उत्तराखंडचे भविष्य धोक्यात? होम स्टेच्या वाढत्या प्रभावामुळे पर्वताची अन् निसर्गाची हानी

ओसाड गावे वाचवण्यासाठी, सरकारने २०१८ मध्ये होम स्टे योजना सुरू केली, याचा विचार असा होता की यामुळे पर्यटक गावांकडे आकर्षित होतील. मात्र यामुळे डोंगर आणि निसर्गाची हानी होत आहे.

उत्तराखंडमधील असणारी होम स्टे हे निसर्गाची हानीचे कारण ठरत आहेत (फोटो - सोशल मीडिया)

Follow Us:

Follow Us:

उत्तराखंडमधील नैनिताल असो किंवा देहरादून असो, सर्वत्र होमस्टेचा बोलबाला आहे. फक्त शहरेच नाही तर उत्तराखंडमधील लहान गावेही होमस्टेच्या विळख्यात आहेत. ज्या दर्जाचे हॉटेल २००० रुपये किमतीचे आहे, त्याच दर्जाचे होमस्टे देखील २००० रुपयांना मिळते. होमस्टेमध्ये जाऊन हॉटेलपेक्षा जास्त सुविधा मिळतात. हे सर्व गेल्या सात-आठ वर्षांत आलेल्या होमस्टे क्रांतीचे परिणाम आहे. या क्रांतीमुळे शहरांचे नुकसान झाले नसले तरी ते पर्वतांसाठी खूप धोकादायक बनले आहे. या होमस्टे क्रांतीचे दुष्परिणाम काय आहेत हे गंगोत्रीच्या वाटेवर अलिकडेच झालेल्या तीन सुंदर गावांच्या विध्वंसावरून दिसून येते.

ओसाड गावे वाचवण्यासाठी सरकारने २०१८ मध्ये होम स्टे योजना सुरू केली. या माध्यमातून पर्यटक गावांना भेट देतील आणि नोकऱ्यांअभावी शहरांकडे स्थलांतरित होणारे पर्वतीय लोक उलट स्थलांतराकडे आकर्षित होतील असा विचार होता. होम स्टेमागील आणखी एक विचार असा होता की यामुळे स्थानिक उत्पादनांना नवीन जीवन मिळेल आणि येथे भेट देणाऱ्या पर्यटकांना संस्कृती, अन्न, जीवनशैली, विधी इत्यादींशी परिचितता येईल. याद्वारे येथील पारंपारिक घरे उद्ध्वस्त होण्यापासून वाचवता येतील. अनुदानांसोबतच सर्व सुविधा देखील उपलब्ध आहेत, म्हणून सरकारने त्यात होम स्टेसाठी अनुदान आणि अनुदान समाविष्ट केले.

राजकीय बातम्या वाचण्यासाठी क्लिक करा

ओम पर्वत-आदि कैलास यात्रेला जाणे आणि तिथे पोहोचणे खूप कठीण होते. पण आता परिस्थिती अशी आहे की आदि कैलासपर्यंत इतका चांगला रस्ता बांधला गेला आहे की त्यावरून वाहने वेगाने धावतात. ओम पर्वताची अवस्था अशी आहे की त्याच्या फक्त पन्नास मीटर खाली धूर सोडणारी डिझेल वाहने उभी आहेत. होम स्टेमुळे निसर्गाचे जे नुकसान होत आहे ते परळी किंवा मुखवा येथील अलिकडच्या विनाशातून दिसून आले आहे. प्रश्न असा आहे की निसर्ग आणि पर्यटन कसे वाचवता येईल?

नवराष्ट्र विशेष लेख वाचण्यासाठी क्लिक करा 

तज्ज्ञांचे म्हणणे आहे की सरकारला त्यांच्या मानकांवर काटेकोरपणे काम करावे लागेल आणि होमस्टे मालकांना हे स्पष्ट करावे लागेल की त्यांनी स्थानिक संस्कृती आणि सुविधा जपल्या पाहिजेत आणि शहरीकरणाद्वारे पर्वतांना नुकसान पोहोचवू नये. जोपर्यंत सरकार आणि स्थानिक रहिवासी एकत्र काम करत नाहीत तोपर्यंत धाराली किंवा केदारनाथसारखे अपघात रोखणे कठीण होईल.

लेख-मनोज वार्ष्णेय

याचे मूळ आर्टिकल वाचण्यासाठी आपण https://navbharatlive.com/ यावर क्लिक करावे

Web Title: Home stays in uttarakhand are causing damage to nature causing damage to mountains

Get Latest  Marathi News ,  Maharashtra News and  Marathi News from Politics,  Election News ,  Sports News ,  Entertainment News,  Business News and   Religion News only on Navarashtra.com