(फोटो सौजन्य - Instagram)
जेव्हा जेव्हा हिंदी चित्रपटसृष्टीच्या इतिहासाची चर्चा होते तेव्हा राज कपूर यांचे नाव सर्वप्रथम घेतले जाते. १४ डिसेंबर १९२४ रोजी जन्मलेले राज कपूर हे भारतीय रंगभूमी आणि चित्रपटसृष्टीतील दिग्गज पृथ्वीराज कपूर यांच्या सहा मुलांपैकी सर्वात मोठे होते. राज कपूर मोठे होत असताना, त्यांच्या वडिलांनी मूकपटांच्या युगात एक प्रसिद्ध अभिनेते म्हणून स्वतःचे वर्चस्व निर्माण केले. राज कपूर यांनी त्यांच्या वडिलांचा वारसा केवळ पुढे नेला नाही तर तो नवीन उंचीवर नेला. सिनेमासृष्टीत पाऊल ठेवल्यांनंतर त्यांनी अनेक नवीन स्टारकास्टचे करिअर घडवले.
राज कपूर हे आज आपल्यात नसतील, पण त्यांचे कणखर व्यक्तिमत्व आणि बहुमुखी शैली अजूनही लोकांच्या हृदयात जिवंत आहे. २ जून १९८८ रोजी त्यांनी हे जग सोडले. आज, संपूर्ण चित्रपट जगत भारतीय चित्रपटसृष्टीतील महान अभिनेते, दिग्दर्शक आणि ‘शोमन’ राज कपूर यांना त्यांच्या पुण्यतिथीनिमित्त श्रद्धांजली वाहत आहे. त्यांच्या सगळ्या चित्रपटाचे आणि त्यांच्या कार्याचे स्मरण करत आहेत.
राज कपूर यांनी चित्रपटसृष्टीत अभिनय आणि दिग्दर्शनाच्या उंचीवर पोहोचलेच नाही तर नवीन चेहरे समोर आणण्यात आणि त्यांना स्टार बनवण्यातही विशेष योगदान दिले. त्यांनी अशा अनेक कलाकारांना लाँच केले ज्यांची नावे हिंदी चित्रपटसृष्टीच्या इतिहासात आजही नोंदवली जात आहे. त्यांच्या चित्रपटांमध्ये केवळ अभिनयच नाही तर समाजाची खोली, संवेदनशीलता आणि विचारसरणीचे थरही दिसून आले. राज कपूरच्या चित्रपटांमुळे ज्यांना वेगळी ओळख मिळाली त्या स्टार्सबद्दल आपण जाणून घेणार आहोत.
नर्गिस
राज कपूर आणि नर्गिस यांच्या जोडीने भारतीय चित्रपटसृष्टीला एक नवी दिशा दिली. नर्गिस याआधीही चित्रपटांमध्ये दिसल्या होत्या, पण जेव्हा तिने राज कपूरसोबत ‘आग’ आणि नंतर ‘बरसात’ सारख्या चित्रपटांमध्ये काम केले तेव्हा तेव्हा अभिनेत्रीला खूप प्रसिद्दी मिळाली. दोघांची जोडी पडद्यावर आणि पडद्याबाहेरही चर्चेत होती आणि जरी ते कधीही एकत्र येऊ शकले नाहीत, तरीही त्यांची नावे अजूनही एकत्र घेतली जातात.
डिंपल कपाडिया
१९७३ मध्ये जेव्हा राज कपूरने ‘बॉबी’ चित्रपट बनवला तेव्हा त्यांनी चित्रपटसृष्टीत एक नवीन चेहरा आणला आणि ही अभिनेत्री होती डिंपल कपाडिया. तिच्या व्यक्तिरेखेतील निरागसता, ताजेपणा आणि उत्साही स्वभावाने प्रेक्षकांची मने जिंकली. ‘बॉबी’ चित्रपटाने डिंपलला एका रात्रीत स्टार बनवले आणि ती त्या काळातील सर्वात तरुण आणि सर्वात लोकप्रिय अभिनेत्री बनली.
ऋषी कपूर
राज कपूर यांनी त्यांचा मुलगा ऋषी कपूर यांनाही ‘बॉबी’ चित्रपटाद्वारे बॉलिवूडमध्ये लाँच केले. ऋषी यांचे पात्र एका रोमँटिक तरुणाचे होते, जे आजही क्लासिक पात्रांमध्ये गणले जाते. हा चित्रपट ऋषी कपूर यांच्या कारकिर्दीची एक उत्तम सुरुवात ठरला आणि त्यांनी दीर्घकाळ रोमँटिक हिरोची प्रतिमा यशस्वीरित्या पार पाडली.
प्रसिद्ध दिग्दर्शक Vikram Sugumaran यांचे धक्कादायक निधन, वयाच्या ४७ व्या वर्षी घेतला अखेरचा श्वास!
मंदाकिनी
राज कपूर यांच्या दिग्दर्शनातील शेवटचा चित्रपट ‘राम तेरी गंगा मैली’ मध्ये मंदाकिनीने आपली छाप सोडली. चित्रपटातील तिची भूमिका भावनिक, धाडसी आणि धाडसी होती, ज्यामुळे ती प्रेक्षकांमध्ये लोकप्रिय झाली. या चित्रपटानंतर मंदाकिनीला केवळ इंडस्ट्रीमध्ये स्थान मिळाले नाही तर तिच्या नावाने आणि चेहऱ्याने प्रसिद्धी मिळवली.
राजेंद्र कुमार
राज कपूर यांनी केवळ नातेसंबंध टिकवले नाहीत तर त्यांच्या मित्रांनाही संधी दिल्या. त्यांनी राजेंद्र कुमार यांना त्यांच्या प्रोजेक्ट्समध्ये घेतले आणि त्यांच्या कारकिर्दीला एक नवीन दिशा दिली. राज कपूरसोबत काम केल्यानंतर राजेंद्र कुमार यांच्यासाठी यशाचे नवे दरवाजे उघडले आणि ते इंडस्ट्रीमध्ये ‘जुबली कुमार’ म्हणून प्रसिद्ध झाले.
राजकुमार
१९५१ मध्ये प्रदर्शित झालेला ‘आवारा’ हा चित्रपट केवळ राज कपूरलाच नव्हे तर अभिनेता राजकुमारलाही ओळख मिळवून देणारा चित्रपट होता. या चित्रपटानंतर राजकुमार यांच्यासाठी इंडस्ट्रीमध्ये शक्यतांचे नवे मार्ग उघडले. ते त्यांच्या वेगळ्या शैली आणि शक्तिशाली संवादांसाठी प्रसिद्ध झाले. तर, अश्याप्रकारे अनेक स्टार कलाकारांचा चित्रपटामध्ये संधी देऊन राज कपूर यांनी त्यांचे करिअर घडवले असे म्हणायला हरकत नाही.
