जीवनात पैसा हेच सर्वस्व नाही असे म्हणतात, पण पैशाशिवाय चांगले जीवन जगण्याची कल्पनाही करता येत नाही. दिवसाच्या सुरुवातीपासूनच दूध, फळे, भाजीपाला आणण्यासाठी पैसे लागतात. साधारणपणे गृहिणी या सर्व किरकोळ खर्चासाठी आर्थिकदृष्ट्या पतीवर अवलंबून असतात. पतीच्या उत्पन्नातून खर्च करण्यात काहीही नुकसान नसले तरी महिलांच्या आर्थिक स्वावलंबनाचा स्वतःचा अर्थ आहे.
सामान्यतः असे मानले जाते की जेव्हा एखादी महिला नोकरी करते किंवा कोणताही व्यवसाय करते तेव्हा तिला फक्त पैसे मिळतात. पण प्रत्यक्षात तसे नाही. जेव्हा एखादी स्त्री स्वत:ला प्रस्थापित करते आणि आर्थिकदृष्ट्या स्वतंत्र होते, तेव्हा ती अनेक प्रकारे स्वत:ला एक चांगली व्यक्ती बनवण्याच्या दिशेने वाटचाल करते.
एखादी स्त्री आर्थिकदृष्ट्या स्वतंत्र असते, तेव्हा ती तिच्या कुटुंबासाठी एक चांगली आधार प्रणाली बनू शकते. आजच्या महागाईच्या युगात केवळ एका व्यक्तीच्या पगारात घर चालवणे अवघड होऊन बसले आहे. अशा परिस्थितीत स्त्रीच्या उत्पन्नामुळे घरखर्च खूप सहज होतो. कोरोनाच्या काळातही जेव्हा पुरुषांची कामे ठप्प झाली होती, तेव्हा महिलांच्या पगारामुळे घरखर्चात मोठी मदत झाली होती. स्त्रिया आर्थिकदृष्ट्या पुरुषांवर अवलंबून असतात तेव्हा त्यांना प्रत्येक लहान-मोठ्या खर्चासाठी नवऱ्याची परवानगी घ्यावी लागते किंवा त्यांना पुन्हा पुन्हा पैसे मागावे लागतात. नवऱ्याने नकार दिला तर त्यालाही मनापासून जगावे लागते. परंतु आर्थिक स्वावलंबन महिलांना आर्थिक स्वातंत्र्य प्रदान करते. ती स्वत: कमावते तेव्हा ती स्वत:वर खर्चही करू शकते आणि त्यासाठी तिला कोणाचीही परवानगी घेण्याची गरज नाही.
ज्या स्त्रिया आर्थिकदृष्ट्या स्वावलंबी असतात, त्यांना कुटुंबात अधिक सन्मान मिळतो. हे खरे आहे की गृहिणीचे काम अधिक कठीण असते आणि ती २४/७ काम करण्यास तयार असते. पण तरीही कुटुंबातील लोक त्याच्या कामाला महत्त्व देत नाहीत. त्याचबरोबर तुम्ही एखाद्या कंपनीत काम करत असाल किंवा तुमचा स्वतःचा व्यवसाय असेल तर घरासह नातेवाईक आणि इतर ओळखीचे लोकही तुमच्याकडे आदराने पाहतात.
भारतीय घरांमध्ये महिलांचा शारीरिक आणि मानसिक छळ काही नवीन नाही. पण बहुतांश महिला आर्थिकदृष्ट्या स्वतंत्र नसल्यामुळेच हा हिंसाचार सहन करतात. अन्यायाविरुद्ध आवाज उठवला तर तिला घर सोडावे लागेल, मग तिचा व मुलांचा उदरनिर्वाह कसा होईल, असे त्यांना वाटते. या विचारसरणीमुळे ती आयुष्यभर स्वत:वर झालेला अन्याय सहन करत राहते. पण जर तुम्ही आर्थिकदृष्ट्या स्वावलंबी असाल तर तुम्हाला अन्याय सहन करण्याची गरज नाही.
आर्थिक स्वावलंबन महिलांना अधिक आत्मविश्वासही बनवते. तिला कळते की तिचा नवरा आणि कुटुंबाच्या सावलीशिवाय तिची स्वतःची काही ओळख आहे आणि समाजातील लोक तिला तिच्या मिसेस खन्ना किंवा मिसेस कपूर यांसारख्या नावांनी ओळखतात शिवाय शालिनी किंवा मोनिका. हाच आत्मविश्वास त्यांना आयुष्यात पुढे जाण्यासाठी प्रोत्साहन देतो.
