ही वैशिष्ट्ये आधीपासूनच अस्तित्वात होती आणि कालांतराने ती बेट आर्क्समध्ये (Island Arcs) पुनर्वापर झाली. त्यामुळे, आता शास्त्रज्ञांना प्लेट टेक्टोनिक्सच्या सुरुवातीचे शोध घेण्यासाठी नवीन निर्देशक शोधावे लागतील.

जागतिक घडामोडी संबंधित बातम्या वाचण्यासाठी येथे क्लिक करा : Israel-US Arms Deal : गाझामधील मुस्लिमांना मारण्यासाठी 3.5 लाख खर्च; नेतन्याहूचा अमेरिकेशी नवा करार

भविष्यातील संशोधनाच्या संधी

या संशोधनामुळे पृथ्वीच्या सुरुवातीच्या काळातील भूगर्भशास्त्रीय आणि रासायनिक प्रक्रियांबद्दल नवीन दृष्टीकोन समोर आला आहे. हे निष्कर्ष पुढील संशोधनाला वेग देतील आणि भविष्यात पृथ्वीच्या उत्क्रांतीबद्दल अधिक माहिती मिळवण्यास मदत करतील. पृथ्वीच्या प्राचीन इतिहासाच्या बाबतीत हा शोध एक मोठी क्रांती मानली जात आहे. वैज्ञानिकांना आता प्लेट टेक्टोनिक्सच्या सुरुवातीचा शोध घेण्यासाठी नवीन पद्धती शोधाव्या लागतील. तसेच, या नव्या संशोधनामुळे पृथ्वीच्या खंडीय कवचाच्या उत्पत्तीविषयीच्या पारंपरिक कल्पनांमध्ये मोठा बदल होऊ शकतो. त्यामुळे, भविष्यात या विषयावर अधिक संशोधन होईल आणि पृथ्वीच्या निर्मितीचा इतिहास अधिक स्पष्ट होईल.

Web Title: Scientists found earths early surface was chemically similar to todays continents nrhp

Get Latest  Marathi News ,  Maharashtra News and  Marathi News from Politics,  Election News ,  Sports News ,  Entertainment News,  Business News and   Religion News only on Navarashtra.com