संग्रहित फोटो
कोल्हापूर/दीपक घाटगे : कोल्हापूर जिल्हा दूध उत्पादक संघाच्या (गोकुळ) वार्षिक सभेला यंदाही शेतकरी, प्रतिनिधी आणि सभासदांचा उत्स्फूर्त प्रतिसाद लाभला. सभेत गेल्या वर्षभरातील संघाच्या आर्थिक कामकाजाचा सविस्तर आढावा घेण्यात आला. दूध उत्पादन, संकलन, दर, संघाचे नफा–तोटे यांचे विवरण मांडण्यात आले. विशेष म्हणजे, सध्याच्या स्पर्धात्मक बाजारपेठेत गोकुळने शेतकऱ्यांना दिलेला दर तुलनेने स्थिर ठेवल्याचे अधोरेखित करण्यात आले.
सभेत गोकुळच्या विस्तार योजनांवरही चर्चा झाली. नव्या प्रकल्पांतर्गत दूध प्रक्रिया क्षमता वाढविणे, उच्च दर्जाचे दुग्धजन्य पदार्थ बाजारात आणणे, तसेच डिजिटल तंत्रज्ञानाचा वापर करून शेतकऱ्यांशी थेट संपर्क प्रस्थापित करणे या बाबींवर भर देण्यात आला. बदलत्या ग्राहक मागणीचा विचार करून पॅकेजिंग सुधारणा आणि नवीन उत्पादने तयार करण्याबाबत संचालक मंडळाने सकारात्मक भूमिका मांडली.
गोकुळसमोर काही गंभीर आव्हाने असल्याचे सभेत अधोरेखित झाले. खासगी कंपन्यांची वाढती स्पर्धा, आहार खर्च वाढल्यामुळे शेतकऱ्यांचा उत्पादन खर्च, जागतिक बाजारातील दरातील चढ-उतार हे महत्त्वाचे मुद्दे होते. अनेक प्रतिनिधींनी शेतकऱ्यांचा दूधदर हमखास वाढवावा, संघाच्या निर्णय प्रक्रियेत पारदर्शकता आणावी आणि शेतकऱ्यांसाठी कल्याणकारी योजना राबवाव्यात, अशा मागण्या सभेत केल्या.
स्थानिक राजकारणाचा पट उलगडला
आर्थिक अहवालानुसार, गोकुळने उत्पादन आणि विक्रीत गेल्या वर्षात काही प्रमाणात वाढ साधली असली तरी खर्चाचा ताळमेळ राखणे ही आव्हानात्मक बाब ठरली. त्यावर उपाय म्हणून व्यवस्थापनाने कार्यक्षमतेवर भर देण्याची भूमिका मांडली. गोकुळची वार्षिक सभा ही केवळ आकडेवारीची मांडणी नव्हती, तर शेतकऱ्यांचा हक्क, त्यांच्या अपेक्षा आणि स्थानिक राजकारणाचा पट उलगडणारा क्षण दिसून आला. गोकुळने शेतकऱ्यांच्या भावनांचा मान ठेवून ठोस पावले उचलत वार्षिक अहवाल सादर केला.
हाती प्रत्यक्ष लाभ किती पोहोचतो?
गाई–म्हशींसाठी चारा महाग, औषधे महाग, वीजबिल वाढले; या पार्श्वभूमीवर शेतकऱ्यांचा नफा कमी होत असल्याची हाक मन हेलावणारी होती. गोकुळचे बळ शेतकरीच, पण त्यांच्या हाती प्रत्यक्ष लाभ किती पोहोचतो, हा प्रश्न अजूनही अनुत्तरीत आहे.
हसन मुश्रीफ-सतेज पाटील यांची गट्टी
सभेत स्थानिक राजकारणाची छटा स्पष्ट जाणवली. शौमिका महाडिक यांचा गट काहीसा एकाकी दिसला, तर हसन मुश्रीफ आणि सतेज पाटील यांची गट्टी ठळकपणे जाणवली. त्यामुळे गोकुळच्या पुढील निर्णय प्रक्रियेत कोणता गट वर्चस्व गाजवेल, याकडे सर्वांचे लक्ष लागले आहे.
