फोटो सौजन्य - Social Media
भारत सरकारच्या विविध प्रशासकीय सेवांमध्ये अधिकारी म्हणून कार्य करण्याची इच्छा बाळगणाऱ्या प्रत्येक उमेदवाराचे स्वप्न म्हणजे *UPSC (Union Public Service Commission)* परीक्षा. दरवर्षी लाखो विद्यार्थी ही परीक्षा देतात, पण त्यात यशस्वी होणाऱ्यांची संख्या खूपच कमी असते. त्यामुळेच UPSC ही परीक्षा अत्यंत कठीण आणि स्पर्धात्मक मानली जाते.
UPSC परीक्षा मुख्यतः तीन टप्प्यांत घेतली जाते:
या तीनही टप्प्यांची तयारी व्यवस्थित करणे अत्यंत आवश्यक असते.
खाली दिलेल्या मुद्द्यांनुसार तुम्ही तुमची तयारी सुरळीत करू शकता:
सर्वात पहिलं पाऊल म्हणजे UPSC चा अभ्यासक्रम पूर्णपणे समजून घेणे. UPSC चा अभ्यासक्रम अत्यंत विस्तृत असून त्यामध्ये इतिहास, भूगोल, राज्यशास्त्र, अर्थशास्त्र, पर्यावरण, चालू घडामोडी, विज्ञान-तंत्रज्ञान अशा अनेक विषयांचा समावेश असतो.
UPSC मध्ये ‘Time Management’ ही यशाची गुरुकिल्ली आहे. तुम्ही दररोज 6 ते 8 तास अभ्यासाला दिले पाहिजेत. एक वेळापत्रक ठरवा. दिवसभरात कोणत्या विषयांना किती वेळ द्यायचा हे निश्चित करा. आठवड्यातून १ दिवस रिव्हिजनसाठी ठेवा. रोज चालू घडामोडी वाचण्याची सवय लावा. स्वतःच्या हस्तलिखित नोट्स बनवा. या नोट्स संक्षिप्त आणि मुद्देसूद असाव्यात. विशेषतः चालू घडामोडी, पर्यावरण, शासनाच्या योजना आणि निबंध विषय यासाठी नोट्स उपयुक्त ठरतात. UPSC Mains मध्ये यश मिळवण्यासाठी उत्तरलेखन कौशल्य अत्यंत महत्त्वाचे आहे. नियमितपणे Test Series देणे आणि तुमच्या उत्तरांचे परीक्षण करून त्यामध्ये सुधारणा करणे आवश्यक असते. वैकल्पिक विषय निवडताना तुमची रुची, पार्श्वभूमी, आणि त्या विषयातील उपलब्ध साहित्य यांचा विचार करा. कोणता विषय “स्कोरिंग” आहे याऐवजी तुम्हाला जो समजायला सोपा आणि रुचकर वाटतो तोच निवडावा. तुमची व्यक्तिमत्त्व, आत्मविश्वास, संवाद कौशल्य आणि विचारसरणी या घटकांची चाचणी UPSC मुलाखतीत घेतली जाते. चालू घडामोडी, वैयक्तिक पार्श्वभूमी, आणि डीएएफ (DAF) मधील मुद्द्यांवर तयारी करा. मॉक इंटरव्ह्यू देणे फायदेशीर ठरते.