International Day of Forests : "हिरवाई जपूया, पृथ्वीला वाचवूया!" निसर्गाचे संरक्षण म्हणजे भविष्यासाठी योगदान ( फोटो सौजन्य : सोशल मीडिया)
International Day of Forests 2024 : संपूर्ण जगभर 21 मार्च रोजी जागतिक वन दिन (International Day of Forests) साजरा केला जातो. हा दिवस जंगलांचे महत्त्व आणि त्यांचे पर्यावरणातील योगदान याबद्दल जागरूकता निर्माण करण्यासाठी समर्पित आहे. वन ही पृथ्वीवरील पर्यावरणाचा आधारस्तंभ आहेत. हवा, पाणी, अन्न आणि औषधे यांसारख्या मूलभूत गरजा पूर्ण करण्यासाठी वने महत्त्वपूर्ण भूमिका बजावतात. त्यामुळे संयुक्त राष्ट्र महासभेने 2012 मध्ये अधिकृतपणे आंतरराष्ट्रीय वन दिनाची घोषणा केली, आणि तेव्हापासून हा दिवस दरवर्षी मोठ्या प्रमाणावर साजरा केला जात आहे.
1971 मध्ये युरोपियन कृषी संघटनेच्या 23 व्या बैठकीत जगभरातील जंगलांचे लयास जाणारे प्रमाण लक्षात घेऊन 21 मार्च हा दिवस जागतिक वनीकरण दिन म्हणून साजरा करण्याचा निर्णय घेण्यात आला. त्यानंतर, 2012 मध्ये संयुक्त राष्ट्र महासभेने या दिवसाला अधिकृत मान्यता दिली, आणि आंतरराष्ट्रीय पातळीवर वनसंवर्धनाबाबत जागरूकता निर्माण करण्यासाठी अनेक प्रयत्न सुरू झाले. संयुक्त राष्ट्र महासभेच्या नेतृत्वाखालील वनांवरील सहयोगी भागीदारी, युनायटेड नेशन्स फोरम ऑन फॉरेस्ट्स आणि अन्न व कृषी संघटना (FAO) या संस्थांच्या सहकार्याने हा दिवस जगभरात साजरा केला जातो.
जागतिक घडामोडी संबंधित बातम्या वाचण्यासाठी येथे क्लिक करा : शहरेच नव्हे, गावातूनही होताहेत चिमण्या गायब, महाराष्ट्रात चिमणी पक्षांचे संवर्धन गरजेचे
यावर्षीच्या जागतिक वन दिनाची थीम आहे – “वन आणि नवोपक्रम: चांगल्या जगासाठी नवीन उपाय”.
ही थीम स्पष्टपणे दाखवते की मानवाच्या अस्तित्वाचा आणि विकासाचा मुख्य आधार वने आहेत. आपण घेत असलेले ऑक्सिजन, पिण्याचे पाणी, अन्न, औषधे आणि निवारा हे सर्व जंगलांशी निगडीत आहेत. त्यामुळे वनसंवर्धनाशिवाय मानवाच्या पुढील पिढ्यांचे भविष्य सुरक्षित होऊ शकत नाही.
स्वातंत्र्यानंतर भारताची लोकसंख्या तिपटीने वाढली, मात्र देशातील वनक्षेत्र सतत राखले गेले आहे.
द्विवार्षिक वन अहवालानुसार (2019) भारतातील एकूण वनक्षेत्र 3,576 चौरस किमीने वाढले आहे, जी 0.56% वाढ दर्शवते. 2007 पासून, घनदाट जंगलांचे क्षेत्रफळ 1,275 चौरस किमीने वाढले आहे, ज्यात अपवादात्मक घनदाट जंगल (70% पेक्षा जास्त कॅनोपी घनता) आणि मध्यम घनता असलेली जंगले (40-70% घनता) यांचा समावेश आहे. भारत सरकार आणि विविध संस्थांकडून सातत्याने वृक्षारोपण, वनसंवर्धन आणि पर्यावरणीय पुनरुज्जीवनाच्या मोहिमा राबवल्या जात आहेत.
जागतिक वन दिन हा केवळ एक औपचारिक दिवस नसून, पर्यावरण जतन करण्याच्या संकल्पाचा दिवस आहे. आजच्या पिढीने वनसंवर्धनासाठी पुढाकार घेतला नाही, तर भविष्यात गंभीर परिणाम भोगावे लागतील. प्रत्येक व्यक्तीने झाडे लावणे, जंगलतोड थांबवणे आणि नैसर्गिक संसाधनांचा जबाबदारीने वापर करणे ही जबाबदारी स्वीकारली पाहिजे.
जागतिक घडामोडी संबंधित बातम्या वाचण्यासाठी येथे क्लिक करा : भारतात देखील आहेत CIAचे सिक्रेट अड्डे? JFK च्या फाईल्समध्ये अमेरिकन गुप्तचर संस्थेची गुपिते उघड
21 मार्च रोजी साजरा केला जाणारा जागतिक वन दिन हा फक्त एका दिवसापुरता मर्यादित नसून, तो पर्यावरण रक्षणाच्या दिशेने एक जागरूकतेचा संदेश आहे. वने ही आपली नैसर्गिक संपत्ती असून, ती टिकवण्यासाठी प्रत्येकाने पुढाकार घेतला पाहिजे. भारतासह संपूर्ण जगभरात विविध स्तरांवर वनसंवर्धनासाठी नवीन उपाययोजना आणि नवोपक्रम राबवले जात आहेत, जे भविष्यातील पिढ्यांसाठी अत्यंत महत्त्वाचे ठरणार आहेत.
