Earth’s Rotations Day : पृथ्वी परिभ्रमण दिनानिमित्त जाणून घ्या लोकांनी पहिल्यांदा पृथ्वीला 'अशा' प्रकारे फिरताना पाहिले ( फोटो सौजन्य : सोशल मीडिया)
नवी दिल्ली : 8 जानेवारी रोजी, पृथ्वीचा परिभ्रमण दिवस हा शोध साजरा करतो की आपला ग्रह दर 24 तासांनी त्याच्या अक्षावर फिरतो. फ्रेंच भौतिकशास्त्रज्ञ लिओन फौकॉल्ट यांच्याबद्दल अधिक जाणून घेण्याचा हा दिवस आहे. पृथ्वीचा परिभ्रमण दिवस पृथ्वी सूर्याभोवती फिरते हे शोधण्यासाठी तत्त्वज्ञ आणि शास्त्रज्ञांना बरीच वर्षे लागली. सुमारे 470 ईसापूर्व, काही ग्रीक खगोलशास्त्रज्ञांनी शोधून काढले की पृथ्वी स्वतःच फिरते.
आपण लहानपणी आपल्या शालेय पुस्तकात हे वाचले आहे की पृथ्वी आपल्या अक्षावर एक प्रदक्षिणा 24 तासांत पूर्ण करते आणि सूर्याभोवती 365 दिवसांत एक प्रदक्षिणा करते. आपल्या सूर्यमालेत, मानवाला हजारो वर्षांपासून सूर्य आणि पृथ्वीच्या परिभ्रमणाबद्दल कुतूहल आहे, परंतु 8 जानेवारी रोजी पृथ्वीचा परिभ्रमण दिवस साजरा करण्यामागे एक कथा आहे. खरं तर, 8 जानेवारी रोजी फ्रेंच भौतिकशास्त्रज्ञ लिओन फुकॉल्ट यांनी 1851 साली दाखवलेल्या प्रात्यक्षिकाची आठवण होते. लिओन फौकॉल्ट यांनी 1851 मध्ये पृथ्वी आपल्या अक्षावर कशी फिरते हे मॉडेलद्वारे दाखविणारे पहिले होते.
पृथ्वी सूर्याभोवती फिरते
पृथ्वी सूर्याभोवती फिरते हे शोधण्यासाठी तत्त्वज्ञ आणि शास्त्रज्ञांना बरीच वर्षे लागली. इ.स.पूर्व 470 च्या आसपास, काही ग्रीक खगोलशास्त्रज्ञांनी निश्चितपणे शोधून काढले होते की पृथ्वी स्वतःहून फिरते आणि हे सिद्ध करण्यासाठी खगोलशास्त्रज्ञांनी अनेक प्रयोगही केले होते. पण त्यावेळी ग्रीक खगोलशास्त्रज्ञांना हे माहीत नव्हते की पृथ्वीही सूर्याभोवती फिरते.
जागतिक घडामोडी संबंधित बातम्या वाचण्यासाठी येथे क्लिक करा : सहाव्या पिढीचे रहस्यमय फायटर जेट ‘J-36’ बनेल चिनी ड्रोन आर्मीचा कमांडर; तज्ज्ञांनी दिली गंभीर प्रतिक्रिया
अनेक शोध आणि निष्कर्षांनंतर, 8 जानेवारी, 1851 रोजी, फ्रेंच भौतिकशास्त्रज्ञ लिओन फुकॉल्ट यांनी पहिल्यांदा पेंडुलमसह पृथ्वी आपल्या अक्षावर फिरत असताना सूर्याभोवती कसे फिरते हे दाखवून दिले. पुढे ल्योनने बनवलेला पेंडुलम खूप प्रसिद्ध झाला आणि त्याच मॉडेलचा वापर पृथ्वीचे परिभ्रमण दाखवण्यासाठी केला जाऊ लागला.
पेंडुलम मॉडेल
ल्योनचे पेंडुलम मॉडेल नंतर पॅरिस वेधशाळेत तसेच ग्रीसमध्ये प्रदर्शित केले गेले. आजही ते जगभरातील अनेक खगोलशास्त्रज्ञांशी संबंधित संग्रहालयांमध्ये प्रदर्शित केले जाते. पृथ्वी परिभ्रमण दिनाचे महत्त्व हे आहे कारण भौतिकशास्त्रज्ञ लिओन फूकॉल्टचे मॉडेल मुलांमध्ये अधिक पसंत केले जाते. हे मॉडेल पाहून मुलेही खगोलशास्त्राकडे आकर्षित होतात.
जागतिक घडामोडी संबंधित बातम्या वाचण्यासाठी येथे क्लिक करा : जगाच्या कोणत्याही कोपऱ्यात अणुहल्ला करू शकतो ‘हा’ देश: लांब पल्ल्याच्या बॉम्बर विमानांचा जगभरात बोलबाला
या दिवशी, विज्ञान संग्रहालये आणि शाळा इतरांना पृथ्वीच्या परिभ्रमणाबद्दल शिक्षित करण्यासाठी विविध कार्यक्रम आयोजित करतात. फौकॉल्टच्या पेंडुलमचे प्रदर्शन पाहण्यासाठी बरेच लोक विज्ञान संग्रहालयांना भेट देतात. सहभागी होण्यासाठी:
पृथ्वीच्या परिभ्रमणाचा वेळ, हवामान, गुरुत्वाकर्षण आणि खगोलशास्त्रावर कसा परिणाम होतो याबद्दल अधिक जाणून घ्या.
“ऑर्बिट: पृथ्वीचा विलक्षण प्रवास” किंवा “पृथ्वी फिरणे थांबवते” यासारखी माहितीपट पहा.
स्पेस-थीम असलेली पार्टी आयोजित करा.
#EarthsRotationDay सह सोशल मीडियावर या दिवसासाठी जागरूकता पसरवा.