फोटो सौजन्य- istock
हिंदू धर्मात विवाह हा अत्यंत पवित्र संस्कार मानला जातो. याच कारणामुळे लग्नापूर्वी कुंडली जुळवण्याची परंपरा प्रचलित आहे. लग्न ठरवताना वधू-वरांच्या गोत्रांसह त्यांच्या ग्रहांकडे विशेष लक्ष दिले जाते. आई-वडील आणि आजी या दोघांचेही गोत्र एकमेकांशी जुळत नसल्याचे दिसून येते. असे कुठेतरी झाले तर तो प्रस्ताव पुढे ढकलला जातो. धार्मिक विद्वानांच्या मते, एकाच गोत्रात लग्न केल्यास अनेक अशुभ परिणाम होऊ शकतात. एकाच गोत्रात विवाह का होत नाहीत याची कारणे जाणून घेऊया.
हिंदू धर्मात गोत्राला खूप महत्त्व आहे. वेदानुसार मानवजात महर्षी विश्वामित्र, जमदग्नी, भारद्वाज, गौतम, अत्री, वशिष्ठ, कश्यप आणि अगस्त्य यांसारख्या महान ऋषींची संतती मानली जाते. पौराणिक मान्यतेनुसार, प्रत्येक ऋषीची स्वतःची वेगळी प्रतिष्ठा आणि ओळख असते. या कारणास्तव, जर एखाद्या व्यक्तीने एकाच गोत्रात लग्न केले तर ते एकाच कुटुंबाचे सदस्य मानले जातात.
रुक्मिणी अष्टमी संबंधित बातम्या वाचण्यासाठी इथे क्लिक करा
धर्मग्रंथानुसार, एकाच वंशात जन्मलेल्या लोकांचे लग्न हिंदू धर्मात पाप मानले जाते. ऋषींचे मत आहे की हे गोत्र परंपरेचे उल्लंघन आहे, धार्मिक मान्यतांनुसार, एकाच गोत्रात विवाह केल्याने विवाह दोष निर्माण होतो, ज्यामुळे पती-पत्नीच्या नात्यात तणाव आणि दरी निर्माण होण्याची शक्यता असते.
अनेक विद्वानांचे असे मत आहे की, एकाच गोत्रातील विवाहातून जन्माला आलेल्या मुलांनाही अनेक संकटांना सामोरे जावे लागते. त्यामुळे बालकांमध्ये विविध दोष व आजार होण्याची शक्यता असते. गोत्र परंपरा रक्ताच्या नात्याशी संबंधित आहे. अशा स्थितीत एकाच गोत्रात विवाह केल्याने मुलामध्ये शारीरिक दोष तर निर्माण होतातच, शिवाय चारित्र्य आणि मानसिक विकार होण्याची शक्यताही वाढते.
वास्तू शास्त्र संबंधित बातम्या वाचण्यासाठी इथे क्लिक करा
एकाच गोत्रांतर्गत अनेक भिन्न कुळे असू शकतात. त्यामुळे विविध समुदायांच्या स्वतःच्या परंपरा आहेत. काही ठिकाणी चार गोत्रांनी विवाह टाळण्याचा नियम आहे, तर काही वंशांमध्ये तीन गोत्र टाळण्याची परंपरा आहे. यामुळे वैवाहिक जीवनात कोणत्याही प्रकारचा दोष निर्माण होत नाही.
परंपरेनुसार पहिले गोत्र हे स्वतःचे, दुसरे आईचे आणि तिसरे आजीचे मानले जाते. काही लोक नानीचे गोत्रही पाळतात. वैदिक संस्कृतीनुसार एकाच गोत्रात विवाह करण्यास मनाई आहे, कारण एकाच गोत्रामुळे स्त्री-पुरुष हे भाऊ-बहीण समान मानले जातात.
तज्ज्ञांच्या मते, एकाच गोत्रातील विवाहातून जन्माला आलेल्या मुलांच्या विचारसरणीत नवल नाही. यामध्ये पूर्वजांची झलक पाहायला मिळते. हिंदू धर्मात काही गोत्रांमध्ये विवाह निषिद्ध आहे. लग्नाच्या वेळी तीन गोत्रे बाजूला ठेवली जातात, म्हणजेच त्या गोत्रांमध्ये तुम्ही लग्न करू शकत नाही. पहिले म्हणजे आईचे गोत्र. दुसरे म्हणजे वडिलांच्या गोत्राकडे दुर्लक्ष केले जाते. तिसरे, आजीचे कुळ. अन्यथा लग्न कोणत्याही गोत्रात करता येते.
जर वैज्ञानिक संशोधनावर विश्वास ठेवायचा असेल तर, रक्ताच्या नातेवाईकांमधील विवाह अनुवांशिक विसंगती आणि संकरित डीएनए संयोजनामुळे मुले निर्माण करण्यात समस्या निर्माण करू शकतात. असे मानले जाते की, अशा मुलाला अनेक आरोग्य समस्या असू शकतात आणि आयुष्यभर अनेक शारीरिक विकारांना सामोरे जावे लागते.
( टीपः धर्म, ज्योतिष, वास्तू, फेंगशुई इत्यादी विषयांवरील लेख/ बातम्या केवळ वाचकांच्या माहितीसाठी आहेत. यासंबंधी कोणताही प्रयोग करण्यापूर्वी तज्ज्ञांचा सल्ला आवश्यक आहे. आमचे उद्दिष्ट फक्त वाचकांना माहिती देणे आहे. Navrashtra या तथ्यांची पुष्टी करु शकत नाही)
