व्हजायनल ड्रायनेसमागील नक्की कारणे काय आहेत, काय होतो परिणाम
महिलांच्या शरीरात अशा काही समस्या असतात ज्याबद्दल त्यांना बोलायला लाज वाटते. यांपैकी एक समस्या म्हणजे योनीमार्गात कोरडेपणा. योनिमार्गात कोरडेपणा ही एक स्थिती आहे जेव्हा योनीमध्ये ओलावा नसतो. यामुळे योनिमार्गाला खाज सुटणे, लघवी करताना जळजळ होणे, शारीरिक संबंधादरम्यान वेदना होणे आणि योनीमार्गात संसर्ग होण्याची शक्यता वाढते.
वयाच्या ४० नंतर म्हणजेच रजोनिवृत्तीच्या काळात योनीमार्गाच्या कोरडेपणाची समस्या वाढते. रजोनिवृत्तीनंतर योनीमार्गाच्या कोरडेपणाची समस्या का उद्भवते आणि ते टाळण्यासाठी काय करावे? याबाबत स्त्रीरोगतज्ज्ञ श्वेता पाटील यांनी काही सोपे उपाय सांगितले आहेत (फोटो सौजन्य – iStock)
व्हजायनल ड्रायनेसचे कारण काय?
वाढत्या वयाबरोबर महिलांचे शरीर बदलू लागते. साधारणपणे, महिलांची रजोनिवृत्ती 50 वर्षांच्या आसपास येते. पण त्याची प्रक्रिया 5-6 वर्षांपूर्वी सुरू होते. या अवस्थेला पेरीमेनोपॉज म्हणतात. पेरीमेनोपॉज टप्प्यात महिलांच्या शरीरात बदल होऊ लागतात.
लठ्ठपणा वाढू लागतो, त्वचा कोरडी पडू लागते, चेहऱ्यावर सुरकुत्या दिसू लागतात. झोप कमी होते, मूड बदलणे, गरम चमकणे यासारख्या समस्या सुरू होतात. शरीरात इस्ट्रोजेन हार्मोनच्या कमतरतेमुळे असे होते. जेव्हा शरीरात इस्ट्रोजेन हार्मोनची कमतरता असते तेव्हा योनीमध्ये कोरडेपणा वाढू लागतो. योनिमार्गाच्या कोरडेपणामुळे शारीरिक संबंधांमध्ये जळजळ, खाज आणि वेदना होतात.
भारतीय महिलांमध्ये कमी होतेय Menopause चे वय, जाणून घ्या तज्ज्ञांकडून कारण
औषधेही ठरतात कारणीभूत
ॲलर्जी, सर्दी, दमा, नैराश्य इत्यादींवर औषधे घेतल्याने अनेक महिलांना योनीमार्गाच्या कोरडेपणाची समस्या भेडसावू लागते. काही महिलांना गर्भनिरोधक गोळ्यांच्या सेवनामुळे योनीमार्गात कोरडेपणाचा त्रास होऊ लागतो. सिगारेट ओढणाऱ्या महिलांनाही योनीमार्गाच्या कोरडेपणाचा त्रास होतो. अशा परिस्थितीत तुमची समस्या डॉक्टरांना सांगा जेणेकरून तुम्हाला समस्येवर योग्य उपाय मिळू शकेल.
अन्य कारणे काय आहेत
योनिमार्गाच्या कोरडेपणाची इतर कारणे देखील असू शकतात. जर एखाद्या स्त्रीला संभोगाच्या वेळी योनीतून कोरडेपणाची समस्या येत असेल तर तिला खूप वेदना होतात. सहसा असे घडते जेव्हा स्त्री संबंध ठेवण्यासाठी मानसिकदृष्ट्या तयार नसते. एखाद्या महिलेला तिचा जोडीदार आवडत नसला किंवा काही कारणाने त्यांच्या नात्यात मतभेद असले तरीही तिला संभोगाच्या वेळी योनीतून कोरडेपणाची समस्या भेडसावत असते.
वयाच्या 40 वर्षांनंतर जर एखाद्या महिलेला वारंवार योनीमार्गात संसर्ग होत असेल तर ते मधुमेहाचे लक्षण असू शकते. योनिमार्गात संसर्ग झाल्यास रक्त तपासणी करा. हे तुम्हाला मधुमेहाचे लक्षण आहे की नाही हे स्पष्ट होईल.
शारीरिक संबंधावर होतो परिणाम
वयाच्या 40 वर्षांनंतर अनेक महिलांना योनीमार्गाचे संक्रमण वारंवार होऊ लागते. हे इस्ट्रोजेन हार्मोनच्या कमतरतेमुळे होते. त्याच्या कमतरतेमुळे, योनीमध्ये लॅक्टोबॅसिलस हे निरोगी जीवाणू कमी होऊ लागतात आणि संसर्गाचा धोका वाढतो.
योनिमार्गाच्या कोरडेपणामुळे, स्त्रीला शारीरिक संबंध ठेवतानाही वेदना होतात. इस्ट्रोजेन संप्रेरक योनीमध्ये आर्द्रता टिकवून ठेवते आणि संसर्गास प्रतिबंध देखील करते. योनिमार्गात कोरडेपणा असल्यास, महिला संभोगादरम्यान वेदना टाळण्यासाठी वंगण वापरू शकतात.
गर्भाशय काढण्याचा संबंध
ज्या महिलांचे अंडाशय आणि गर्भाशय 40 व्या वयात काढले जातात त्यांना अकाली रजोनिवृत्तीचा त्रास होतो. अंडाशय वेळेपूर्वी काढून टाकल्यामुळे, मासिक पाळी येण्याची प्रक्रिया थांबते. याला सर्जिकल रजोनिवृत्ती म्हणतात. अशा महिलांना योनीमार्गात कोरडेपणाचा त्रास सुरू होतो. अशा महिलांना HRT (हार्मोन रिप्लेसमेंट थेरपी) घेण्याचा सल्ला दिला जातो.
Vaginitis म्हणजे काय? असुरक्षित लैंगिक संबंध ठरू शकतात व्हजायनल इरिटेशनचे कारण, वाचा सविस्तर
व्हजायनल ड्रायनेसवरील उपाय
योनीमार्गाचा कोरडेपणा टाळण्यासाठी योनीमार्गाच्या स्वच्छतेची विशेष काळजी घ्या. यासाठी आंघोळ करताना आणि झोपण्यापूर्वी योनी पाण्याने पूर्णपणे धुवावी. योनी धुण्यासाठी कठोर रसायने असलेली उत्पादने वापरू नका. कॉटन पॅन्टी घाला आणि झोपण्यापूर्वी बदला.
इस्ट्रोजेनच्या कमतरतेवर मात करण्यासाठी, तुम्ही डॉक्टरांच्या देखरेखीखाली हार्मोन रिप्लेसमेंट थेरपी घेऊ शकता. शरीरातील आर्द्रता राखण्यासाठी पुरेसे पाणी प्या. तणावामुळे योनीमार्गाच्या कोरडेपणाची समस्या उद्भवू शकते. हे टाळण्यासाठी योगा आणि ध्यान करा.
