ISRO ने केले 'एअर ड्रॉप टेस्ट'चे यशस्वी परीक्षण (Photo Credit- X)
Gaganyaan Mission: भारताच्या महत्त्वाकांक्षी गगनयान मोहिमेसाठी (Gaganyan Mission) भारतीय अंतराळ संशोधन संस्था (ISRO) ने मोठी प्रगती केली आहे. पॅराशूट डिसिलरेशन सिस्टिम (Parachute Deceleration System) प्रात्यक्षिक करण्यासाठी, ISRO ने पहिले एकात्मिक एअर ड्रॉप टेस्ट (IADT-01) यशस्वीरित्या पूर्ण केले. या चाचणीसाठी क्रू कॅप्सूलला चिनूक हेलिकॉप्टरमधून खाली सोडण्यात आले, जे ISRO, DRDO, भारतीय हवाई दल, नौदल आणि तटरक्षक दलाचा एक संयुक्त प्रयत्न होता.
IADT साठी ‘क्रू मॉड्यूल’ची संरचना ऑक्टोबर 2023 मध्ये ‘केसीपी – हेवी इंजिनिअरिंग युनिट’ने ISRO ला दिली होती. ISRO ने या चाचणीसाठी दोन मॉड्यूल संरचना तयार करण्याचे आदेश दिले होते. गगनयानचे ‘क्रू मॉड्यूल’ पृथ्वीवर परत येताना अंतराळ यानाचा वेग कमी करण्यासाठी 10 पॅराशूटची एक मालिका वापरते, जेणेकरून समुद्रात सुरक्षित लँडिंग करता येईल.
ISRO successfully accomplishes first Integrated Air Drop Test (IADT-01) for end to end demonstration of parachute based deceleration system for Gaganyaan missions. This test is a joint effort of ISRO, Indian Air Force, DRDO,Indian Navy and Indian Coast Guard pic.twitter.com/FGaAa1Ql6o
— ISRO (@isro) August 24, 2025
IADT ची तयारी करण्यासाठी बराच वेळ लागला. ‘क्रू मॉड्यूल’ची संरचना मिळाल्यानंतर, त्याला पॅराशूट सिस्टिम असेंबली आणि ‘बॉयन्सी एन्हांसमेंट सिस्टिम’ बसवण्यात आले. श्रीहरीकोटा येथे ISRO च्या अंतराळ केंद्रावर हेलिकॉप्टरसह सर्व चाचण्या घेण्यात आल्या. या चाचणीदरम्यान, पॅराशूट प्रणालींनी अपेक्षेनुसार काम केले.
IADT चाचणी ही भारताच्या महत्त्वाकांक्षी गगनयान कार्यक्रमातील एक महत्त्वाचा टप्पा आहे, ज्याचा उद्देश मानवांना पृथ्वीच्या कक्षेत पोहोचवण्यासाठी आवश्यक असलेली अंतराळ वाहतूक प्रणाली विकसित करणे आहे. या हार्डवेअरचे प्रात्यक्षिक आठ उड्डाणांद्वारे (३ मानवी आणि ५ मानवरहित मिशन) केले जाईल, जे सध्याच्या गगनयान कार्यक्रमाचा भाग आहेत.
मनुष्यांना सुरक्षित आणि विश्वसनीयपणे पृथ्वीच्या कक्षेत नेऊन परत आणण्याची क्षमता भारताला ‘भारतीय अंतराळ केंद्र’ चालवण्यास मदत करेल, ज्याची योजना २०३५ पर्यंत आहे. या केंद्राचा पहिला मॉड्यूल २०२८ मध्ये तैनात करण्याचे उद्दिष्ट आहे, जे गगनयान कार्यक्रमाचाच एक भाग आहे. ISRO भविष्यात अंतराळ पर्यटकांसाठी व्यावसायिक उड्डाणे देण्याची योजनाही आखत आहे.