फोटो सौजन्य- pinterest
एकदंत संकष्टी चतुर्थीचे व्रत हे विघ्नांचा नाश करणाऱ्या श्रीगणेशाला समर्पित आहे. वास्तविक, संकष्टी चतुर्थी व्रत दर महिन्याच्या कृष्ण पक्षातील चतुर्थी तिथीला पाळला जातो. ज्येष्ठ महिन्यातील कृष्ण पक्षातील चतुर्थी तिथी एकादंत चतुर्थी म्हणून ओळखली जाते. बाप्पाला प्रसन्न करण्यासाठी ही तिथी सर्वोत्तम मानली जाते. महिला आपल्या मुलांच्या दीर्घायुष्यासाठी आणि प्रगतीसाठी हे व्रत पाळतात. धार्मिक मान्यतेनुसार, लोक एकादंत संकष्टी चतुर्थीचे व्रत पाळतात आणि पूजेदरम्यान व्रतकथा पठण करतात, त्यांना जीवनातील सर्व त्रास आणि अडथळ्यांपासून मुक्तता मिळते.
एकादंत संकष्टी चतुर्थीच्या पौराणिक उपवास कथेनुसार, सत्ययुगात, पृथु नावाचा राजा राज्य करत होता जो शंभर यज्ञ करत असे. त्याच्या राज्यात दयादेव नावाचा एक ब्राह्मण राहत होता. वेदांचे उत्तम ज्ञान असलेल्या ब्राह्मणाला चार मुलगे होते आणि ते सर्व विवाहित होते. चार सुनेपैकी सर्वात मोठी सून तिच्या सासूला म्हणू लागली – अरे आई! मी लहानपणापासूनच संकटनाशक गणेश चतुर्थीचे व्रत पाळत आहे, कृपया मला येथेही चतुर्थी तिथीचे व्रत पाळण्याची परवानगी द्या. सुनेचे बोलणे ऐकून सासू म्हणाली – अरे सुने! तू सर्व सुनेमध्ये सर्वोत्तम आणि श्रेष्ठ आहेस. तुम्हाला कोणत्याही प्रकारचे दुःख नाहीये किंवा तुम्ही ननही नाही. अशा परिस्थितीत, तुम्हाला उपवास का करायचा आहे? हे भाग्यवान! आता तुमचा आनंद घेण्याची वेळ आहे आणि उपवास करून तुम्ही आणखी काय करायचे आहे. पण सुनेला ते मान्य नव्हते आणि तिने उपवास सुरू केला. काही काळानंतर मोठ्या सुनेला एका सुंदर मुलाला जन्म दिला.
सासूला कळताच की तिची सून अजूनही उपवास करत आहे, तिने तिला उपवास सोडण्यास भाग पाडण्यास सुरुवात केली. असे केल्याने गणेशजींना राग आला. काही काळानंतर मोठ्या मुलाच्या मुलाचे लग्न ठरले. लग्नाच्या दिवशी वराचे अपहरण झाले. या अनपेक्षित घटनेमुळे लग्नस्थळी एकच गोंधळ उडाला. सगळे काळजीत पडले आणि विचारू लागले, तो मुलगा कुठे गेला? त्याचे अपहरण कोणी केले? लग्नाच्या पक्षाकडून अशी बातमी मिळताच, तिची आई रडू लागली आणि तिच्या सासूला सांगू लागली. हे आई! तू मला गणेश चतुर्थीचा उपवास सोडायला लावलास, त्यामुळे माझा मुलगा गायब झाला आहे. त्यांच्या सुनेकडून असे शब्द ऐकून ब्राह्मण दयादेव आणि त्यांची पत्नी खूप दुःखी झाले. सुनेलाही वाईट वाटले. आपल्या मुलाच्या दुःखाने सून दर महिन्याला संकट-नाश करणाऱ्या गणेश चतुर्थीचे व्रत पाळू लागली.
एकदा, भगवान गणेश वेदपंडित आणि कमकुवत ब्राह्मणाचे रूप धारण करून या गोड बोलणाऱ्या महिलेच्या घरी भिक्षा मागण्यासाठी आले. ब्राह्मण म्हणाला, हे मुली! माझी भूक भागेल इतके अन्न मला भिक्षा म्हणून द्या. त्या ब्राह्मणाचे बोलणे ऐकल्यानंतर, सुनेने त्या ब्राह्मणाची विधीनुसार पूजा केली. भक्तीने अन्नदान केल्यानंतर त्याने ब्राह्मणाला कपडे वगैरे दिले. मुलीच्या सेवेने समाधानी होऊन ब्राह्मण म्हणाला – हे कल्याणी! आम्ही तुमच्यावर खूश आहोत, तुम्ही तुमच्या इच्छेनुसार माझ्याकडून वरदान मिळवू शकता. मी ब्राह्मणाच्या वेशात गणेश आहे आणि तुमच्या प्रेमामुळेच मी आलो आहे.
ब्राह्मणाचे म्हणणे ऐकून ती मुलगी हात जोडून विनंती करू लागली – हे विघ्नेश्वर! जर तुम्ही माझ्यावर खूश असाल तर मला माझ्या मुलाला भेटू द्या. मुलीचे म्हणणे ऐकून गणेशजी तिला म्हणाले, “हे सुंदर विचारांच्या स्त्री, तुला जे हवे ते होईल.” तुमचा मुलगा लवकरच येईल. मुलीला हे वरदान दिल्यानंतर, भगवान गणेश तेथून अदृश्य झाले. काही वेळाने त्याचा मुलगा घरी परतला. सर्वांना खूप आनंद झाला आणि विधीनुसार लग्न समारंभ पार पडला. अशाप्रकारे, ज्येष्ठ महिन्यातील चतुर्थी सर्व इच्छा पूर्ण करते.
(टीपः धर्म, ज्योतिष, वास्तू, फेंगशुई इत्यादी विषयांवरील लेख/ बातम्या केवळ वाचकांच्या माहितीसाठी आहेत. यासंबंधी कोणताही प्रयोग करण्यापूर्वी तज्ज्ञांचा सल्ला आवश्यक आहे. आमचे उद्दिष्ट फक्त वाचकांना माहिती देणे आहे. Navrashtra या तथ्यांची पुष्टी करु शकत नाही)
