File Photo : Maha Kumbh
महाकुंभनगर : दर बारा वर्षांनी होणारा महाकुंभ मेळा 2025 यावर्षी उत्तर प्रदेशाच्या प्रयागराज येथे होणार आहे. त्यामुळेच उत्तर प्रदेशची संपूर्ण सरकारी यंत्रणा कामाला लागली आहे. 13 जानेवारीपासून गंगा, यमुना आणि पौराणिक संगमावर सुरू होणाऱ्या महाकुंभाच्या तयारीला अंतिम रूप देत आहे. प्रयागराजमधील सरस्वती नदीचे रूप देण्यात व्यस्त आहे.
जगातील सर्वात मोठ्या धार्मिक सोहळ्यांपैकी एक असलेल्या महाकुंभासाठी सर्व सुविधांनी परिसर सुसज्ज करण्यासाठी, कामगारांची संपूर्ण फौज नद्यांचे प्रवाह, रस्ते रुंदीकरण आणि घाट सपाट करण्यात व्यस्त आहे. 13 जानेवारीला ‘पौष पौर्णिमे’पासून महाकुंभ सुरू होईल आणि 45 दिवसांनी ‘महा शिवरात्री’ला 26 फेब्रुवारीला सांगता होईल. या कार्यक्रमात कोट्यवधी भाविक संगमावर स्नान करण्यासाठी येतात. यावेळी 40 कोटी भाविक ‘श्रद्धेची उडी’ घेतील आणि महाकुंभ हा जगातील सर्वात मोठा धार्मिक मेळावा बनवतील, असा राज्य सरकारचा अंदाज आहे.
पाण्याची पातळी वाढली लक्षणीयरीत्या
2019 आणि 2024 दरम्यान गंगेच्या पाण्याची पातळी लक्षणीयरीत्या वाढली आहे, ज्यामुळे कुंभसाठी उपलब्ध जमीन कमी झाली आहे. 3,200 हेक्टर जमीन आणि 800 हेक्टर अतिरिक्त जमीन जोडली जेणेकरून कार्यक्रमाचे प्रमाण नेहमीप्रमाणेच भव्य राहील.
15 हजार स्वच्छता कर्मचारी, 1.60 लाख तंबू
महाकुंभात भाविकांसाठी 1 लाख 60 हजार तंबू आणि 1.5 लाख शौचालये उभारण्यात आली असून त्यांची स्वच्छता करण्यासाठी 15 हजार स्वच्छता कर्मचारी तैनात करण्यात येणार आहेत.
2 हजार सौर दिवे, 67 हजार एलईडी दिवे
तसेच पाण्याची सुविधा उपलब्ध करून देण्यासाठी पाइपलाइन टाकण्यात आली आहे. याशिवाय 67 हजार एलईडी दिवे, दोन हजार सौर दिवे आणि तीन लाख रोपे लावण्यात येणार आहेत. 12 किलोमीटर परिसरात नऊ कायमस्वरूपी घाट, सात नदीपात्र रस्ते आणि तात्पुरते घाट बांधण्याचे काम सुरू आहे.
7 नवी बसस्थानकेही बांधली जाणार
सात बसस्थानकेही बांधली जात आहेत. त्याच वेळी, परिसर सुशोभित करण्यासाठी 15 लाख चौरस फुटांहून अधिक म्युरल्स आणि ‘स्ट्रीट पेंटिग्ज’ बनवण्यात आल्या आहेत. मात्र, प्रत्येक मोठी घटना आपल्यासोबत तितकीच मोठी आव्हाने घेऊन येते. धूप झाल्यामुळे गंगा नदी मूळ मार्गापासून दूर गेली असून, महाकुंभासाठी उपलब्ध जमीन कमी झाली आहे. याशिवाय 2019 कुंभासाठी वापरण्यात येणारी 3200 हेक्टर जमीन गेल्या पाच वर्षांत नदीला आलेल्या पुरामुळे कमी झाली.