अल्पवयीन मुलाीमध्येही एंडोमेट्रिओसिसची समस्या; काय काळजी घ्यावी ? तज्ज्ञांचा सल्ला जाणून घ्या

मासिक पाळीच्या काळात आपल्या शरीराकडे लक्ष देण्याचे शिक्षण प्रत्येक मुलीला दिले पाहिजे. विशेषत: वेदनांची तीव्रता व रक्तस्रावाचे प्रमाण ह्याबद्दल त्यांना शिक्षित करणे गरजेचे आहे. असं तज्ज्ञांचं म्हणणं आहे.

फोटो सौजन्य: I stock

Follow Us:

Follow Us:

बदलत्या जीवनशैलीचा परिणाम हा आरोग्यावर मोठ्य़ा प्नमाणात दिसून येतो. पुर्वीच्या काळी 12 ते 14 या वयात मुलींना पाळी येत असे. मात्र आता 8 ते 10 या वयात देखील आता पाळी यायला लागली आहे. तसंच स्त्रियांमध्ये अनियमित मासिकपाळी ही समस्या देखील दिवसेंदिवस वाढत जात आहे. यामुळे प्रसूती आणि स्त्रीरोगतज्ज्ञ, स्त्रीरोगतज्ज्ञ, मदरहूड हॉस्पिटल्स, लुल्लानगर, पुणे डॉ. सुचेता पार्टे यांनी पाळीबाबत स्त्रियांना आणि किशोरवयीन मुलींना देखील मार्गदर्शन केलं आहे.

डॉ. सुचेता पार्टे म्हणतात की, मासिक पाळीच्या काळात आपल्या शरीराकडे लक्ष देण्याचे शिक्षण प्रत्येक मुलीला दिले पाहिजे. विशेषत: वेदनांची तीव्रता व रक्तस्रावाचे प्रमाण ह्याबद्दल त्यांना शिक्षित करणे गरजेचे आहे. मासिक पाळीच्या काळात शरीराबाहेर टाकले जाणारे गर्भाशयाचं अस्तर म्हणजे एंडोमेट्रिअम. अशाप्रकारचं अस्तर जेव्हा अंडाशयाभोवती आढळतं, तेव्हा त्या स्थितीला एण्डोमेट्रिऑसिस म्हटलं जातं. पौगंडावस्थेतील मुलींना व त्यांच्या मातांना, एण्डोमेट्रिऑसिस आणि त्याच्या लक्षणांबाबत माहित असणे तसेच त्याचे वेळीच निदान करत उपचार करणे गरजेचे आहे.

एंडोमेट्रिऑसिस हे बहुतेकदा अंडाशय, फॅलोपियन ट्यूब आणि इतर पेल्विक भागात पसरू शकते. एंडोमेट्रिओसिस सहसा प्रौढ महिलांमध्ये दिसून येते, मात्र हल्ली ही समस्या किशोरवयीन मुलींमध्ये देखील मोठ्या प्रमाणात आढळून येते. मासिक पाळीचे दुखणे समजून बऱ्याच वेळा एंडोमेट्रिऑसिसकडे दुर्लक्ष केले जाते. या स्थितीचे नेमके कारण अद्याप ज्ञात नाही. मात्र अनुवंशिकता, हार्मोनल असंतुलन आणि रोगप्रतिकारक प्रणालीच्या समस्या यासारखे घटक यास कारणीभूत ठरतात. किशोरवयीन मुलांमध्येएंडोमेट्रिओसिसच्या सुरुवातीच्या लक्षणांमध्ये ओटीपोटात तीव्र वेदना, मासिक पाळीतील वाढता रक्तस्राव, कंबरदुखी, थकवा, आतड्यांमध्ये वेदना, सूज येणे, मळमळ, लघवी करताना वेदना होणे, मासिक पाळी दरम्यान स्पॉटिंग आणि लक्ष केंद्रित करण्यात अडचण यांचा समावेश असू शकतो.

जागरूकता महत्त्वाची

एंडोमेट्रिऑसिसची लक्षणे तीव्र होण्यापुर्वी त्यांचे वेळीच निदान होणे गरजेचे आहे. एंडोमेट्रिऑसिसबाबत जागरूकता आणि वेळीच उपचार हे किशोरवयीन मुलींच्या भविष्यातील त्रास कमी करु शकतात. बहुतेक वेळा, एण्डोमेट्रिऑसिसला सामान्य मासिक पाळीतील वेदना म्हणून त्याकडे दुर्लक्ष केले जाते. ते सहसा असे मानतात की त्यांना जाणवणारी वेदना सामान्य आहे, म्हणून ते त्या महत्त्वाच्या लक्षणांकडे दुर्लक्ष करतात आणि त्याबद्दल जास्त बोलत नाहीत. यामुळे निदान होण्यास विलंब होऊ शकतो, ज्यामुळे ही स्थिती आणखी बिकट होऊ शकते. जर या विशिष्ट स्थितीवर त्वरित उपचार केले गेले नाहीत तर त्यामुळे अनेक गुंतागुंत होऊ शकतात ज्याचा किशोरवयीन मुलांच्या आयुष्यावर महत्त्वपूर्ण परिणाम होऊ शकतो.

एखाद्याने हे समजून घेतले पाहिजे कीएंडोमेट्रिऑसिसमुळे तीव्र वेदना होऊ शकतात जी असह्य आहेत, जास्त रक्तस्त्रावामुळे भविष्यात मुले जन्माला घालण्याच्या त्यांच्या क्षमतेवर देखील परिणाम होऊ शकतो. यामुळे इतर अवयवांनाही गंभीर नुकसान होऊ शकते, ज्यामुळे सूज येऊ शकते. या तीव्र वेदनांना तोंड देणे केवळ त्यांच्या शारीरिक आरोग्यावरच नव्हे तर त्यांच्या मानसिक आरोग्यावरही परिणाम करते. जेव्हा सुरुवातीच्या टप्प्यावर निदान होते, तेव्हा डॉक्टरांना लक्षणे व्यवस्थापित करण्यासाठी योग्य उपचार करता येतात. यामुळे स्थिती आणखी बिघडण्यापासून रोखता येते. उपचार पर्याय अधिक प्रभावी होण्याची शक्यता देखील वाढू शकते, ज्यामुळे सकारात्मक परिणाम उपलब्ध होतात.

उपचार पर्यायांमध्ये वेदना कमी करणारी औषधे, हार्मोनल थेरपी किंवा काही प्रकरणांमध्ये, अतिरिक्त ऊती काढून टाकण्यासाठी किरकोळ शस्त्रक्रियेचा समावेश असू शकतो. वेदनाशामक औषधे तात्पुरती अस्वस्थता कमी करू शकतात, परंतु ते मूळ कारणाकडे लक्ष देत नाहीत. अशा प्रकरणांमध्ये योग्य वैद्यकीय मूल्यांकन अतिशय महत्वाचे आहे. निरोगी जीवनशैली बाळगणे आणि तुमच्या जीवनशैलीत आवश्यक बदल करणे, जसे की तुमच्या तणाव पातळीचे व्यवस्थापन करणे आणि संतुलित आहाराची निवड करणे हे लक्षणे नियंत्रित करण्यास मदत करते.

सुरुवातीस करण्यात आलेल्या उपचारांनंतरही लक्षणे कायम राहिल्यास, मुलींना एण्डोमेट्रिऑसिसचे निदान करण्यासाठी आणि त्याची तीव्रता निश्चित करण्यासाठी एमआरआय किंवा डायग्नोस्टिक लॅप्रोस्कोपी सारख्या प्रगत इमेजिंगची चाचणीची शिफारस केली जाते. किशोरवयीन मुलांनी त्यांच्या प्रजनन आरोग्याबाबत सतर्क राहावे आणि एंडोमेट्रिओसिसच्या व्यवस्थापनासाठी स्त्रीरोगतज्ज्ञांना नियमित भेट द्यावी व वेळोवेळी त्यांचा सल्ला घेण गरजेचे आहे.

Web Title: Endometriosis is a problem even in teenage girls what should be taken care of find out

Get Latest  Marathi News ,  Maharashtra News and  Marathi News from Politics,  Election News ,  Sports News ,  Entertainment News,  Business News and   Religion News only on Navarashtra.com