पाच राज्यातील पोट निवडणूकीमध्ये अरविंद केजरीवाल यांना विजय मिळाला (फोटो सौजन्य-X)
देशाच्या राजधानीत सत्ता काबीज करणाऱ्या आप पक्षाचा फेब्रुवारी महिन्यात झालेल्या विधानसभा निवडणुकीत सपाटून पराभव झाला. त्यानंतर पक्षामध्ये कमालीचा निरुत्साह निर्माण झाला. परंतु आज विधानसभा पोटनिवडणुकीत विजय मिळाल्यानं आपच्या कार्यकर्त्यांनी विजयाचा जल्लोष साजरा केला जात आहे. याचदरम्यान, आम आदमी पक्षाचे राष्ट्रीय संयोजक आणि दिल्लीचे माजी मुख्यमंत्री अरविंद केजरीवाल यांनी स्पष्ट केले आहे की, ते राज्यसभेत जाणार नाहीत. लुधियाना पश्चिम विधानसभा जागेवर झालेल्या पोटनिवडणुकीत आपने त्यांचे राज्यसभा खासदार संजीव अरोरा यांना उमेदवार म्हणून घोषित केले तेव्हा अशी अटकळ होती की, जर ते जिंकले तर अरविंद केजरीवाल त्यांच्या जागी राज्यसभेत जाऊ शकतात. लुधियाना पश्चिम जागेवर झालेल्या पोटनिवडणुकीचे निकाल सोमवारी आले आणि आपचे संजीव अरोरा विजयी झाले.
एक वृत्तसंस्थेने आपचे प्रमुख अरविंद केजरीवाल यांना पोटनिवडणुकीच्या विजयाबद्दल आणि राज्यसभेत जाण्याबद्दल विचारले असता ते म्हणाले, ‘राज्यसभेत कोण जाणार हे पक्षाची राजकीय व्यवहार समिती ठरवेल पण मी जाणार नाही.’ फेब्रुवारीमध्ये दिल्लीतील पराभवानंतर लुधियाना पश्चिम पोटनिवडणुकीत आम आदमी पक्षाच्या विजयामुळे पक्षासाठी एक राजकीय संधी निर्माण झाली आहे. राज्यसभेचे खासदार संजीव अरोरा यांनी आमदार होण्यासाठी राजीनामा दिल्यानंतर, पंजाबमधील वरिष्ठ सभागृहातील एक जागा रिक्त झाली आहे. अरविंद केजरीवाल यांच्या नकारानंतर, आता आम आदमी पक्ष कोणाला राज्यसभेत पाठवते हे पाहणे बाकी आहे.
दिल्ली निवडणुकीत झालेल्या पराभवानंतर पक्षाकडून किंवा केजरीवालांकडून त्यांच्या योजनांबद्दल कोणतीही अधिकृत घोषणा झालेली नाही. केजरीवाल त्यांचा बहुतांश वेळ पंजाबमध्ये घालवत होते आणि पक्षाचे लक्ष फक्त त्या राज्यात केंद्रित करत होते जिथे त्यांचे सरकार आहे. २०२७ च्या सुरुवातीला पंजाबमध्ये विधानसभा निवडणुका होण्याची अपेक्षा आहे. संजीव अरोरा यांना ३५,१७९ मते मिळाली आणि ते काँग्रेस नेते भारत भूषण आशु यांच्यापेक्षा १०,०६३७ मतांनी पुढे होते. भारतीय जनता पक्षाचे (भाजप) जीवन गुप्ता तिसऱ्या क्रमांकावर राहिले.
२०१५ आणि २०२० मध्ये ७० पैकी ६० पेक्षा जास्त जागा जिंकणाऱ्या ‘आप’ला २०२५ मध्ये दिल्ली विधानसभेत फक्त २२ जागा मिळतील. अरविंद केजरीवाल आणि त्यांच्या काही प्रमुख नेत्यांनी दिल्लीत आपल्या जागा गमावल्या. आता पक्ष दुसऱ्या राज्यात पुन्हा सत्ता मिळवल्याशिवाय राजकीयदृष्ट्या प्रासंगिक राहण्यासाठी पर्याय शोधत आहे. संजीव अरोरा यांच्या राजीनाम्यानंतर, राज्यसभेची जागा सहा महिन्यांत भरावी लागेल. निवडणूक आयोग राज्यसभेच्या पोटनिवडणुकीचा वेळापत्रक जाहीर करेल आणि निवडणुका होतील. विजयी उमेदवार औपचारिकपणे वरिष्ठ सभागृहात संजीव अरोरा यांची जागा घेईल. पंजाब विधानसभेत ‘आप’कडे ११७ पैकी ९४ जागा असल्याने, राज्यसभेची निवडणूक पक्षासाठी केवळ औपचारिकता असेल.
लुधियाना पश्चिमसह, ‘आप’ने गुजरातमधील दोन विधानसभा जागांवर – विसावदर आणि काडी येथेही पोटनिवडणुका लढवल्या. आपचे गोपाल इटालिया विसावदर येथून आमदार म्हणून निवडून आले आहेत. त्यांना ७५,९४२ मते मिळाली आणि ते भाजपच्या किरीट पटेल यांच्याविरुद्ध १७,५५४ मतांनी विजयी झाले. २०२२ च्या गुजरात विधानसभा निवडणुकीत आपने विसावदरची जागा जिंकली. तथापि, त्यांचे आमदार भूपेंद्र भयानी यांनी या वर्षाच्या सुरुवातीला पक्षाचा राजीनामा देऊन भाजपमध्ये प्रवेश केला. त्यामुळे विसावदर जागेवर पोटनिवडणूक आवश्यक झाली. भाजप १९९८ पासून गुजरातमध्ये सत्ता गाजवत असले तरी, त्यांनी शेवटची विसावदर जागा २००७ मध्ये जिंकली होती.
