अंटार्क्टिकाचा खरा मालक कोण? पृथ्वीच्या दक्षिणेकडील खंड ताब्यात घेण्यासाठी 7 देशांमध्ये युद्ध ( फोटो सौजन्य : सोशल मीडिया)
वेलिंग्टन : अंटार्क्टिकाबाबत जगभरातील सात देशांत वाद सुरू आहे. हे सात देश अंटार्क्टिका आपलाच असल्याचा दावा करतात. तथापि, अंटार्क्टिकावर कोणत्याही देशाचे मालक असल्याचे म्हटले जात नाही. हा पृथ्वीचा सर्वात दक्षिणेकडील खंड आहे, जो महाग खनिजांची खाण आहे. मात्र, येथून खाणकाम करण्यास बंदी आहे.
अंटार्क्टिका हा पृथ्वीवरील सर्वात दक्षिणेकडील खंड आहे. हे दक्षिण गोलार्धात स्थित आहे आणि सर्व बाजूंनी दक्षिण महासागराने वेढलेले आहे. दक्षिण ध्रुव अंटार्क्टिकामध्येच आहे. हे एक क्षेत्र आहे जे मानवांसाठी पूर्णपणे रिकामे आहे. इथे फक्त बाहेरून आलेले शास्त्रज्ञ राहतात आणि तेही एका विशिष्ट क्षेत्रात. अशा परिस्थितीत मौल्यवान खनिजांनी भरलेल्या या खंडाचा ताबा मिळवण्यासाठी जगात स्पर्धा लागली आहे. अंटार्क्टिका हे कोणत्याही राज्याचे नसूनही सात देशांनी त्यावर ऐतिहासिक प्रादेशिक दावे केले आहेत.
UK :
ब्रिटिश अंटार्क्टिक टेरिटरी (BAT) हा सर्वात जुना प्रादेशिक हक्क आहे, जो फॉकलंड बेटे डिपेंडेंसी पेटंट लेटर्सद्वारे 1908 चा आहे. हा दावा अर्जेंटिना आणि चिलीच्या दाव्यांशी अंशतः जुळतो.
अर्जेंटिना :
त्याचा दावा 1946 चा आहे आणि 1904 पासून दक्षिण ऑर्कनी बेटांमधील लॉरी बेटावरील तळावर त्याच्या उपस्थितीवर आधारित आहे.
जागतिक घडामोडी संबंधित बातम्या वाचण्यासाठी येथे क्लिक करा : पंतप्रधान मोदींचा अमेरिका दौरा भारतासाठी ठरणार खास; ‘हे’ 6 मुद्दे असतील मुख्य अजेंडा
चिली:
चिली अंटार्क्टिक प्रदेश (CAT) ची स्थापना नोव्हेंबर 1940 मध्ये झाली. त्याचा दावा स्पॅनिश साम्राज्यातील ऐतिहासिक कागदपत्रांवर आधारित आहे.
फ्रान्स:
1840 मध्ये फ्रेंच एक्सप्लोरर ज्युल्स ड्युमॉन्ट डी’उर्विल यांनी केलेल्या शोधांवर आधारित 1938 चा ऐतिहासिक दावा.
न्यूझीलंड:
त्याचा प्रदेश मूळत: अंटार्क्टिकमधील यूकेच्या दाव्यांचा भाग होता आणि रॉस डिपेंडन्सी सेक्टरच्या सरकारसाठी ब्रिटिश ऑर्डर-इन-काउंसिलनंतर 1923 मध्ये औपचारिक करण्यात आला.
नॉर्वे:
ड्रोनिंग मॉड लँडवरील 1939 चा दावा किनारी क्षेत्राच्या सुरुवातीच्या शोधावर आधारित होता.
ऑस्ट्रेलिया:
ऑस्ट्रेलियन अंटार्क्टिक टेरिटरी (AAT) हा सर्वात मोठा दावा आहे, जो 1933 मध्ये ऑस्ट्रेलियन अंटार्क्टिक टेरिटरी ऍक्सेप्टन्स ऍक्टने औपचारिक केला आहे.
जागतिक घडामोडी संबंधित बातम्या वाचण्यासाठी येथे क्लिक करा : Electricity Blackout in Sri Lanka: त्रेतायुगात हनुमानाने जाळली होती लंका; आता कलियुगात एका ‘वानराने’ केला अंधार
रशिया आणि अमेरिकेचे काय?
युनायटेड स्टेट्स आणि रशिया (तत्कालीन सोव्हिएत युनियन) यांनी इतरांचे दावे ओळखल्याशिवाय भविष्यातील दावे करण्याचा अधिकार राखून ठेवला. अंटार्क्टिकामध्ये युनायटेड स्टेट्सची तीन वर्षभर संशोधन केंद्रे आहेत. मॉस्को दक्षिण ध्रुवावर 10 संशोधन केंद्रे चालवते. यामध्ये पाच वर्षभराच्या सुविधा आणि पाच हंगामी स्थानकांचा समावेश आहे. त्यांचा वापर पर्यावरणीय आणि हवामान निरीक्षणे, किनारपट्टीवरील पाणी आणि समुद्रातील बर्फाचा अभ्यास, वैश्विक किरणोत्सर्गाची तीव्रता, लिथोस्फियरचे भूकंपीय चढउतार आणि जैवविविधता या संशोधनासाठी केला जातो.