U.S. intel failure Fordow : अमेरिका आणि इराणमधील तणाव उच्चांक गाठताना, आता अमेरिकेच्या गुप्तचर यंत्रणांवर गंभीर प्रश्नचिन्ह उभे राहिले आहे. अमेरिकेने इराणमधील तीन अणुउर्जा केंद्रांवर केलेल्या हवाई हल्ल्यांनंतर, इराणकडून असा दावा करण्यात आला आहे की, हल्ल्यापूर्वीच या ठिकाणांवरून सर्व युरेनियम सुरक्षितपणे काढून टाकण्यात आले होते. त्यामुळे अमेरिकेचे हे हल्ले केवळ प्रतीकात्मक ठरले आहेत, असा आरोप इराणी नेत्यांनी केला आहे.
अमेरिकेचे अध्यक्ष डोनाल्ड ट्रम्प यांनी रविवारी सकाळी घोषणा करत सांगितले की, इराणच्या फोर्डो, नतान्झ आणि इस्फहान या तीन महत्त्वाच्या अणुउर्जा केंद्रांवर यशस्वी बॉम्बहल्ला करण्यात आला असून, हे केंद्र पूर्णपणे निष्क्रिय करण्यात आले आहेत. मात्र, इराणच्या अधिकृत सूत्रांनी यास संपूर्णपणे फेटाळून लावत दावा केला की, या केंद्रांवर कोणतीही अणु-सदृश गळती झाली नाही, आणि अधीकाऱ्यांनी हल्ल्यापूर्वीच सर्व संवेदनशील सामग्री स्थलांतरित केली होती.
गुप्तचर यंत्रणांचा अपयश?
या घडामोडींनंतर आंतरराष्ट्रीय पातळीवर एक मोठा प्रश्न उपस्थित झाला आहे. अमेरिकेच्या गुप्तचर संस्थांनी अणुउर्जा स्थळांची अचूक माहिती गोळा करण्यात चूक केली का? फोर्डो साइट, जी भूमिगत युरेनियम समृद्धी केंद्र म्हणून ओळखली जाते, तेथे हल्ला झाला असला तरी, इराणचे खासदार मोहम्मद मनन रायसी यांनी सांगितले की, या हल्ल्यात केवळ भौतिक पायाभूत सुविधा थोड्याशा प्रभावित झाल्या आहेत, पण अणुवस्तूंचे कोणतेही नुकसान झाले नाही. रायसी यांनी स्थानिक माध्यमांना सांगितले की, “फोर्डो स्थळावर कोणतेही किरणोत्सर्गी उत्सर्जन झालेलं नाही. आम्ही आधीच सर्व धोकादायक पदार्थ सुरक्षित स्थळी हलवले होते.” या विधानामुळे अमेरिकी गुप्तचर यंत्रणांच्या विश्लेषणावर संशय घेतला जात आहे.
जागतिक घडामोडी संबंधित बातम्या वाचण्यासाठी येथे क्लिक करा : Israel Iran War : खुला युद्धप्रारंभ! अमेरिकेच्या हल्ल्यानंतर इराण आक्रमक, इस्रायलवर डागली 30 बॅलिस्टिक क्षेपणास्त्रे
इराणकडून तीव्र प्रतिक्रिया
या हल्ल्यानंतर इराणचे सर्वोच्च नेते अयातुल्ला अली खामेनी यांनी अमेरिकेला थेट इशारा देत म्हटले, “अमेरिका आता पूर्वीपेक्षा अधिक मोठ्या नुकसानीसाठी आणि धक्क्यांसाठी तयार राहावी.” खामेनींच्या या विधानामुळे मध्यपूर्वेतील तणाव आणखीनच गडद झाला आहे. इराण सरकारने या हल्ल्याला “आंतरराष्ट्रीय कायद्याचे उल्लंघन” म्हणत युद्धजन्य कृती असल्याचे म्हटले आहे. इराणी अधिकाऱ्यांनी स्पष्टपणे सांगितले की, “हा हल्ला विनाकारण आणि उगाच उकसवणारा आहे. आमची अणुउर्जा क्षमता सुरक्षित आहे आणि आम्ही या हल्ल्याचा योग्य प्रत्युत्तर देऊ.”
राजकीय आणि सामरिक परिणाम
अमेरिकेचा हा हल्ला केवळ सामरिकच नाही, तर राजकीयदृष्ट्याही अत्यंत संवेदनशील ठरत आहे. जर अमेरिकेच्या गुप्तचर संस्थांनी खरोखरच चुकीची माहिती दिली असेल, तर हे बायडन प्रशासनासाठी (किंवा ट्रम्प यांच्या पुढील दाव्यांसाठी) एक मोठे अपयश ठरू शकते. यामुळे अमेरिकेच्या जागतिक नेतृत्वावर विश्वास कमी होण्याची शक्यता आहे. विश्लेषकांचे मत आहे की, “जर अमेरिकेने रिकाम्या अणुउर्जा केंद्रावर हल्ला केला असेल, तर याचा उपयोग फक्त तणाव वाढवण्यासाठी होईल, प्रत्यक्ष सामरिक लाभ होणार नाही.”
प्रश्न अनुत्तरितच
या घटनेनंतर काही महत्त्वाचे प्रश्न अनुत्तरित राहिले आहेत –
1. अमेरिका इतक्या अत्याधुनिक गुप्तचर यंत्रणांनिशी चुकली कशी?
2. इराणने युरेनियम लपवून ठेवले आहे का?
3. हे हल्ले केवळ राजकीय दबावासाठी होते का?
जागतिक घडामोडी संबंधित बातम्या वाचण्यासाठी येथे क्लिक करा : Trump Iran strikes : आता शांत बसणार नाही इराण; ‘यापूर्वी कधीही झाला नसेल असा हल्ला करू…’ खामेनींनी घेतली बदला घेण्याची शपथ
या सगळ्याचा थेट परिणाम मध्यपूर्वेतील शांततेवर होणार असून, येत्या काही दिवसांत या प्रकरणात नव्या घटनांची भर पडण्याची शक्यता आहे. एकूणच, इराण-अमेरिका संघर्ष आता केवळ अणुउर्जा केंद्रांपुरता मर्यादित राहिल, की आणखी व्यापक रूप धारण करेल, हे पाहणे महत्त्वाचे ठरणार आहे.
