ट्रेकिंगचा पुरुषांच्या प्रजनन क्षमतेवर कसा परिणाम होतो (फोटो सौजन्य - iStock)
जर तुम्हाला पर्वतांमध्ये ट्रेकिंगची आवड असेल तर ही बातमी तुमच्या आरोग्याबद्दलच्या चिंता वाढवू शकते. अलीकडील एका अभ्यासातून असे दिसून आले आहे की उंचावरील ट्रेकिंगचा पुरुषांच्या प्रजनन क्षमतेवर नकारात्मक परिणाम होऊ शकतो. तज्ज्ञांचे म्हणणे आहे की कमी ऑक्सिजन, थंड तापमान आणि शारीरिक थकवा यासारख्या पर्वतांच्या कठोर परिस्थितीमुळे पुरुषांच्या शुक्राणूंची संख्या आणि गुणवत्तेवर नकारात्मक परिणाम होऊ शकतो.
नेचर रिव्ह्यूज युरोलॉजी या जर्नलमध्ये प्रकाशित झालेल्या संशोधनातून असे दिसून आले आहे की उंचावरील ट्रेकिंग आणि इतर क्रियाकलापांचा पुरुषांच्या प्रजनन क्षमतेवर नकारात्मक परिणाम होऊ शकतो. संशोधनात पुढे असे सूचित केले आहे की ‘टेस्टिक्युलर हायपोक्सिया’ (अंडकोषांमध्ये ऑक्सिजनची कमतरता) गेल्या ५० वर्षांत पुरुषांच्या प्रजनन क्षमतेत घट होण्याचे एक महत्त्वाचे घटक असू शकते, जाणून घ्या अधिक माहिती (फोटो सौजन्य – iStock)
टेस्टिस हायपोक्सिया म्हणजे काय?
टेस्टिक्युलर हायपोक्सिया म्हणजे अंडकोषांना पुरेसा ऑक्सिजन मिळत नाही. हे स्लीप एपनिया आणि व्हॅरिकोसेल सारख्या अनेक जुनाट आजारांमुळे असू शकते. या अभ्यासाच्या प्रमुख लेखिका आणि न्यूकॅसल विद्यापीठ (ऑस्ट्रेलिया) येथील पुनरुत्पादक जीवशास्त्रज्ञ डॉ. टेसा लॉर्ड म्हणाले की, पुरुषांमध्ये प्रजनन क्षमता कमी होण्याच्या सुमारे ४५ टक्के प्रकरणांमध्ये व्हॅरिकोसेल ज्याला अंडकोषातील नसा वाढतात असे म्हटले जाते ते याठिकाणी आढळते
पुरूषांमधील वंध्यत्व: भारतात वाढतेय चिंता, WHO ने दिला इशारा
ट्रेकिंग आणि Sleep Apnea चा परिणाम
उंच ठिकाणी ट्रेकिंग केल्याने अंडकोषांमध्ये ऑक्सिजनची कमतरता निर्माण होते, ज्यामुळे शुक्राणूंची गुणवत्ता आणि संख्या यावर नकारात्मक परिणाम होतो. तथापि, हा परिणाम तात्पुरता आहे आणि समुद्रसपाटीवर परतल्यानंतर काही महिन्यांनी तो सामान्य होऊ शकतो. स्लीप एपनियामुळे टेस्टिक्युलर हायपोक्सिया देखील होतो. लठ्ठपणाच्या वाढत्या घटनांमुळे ही समस्या सामान्य होत चालली आहे.
प्रजनन क्षमतेवर दुष्परिणाम
डॉ. लॉर्ड म्हणाले की टेस्टिक्युलर हायपोक्सियाचे परिणाम केवळ शुक्राणूंपुरते मर्यादित नाहीत. याचा परिणाम गर्भाच्या विकासावर आणि पुढच्या पिढीच्या प्रजनन क्षमतेवर देखील होऊ शकतो. संशोधनातून असे दिसून आले आहे की वडिलांच्या टेस्टिक्युलर हायपोक्सियामुळे जन्मलेल्या मुलांना विकासात्मक समस्या येऊ शकतात आणि त्यांच्या प्रजनन क्षमतेवरही परिणाम होऊ शकतो.
40 नंतरही मजबूत करतील Fertility ‘हे’ 5 पदार्थ, महिला आणि पुरुषांनी आहारात समाविष्ट कराच
पुरुषांनी काय करावे?
पुरुषांनी त्यांच्या प्रजनन क्षमतेची काळजी घेण्यासाठी नियमित आरोग्य तपासणी करून घेतली पाहिजे. व्हॅरिकोसेल आणि स्लीप एपनिया सारख्या आजारांवर उपचार करण्याकडे लक्ष दिले पाहिजे आणि उंच ठिकाणी प्रवास करण्यापूर्वी सावधगिरी बाळगली पाहिजे आणि त्याशिवाय डॉक्टरांचा योग्य सल्ला घेतला पाहिजे
टीप – हा लेख केवळ सामान्य माहितीसाठी लिहिण्यात आला असून कोणत्याही प्रकारच्या उपचाराचा दावा यामध्ये करण्यात आलेला नाही. कोणताही उपाय करण्यापूर्वी आपल्या डॉक्टरांचा सल्ला घ्या आणि त्यांच्या सल्ल्यानुसारच योग्य बदलानुसार वापर करावा.