फोटो सौजन्य- सोशल मीडिया
जेव्हा सूर्यपुत्र कर्णाने येथे प्रथमच छठ पूजेचा उत्सव पाहिला तेव्हा सूर्यदेवाला वंदन करणारा हा उत्सव पाहून कर्ण खूप प्रभावित झाला. अशाप्रकारे कर्णाने सूर्यदेव आणि त्याची बहीण छठी मैया यांची स्तुती करत छठपूजा पूर्ण केली.
सूर्यपुत्र कर्ण हा महाभारतातील महान योद्ध्यांपैकी एक मानला जातो. कर्ण हा सूर्यदेवाचा पुत्र होता, ज्याला कुंतीने जन्म दिला होता. कुरुक्षेत्राच्या रणांगणावर कर्णाने आपल्या पांडव भावांना सोडून कौरवांना साथ दिली, परंतु तरीही कर्णाने आपली धार्मिक श्रद्धा सोडली नाही आणि त्यांचे काटेकोरपणे पालन चालू ठेवले. कर्ण मागील जन्मी सूर्यदेवाचा भक्त होता आणि पुढील जन्मी तो सूर्यदेवाचा पुत्र झाला. यामुळेच कर्णाने सूर्यदेवाला नमन करण्यासाठी छठपूजाही केली. महाभारतातील छठपूजा करणाऱ्या कर्णाची कथा जाणून घेऊया.
कर्ण हा त्याच्या मागील जन्मी दंभोद्भव नावाचा राक्षस होता. जो सूर्यदेवाचा महान भक्त होता. दंभोद्भवाला सूर्यदेवाने 100 चिलखत आणि दिव्य कर्णफुले देऊन वरदान दिले होते. या वरदानामुळे दंभोद्भवाचा वध करणे जवळजवळ अशक्य होते. या वरदानानुसार जो कोणी त्याचे चिलखत तोडेल तो मरेल, म्हणून या राक्षसाला मारण्याची कोणाची इच्छा नव्हती. अशा स्थितीत विष्णूचे अंश असलेल्या नर-नारायणाने तपश्चर्या करून दंभोद्भवाचे ९९९ कवच तोडले. फक्त एकच कवच-अंगठी उरली असताना, दंभोद्भव राक्षस स्वतःचे रक्षण करण्यासाठी सूर्यदेवाच्या मागे लपला.
हेदेखील वाचा- छठ पूजेच्या शेवटच्या दिवशी उगवत्या सूर्याला अर्घ्य द्यायचे, जाणून घ्या महत्त्व
दंभोद्भव हा विश्वासाठी राक्षस होता पण सूर्यदेवासाठी तो मोठा भक्त होता. ज्याप्रमाणे मुल लोकांना टाळून वडिलांच्या मागे लपतो, त्याचप्रमाणे दंभोद्भवदेखील लहान मुलाप्रमाणे सूर्यदेवाच्या मागे लपतो. हे पाहून सूर्यदेवाच्या वासल्यात दंभोद्भवाचा प्रत्यय जागृत झाला आणि त्यांनी दांभोद्भवाचे पित्याप्रमाणे रक्षण केले आणि दांभोद्भवाला पुढील जन्मात पुत्र होण्याचा आशीर्वाद दिला.
द्वापर युगात दंभोद्भव नावाच्या राक्षसाने कर्ण म्हणून जन्म घेतला. वास्तविक दुर्वास ऋषींनी कुंतीला वरदान दिले होते की ती आपल्या मंत्रशक्तीने मुलाला जन्म देऊ शकते. कुंती खूप लहान होती, त्यामुळे तिचे मन खेळकरपणाने भरले होते. या वरदानाची पडताळणी करण्यासाठी त्यांनी सूर्यमंत्राचा जप केला, त्यामुळे कर्ण अर्भकाच्या रूपात पृथ्वीवर आला. या कारणामुळे कर्णाला सूर्यपुत्र म्हटले गेले. सार्वजनिक लज्जेच्या भीतीने कुंतीने या मुलाला नदीत फेकून दिले होते.
हेदेखील वाचा- डोळ्यांचे रहस्य, कोण आहे दिलफेक आशिक आणि कोणाच्या डोळ्यात आहे प्रेम जाणून घ्या
हस्तिनापूरच्या राजवाड्यात काम करणाऱ्या राधा आणि अधिरथ नंदन या जोडप्याला हे मूल नदीत तरंगताना दिसले. सुरुवातीपासून राजवाड्यात राहिल्यामुळे कर्णाची दुर्योधनाशी मैत्री झाली. दुर्योधन आणि कर्णाची मैत्री इतकी घट्ट झाली की, दुर्योधनाने कर्णाला राजा बनवल्यावर प्रथम अंगाचा देश दिला. कर्णाला अंग देशाच्या पारंपरिक चालीरीती आणि परंपरा खूप आवडत होत्या. कर्णानेही अंगा देशाभोवती छठपूजेचा उत्सव होताना पाहिला. छठपूजा पाहून कर्ण खूप प्रभावित झाला.
द्वापर युगाचा भाग असलेला देश सध्या बिहार आहे. अंग देश हा प्राचीन भारतातील 16 महाजनपदांपैकी एक होता. ते सध्याच्या बिहारच्या भागलपूर जिल्ह्यात होते. अंगाच्या देशात समुद्रमंथनानंतर मंदाराचल पर्वताची निर्मिती झाली. पौराणिक कथांनुसार अंगिका देशात अंगिका भाषा बोलली जात असे. जेव्हा पाटणाला पाटलीपुत्र म्हटले जायचे तेव्हा भागलपूरचे नाव अंगावरून बदलून भागदत्तपुरम असे करण्यात आले. सध्या भागलपूरच्या आजूबाजूचा भाग अंगदेशात समाविष्ट होता. अंग देशामध्ये छठपूजा करताना कर्ण हे पहिले होते. छठ पूजेमध्ये सूर्यदेवाला अर्ध्य अर्पण केले जाते, ते पाहून कर्णाच्या मनात हे छठ व्रत पाळण्याची इच्छा जागृत झाली. कारण, कर्ण हा सूर्यदेवाचा पुत्र होता. आपल्या वडिलांना वंदन करण्यासाठी कर्ण रोज सकाळी उठून सूर्यनमस्कार आणि सूर्य अर्ध्ये अर्पण करत असे. त्याचवेळी, छठ पूजेचे महत्त्व समजून, कर्णानेदेखील छठ पूजा केली आणि सूर्य देव आणि त्याची बहीण षष्ठी माता म्हणजेच छठी मैया यांची स्तुती केली. अशाप्रकारे बिहार आणि पूर्वांचलच्या भागात छठ पूजा लोकप्रिय झाली.
