अर्थशास्त्रातील 2024 नोबेल पुरस्कार डॅरॉन एसेमोग्लू, सायमन जॉन्सन आणि जेम्स ए. रॉबिन्सन यांना जाहीर ( फोटो सौजन्य: एक्स अकाऊंट @NobelPrize)
रॉयल स्वीडिश अकादमी ऑफ सायन्सेने 2024 चा अर्थशास्त्रातील नोबेल पुरस्कार जाहीर केला आहे. हा पुरस्कार डॅरॉन एसेमोग्लू, सायमन जॉन्सन आणि जेम्स ए. रॉबिन्सन यांना राष्ट्रांमधील समृद्धीमधील फरकांवर संशोधनासाठी देण्यात आले आहे. या शास्त्रज्ञांनी संस्था कशा तयार होतात आणि त्यांचा समृद्धीवर कसा परिणाम होतो याचे महत्त्व पटवून दिले आहे. रॉयल स्वीडिश अकादमी ऑफ सायन्सेसच्या नोबेल समितीने म्हटले आहे की, या तीन अर्थशास्त्रज्ञांनी “देशाच्या समृद्धीसाठी सामाजिक संस्थांचे महत्त्व दाखवून दिले आहे.”
रॉयल स्वीडिश अकादमी ऑफ सायन्सेसने स्पष्ट केले आहे, या अर्थशास्त्रज्ञांचे संशोधन सामाजिक संस्थांचे राष्ट्रीय समृद्धीमध्ये महत्त्व दर्शवते. त्यांचे संशोधन एखादा देश कसा समृद्धीच्या दिशेने वाटचाल करतो तर काही देशांना आर्थिक संकटाचा सामना का करावा लागतो यांची कारणे अधोरेखित करतात. राजकीय आणि आर्थिक संस्थांच्या परस्परसंबंधाचे विश्लेषण करून, या पुरस्कार विजेत्यांनी आर्थिक विकासाच्या यांत्रिकेत महत्वाच्या अंतर्दृष्टी प्रदान केल्या आहेत.
BREAKING NEWS
The Royal Swedish Academy of Sciences has decided to award the 2024 Sveriges Riksbank Prize in Economic Sciences in Memory of Alfred Nobel to Daron Acemoglu, Simon Johnson and James A. Robinson “for studies of how institutions are formed and affect prosperity.”… pic.twitter.com/tuwIIgk393— The Nobel Prize (@NobelPrize) October 14, 2024
स्टॉकहोममध्ये पारितोषिकाची घोषणा
वर्ष 2024 च्या अर्थशास्त्र विज्ञानातील नोबेल पारितोषिकाची घोषणा स्टॉकहोममध्ये सोमवारी करण्यात आली आणि संशोधकांच्या अर्थशास्त्र क्षेत्रातील महत्त्वपूर्ण कामाला मान्यता मिळाली. एसेमोग्लू आणि जॉन्सन हे मॅसॅच्युसेट्स इन्स्टिट्यूट ऑफ टेक्नॉलॉजीमध्ये कार्यरत आहेत, तर रॉबिन्सन शिकागो विद्यापीठात काम करतात. त्यांच्या सहकार्याने त्यांनी असे महत्त्वाचे निष्कर्ष काढले आहेत ज्यांनी विविध राष्ट्रांमध्ये आर्थिक धोरणे आणि संस्थात्मक सुधारणांना प्रभावित केले आहे.
आर्थिक विज्ञानातील पुरस्कार, पूर्वी बँक ऑफ स्वीडन पुरस्कार म्हणून ओळखला जात होता. हा 1968 मध्ये आल्फ्रेड नोबेल यांच्या स्मरणार्थ स्थापन केला गेला. काही तज्ञांच्या मते, अर्थशास्त्राचा पुरस्कार तांत्रिकदृष्ट्या नोबेल पुरस्कार नाही, मात्र हा पारितोषिक पारंपरिकपणे 10 डिसेंबर रोजी इतर नोबेल श्रेणींसोबत देण्यात येतो. अर्थशास्त्रातील पुरस्कारासोबतच, गेल्या आठवड्यात वैद्यकशास्त्र, भौतिकशास्त्र, रसायनशास्त्र, साहित्य आणि शांतता या क्षेत्रातील नोबेल पारितोषिकांचीही घोषणा करण्यात आली.