पृथ्वीवर लवकरच संपणार ऑक्सिजन... नासाने सांगितली 'मानवाच्या अंताची शेवटची तारीख' ( फोटो सौजन्य : सोशल मीडिया)
NASA oxygen study : सध्या आपल्याच्या जगण्याचा आधार असलेल्या ऑक्सिजनचे भविष्य आता अंधारात जात चालल्याचे संशोधनातून दिसून येत आहे. नासा व जपानच्या तोहो विद्यापीठाचे एकत्रित केलेले हे अध्ययन, 600,000 पेक्षा अधिक सुपर-कंप्युटर सिम्युलेशन्सच्या आधारे, भविष्यातील पृथ्वीच्या वायुपर्यावरणाची भविष्यवाणी करते. जगण्यासाठी मानवाच्या तीनच गरजा आहेत. अन्न, वस्त्र आणि निवारा पण सोबतच मानवाला जगण्यासाठी ऑक्सिजनचीही नितांत गरज असते, हे मात्र विसरून चालणार नाही. आणि शास्त्रज्ञांच्या मते या ‘ऑक्सिजनचे’ अस्तित्व आता धोक्यात आले आहे.
1. सुमारे 1 अब्ज वर्षांनंतर, पृथ्वीवरील ऑक्सिजनयुक्त वातावरण पूर्णपणे संपुष्टात येऊ शकते, ज्यामुळे जीवन-आश्रित सजीवांचा अंत होईल.
2. ही प्रक्रिया सूर्याच्या वाढती उष्णता व तेजाचा परिणाम आहे, ज्यामुळे महासागरांची वाष्पीभवन, तापमानवाढ आणि कार्बन सायकलचे ढासळणे होईल. यामुळे वनस्पतींचे मरणे आणि ऑक्सिजनचे उत्पादन थांबणे हे स्वाभाविक होईल.
3. संशोधनानुसार, ऑक्सिजनची तीव्र घट एकूण वातावरणातील प्रमाणात मिलियन पट कमी होण्यासारखी होऊ शकते, ज्यामुळे पूर्वजीवाश्म आणि सूर्याच्या उत्पत्तीपूर्व वातावरणासारखे परिस्थिती निर्माण होऊ शकते.
जागतिक घडामोडी संबंधित बातम्या वाचण्यासाठी येथे क्लिक करा : ऊर्जाक्षेत्रात रशियाची LNG झेप; जागतिक ऊर्जा खेळातील नवा मोहरा, अमेरिका–युरोपलाही नितांत गरज
4. जुनी गणना सुचवत होती की पृथ्वीचा जीवनकाल सुमारे 2 अब्ज वर्षे असू शकतो, पण हे नवीन संशोधन त्यापेक्षा नीट अनुमानित आणि अर्धा वेळ दर्शवते, म्हणजेच एक अब्ज वर्षांपर्यंत.
5. NASAच्या Astrobiology Program द्वारे समर्थित या अभ्यासाने असेच सांगितले आहे की, अगदी थोड्या वेळातच (10,000 वर्षांत) ऑक्सिजनची कमी सुरु होऊ शकते. जरी अंतिम तारीख एक अब्ज वर्षे पुढे असेल.
6. वायुपर्यावरण परत विज्ञानातील “Great Oxidation Event” पूर्ववर्ती स्थितिकडे जाईल ज्यात वातावरण मेथेनचं प्रधान स्थान असेल.
7. Toho University च्या Kazumi Ozaki आणि Christopher Reinhard यांच्या नेतृत्वाखाली प्रकाशित झालेले हे संशोधन, Nature Geoscience या नामांकित विज्ञान जर्नलमध्ये प्रसिद्ध झाले आहे.
जीवसृष्टीचा अंत: ऑक्सिजन-आश्रित सजीवांसाठी जीवन जगणे अशक्य होईल. केवळ काही ऍनेरोबिक सूक्ष्मजीव टिकले जाऊ शकतील.
अतिउष्णता व त्यावरील परिणाम: वातावरण अधिक गरम होईल, महासागर बाष्पीभवनाने कमी होतील, जीवनसृष्टीचे संतुलन बिघडेल.
उत्क्षिप्त विज्ञानासाठी संदर्भ: असे संशोधन बाह्य ग्रहावर जीवन शोधण्यास आणि बायो-“सिग्नेचर” समजून घेण्यास मदत करते.
सुरुवातीचे चेतावणी संकेत: जरी शेवटची तारीख आणखी दूर असली तरी, ऑक्सिजनची घट शुरूही होऊ शकते लवकरच—श्रृंखलेच्या सुरुवातीपासून — ज्यावर आपण सध्या लक्ष द्यावे
स्थायित्वाचा सन्देश: हे संशोधन वृद्धिंगत करते की, पृथ्वीची हाय-ऑक्सिजन परिस्थिती क्षणिक फेज आहे, जगण्याचं प्रत्यक्ष वातावरण किती भंगुर आहे.
जागतिक घडामोडी संबंधित बातम्या वाचण्यासाठी येथे क्लिक करा : Cyber Fraud India 2025 : काय आहे तो ‘कॉल सेंटर घोटाळा’ ज्यामुळे अमेरिकेतील लोक करत आहेत भारतीयांचा द्वेष?
अतिउष्णतेच्या आणि ऑक्सिजनच्या तुटवड्याच्या या दूरच्या भविष्यातही, काही वैज्ञानिक आणि futurists असा दावा करतात की उन्नत तंत्रज्ञानाच्या मदतीने जसे की कृत्रिम वायुप्रणाली, परग्रही कॉलनी किंवा वातावरणीय हस्तक्षेप आपण या विनाशाला काही प्रमाणात टाळू शकतो. परंतु, सध्याच्या गांभीर्यपूर्ण पर्यावरणीय उपायांनी प्रारंभ करणे जास्त प्रभावी ठरेल, जसे की वनसंवर्धन, कार्बन उत्सर्जन कमी करणे. भविष्यातील विवेकाने प्रेरित निर्णय, तात्काळ आरंभ सोडून देऊ नयेत.
