६०० दशलक्ष वर्षांपूर्वी एक दिवस २१ तासांचाच होता! वैज्ञानिकांनी लावला थक्क करणारा शोध ( फोटो सौजन्य : सोशल मीडिया)
21‑hour day 600 million years ago : आपण नेहमी म्हणतो की, “दिवसाचे २४ तास असतात”. परंतु एक वैज्ञानिक अभ्यास असा उघडकीस आला आहे, ज्याने हे सामान्य ज्ञानही प्रश्नचिन्हात आणले आहे. संशोधनातून असे समोर आले आहे की सुमारे ६०० दशलक्ष वर्षांपूर्वी पृथ्वीवरचा एक दिवस २४ तासांचा नव्हता, तर केवळ २१ तासांचा होता! पृथ्वीच्या परिभ्रमणातील बदल आणि त्याचा कालगणनेवर होणारा परिणाम या विषयावर संशोधन करणाऱ्या वैज्ञानिकांनी ही माहिती दिली आहे. त्यांनी सांगितले की, पृथ्वीची परिभ्रमण गती (स्पिनिंग स्पीड) हळूहळू कमी होत आहे, आणि त्यामुळे दिवसाची लांबीही वाढत आहे.
सध्या एक दिवस म्हणजे ८६,४०० सेकंद, म्हणजेच २४ तास. ही वेळ पृथ्वीला तिच्या अक्षावर एकदा पूर्ण फिरण्यासाठी लागते. परंतु पृथ्वी एकसमान गतीने फिरत नाही. दर १०० वर्षांनी दिवसाची लांबी सरासरी १.८ मिलिसेकंदांनी वाढत आहे. याचा अर्थ असा की लाखो वर्षांपूर्वी पृथ्वी खूपच वेगाने फिरत होती आणि त्यामुळे दिवसही लहान होते.
जागतिक घडामोडी संबंधित बातम्या वाचण्यासाठी येथे क्लिक करा : सुखोई ‘SU-35’ लढाऊ विमानावर गंभीर आरोप; भारतासाठी महत्त्वाचा इशारा, इजिप्तनेही केला करार रद्द
पृथ्वीच्या परिभ्रमणात होणाऱ्या या बदलामागे अनेक नैसर्गिक घटक जबाबदार आहेत.
हे सर्व घटक पृथ्वीच्या फिरण्याच्या गतीवर परिणाम करत असतात, आणि त्यातूनच दिवसाची लांबीही बदलत जाते.
सर्वसाधारणपणे पृथ्वीच्या फिरण्याची गती मंदावत असल्याचे मागील काही दशकांत दिसत होते. पण २०२० मध्ये वैज्ञानिकांनी एक आश्चर्यचकित करणारा शोध लावला – पृथ्वी पुन्हा वेगाने फिरू लागली आहे! गेल्या ५० वर्षांच्या तुलनेत पृथ्वी आता अधिक वेगाने फिरत आहे. अद्याप हे स्पष्ट नाही की हा वेग वाढण्यामागे नेमकं कारण काय आहे, पण काही वैज्ञानिक असा अंदाज व्यक्त करतात की हिमनद्यांच्या वितळण्यामुळे उत्तर गोलार्धात पाण्याचे वितरण बदलले असल्यामुळे हे घडत असावे.
सामान्य माणसाच्या जीवनावर या बदलाचा तात्काळ परिणाम होणार नाही. आपली झोप, कामाचे वेळापत्रक किंवा दिवसाच्या सुरुवात-अखेर यामध्ये काही फरक पडणार नाही. मात्र, जीपीएस प्रणाली, स्मार्टफोन, संगणक आणि इंटरनेट नेटवर्क यांसारख्या अचूक वेळेवर अवलंबून असलेल्या तंत्रज्ञानावर याचा मोठा परिणाम होऊ शकतो. तथापि, या समस्यांवर वैज्ञानिकांनी तंत्रज्ञानाच्या मदतीने उपाय शोधले आहेत. त्यामुळे भविष्यातही मानवजातीला कोणताही धोका नाही.
जागतिक घडामोडी संबंधित बातम्या वाचण्यासाठी येथे क्लिक करा : इराणी जनता युद्धासाठी सज्ज, पण क्षेपणास्त्रांपेक्षा जास्त भीती ‘या’ 3 ॲप्सची; सर्वेक्षणात उघड
६०० दशलक्ष वर्षांपूर्वी दिवस फक्त २१ तासांचा होता हे ऐकून आश्चर्य वाटले तरी, पृथ्वीवर वेळ हा स्थिर नसून सतत बदलणारा घटक आहे, हे पुन्हा सिद्ध झाले आहे. विज्ञानाच्या या नव्या शोधामुळे कालगणना, भूतकाळाचे अभ्यास आणि भविष्यातील तांत्रिक विकासासाठी नवे क्षितिज खुले झाले आहे. आणखी एका गूढ सत्याचा पर्दाफाश करणारे हे संशोधन मानवजातीला पृथ्वीच्या गूढतेकडे पुन्हा एकदा बघण्यास भाग पाडते.
