शेतकऱ्यांचा आर्थिक भार वाढणार! चीनमधून आयात होणाऱ्या खतांवर बंदी, भारत आता 'या' देशांसोबत करणार करार (फोटो सौजन्य - सोशल मीडिया)
China Ban Special Fertilizer Export Marathi News: चीनने भारतात निर्यात होणाऱ्या विशेष खतांच्या निर्यातीवर बंदी घातली आहे आणि तीही अशा हंगामात जेव्हा शेतीसाठी विशेष खते अधिक महत्त्वाची होती. चीनने अधिकृतपणे याची घोषणा केलेली नाही, परंतु केवळ निर्यात थांबवली आहे. अशा परिस्थितीत, भारत आता युरोपियन युनियन (EU) आणि पश्चिम आशियातील काही देशांसह काही इतर देशांकडून खते आयात करण्याचा विचार करत आहे.
भारतीय कंपन्या विशेष खतांसाठी कच्चा माल आयात करण्यासाठी युरोप, रशिया आणि पश्चिम आशियाकडे वळत आहेत. तथापि, यामुळे खतांचा उत्पादन खर्च वाढेल. एका वृत्तवाहिनीच्या अहवालानुसार, जास्त उपलब्धता, कमी वेळ आणि परवडणाऱ्या किमतींमुळे चीन या आयातीसाठी पसंतीचा स्रोत राहिला आहे.
काही कंपन्यांचे म्हणणे आहे की इतर देशांमधून खत आयात करणे चीनपेक्षा १० ते २० टक्के महाग असू शकते. असा अंदाज आहे की चीनच्या बंदरांवर अडकलेल्या १५०,०००-१६०,००० टन विशेष खताची जागा घेण्यासाठी पर्यायी स्त्रोतांमधून सुमारे ८०,०००-१००,००० टन कच्चा माल भारतात पोहोचू शकतो. यामुळे खतासाठी चीनवरील अवलंबित्व कमी होईल, ज्यामुळे चीनला निर्यातीत तोटा होईल.
खतांच्या निर्यातीबाबत चीनने कोणतीही अधिकृत घोषणा केलेली नाही. निर्यात मंजुरीसाठी अनिवार्य असलेल्या भारतात जाणाऱ्या खेपांची तपासणी चिनी अधिकाऱ्यांनी थांबवली आहे. चीन हा विशेष खतांचा सर्वात मोठा निर्यातदार आहे आणि जागतिक बाजारपेठेत त्याचा वाटा 32 टक्के आहे. भारत चीनमधून 80 टक्क्यांपर्यंत खतांची आयात करतो. चीन भारताशिवाय इतर देशांमध्येही या खताची निर्यात करत असतो.
खरंतर, विशेष खतांच्या वापरामुळे पिकांच्या उत्पादनात वाढ झाली आहे. फळे, भाज्या आणि इतर पिकांसाठी विशेष खतांचा वापर करण्यात आला आहे. अशा परिस्थितीत, विशेष खतांचा वापर अधिक महत्त्वाचा बनतो. आता चीनने शिपमेंट थांबवल्यानंतर, भारत इतर देशांकडे पाहत आहे, ज्यामुळे खतांच्या किमती वाढतील.
हे लक्षात घेण्यासारखे आहे की चीनने दुर्मिळ पृथ्वी खनिजांची निर्यात देखील थांबवली आहे, ज्यामुळे भारताच्या इलेक्ट्रॉनिक आणि ऑटो उद्योगाला धोका निर्माण झाला आहे. तथापि, यासाठी भारत ऑस्ट्रेलियासारख्या देशांशी देखील बोलत आहे, जेणेकरून दुर्मिळ पृथ्वी खनिजांचा पुरवठा करता येईल. दुर्मिळ पृथ्वी खनिजांच्या निर्यातीपैकी ९० टक्के निर्यात चीन करतो.
