International Labour Day 2025: श्रमिकांच्या हक्कांचा जागर आणि संघर्षाच्या इतिहासाची आठवण ( फोटो सौजन्य : सोशल मीडिया)
International Labour Day 2025 : १ मे रोजी दरवर्षी साजरा केला जाणारा आंतरराष्ट्रीय कामगार दिन म्हणजे केवळ एक दिवस नव्हे, तर श्रमिकांच्या संघर्षाचा, त्यागाचा आणि हक्कांसाठी लढ्याचा जागर आहे. २०२५ मध्ये हा दिवस गुरुवारी, १ मे रोजी साजरा करण्यात येणार आहे. या दिवशी जगभरातील कामगार, संघटना, सामाजिक कार्यकर्ते आणि शासनसंस्था एकत्र येऊन कामगारांच्या हक्कांवर, त्यांच्या सुरक्षिततेवर आणि श्रमाच्या प्रतिष्ठेवर चर्चा करतात.
आंतरराष्ट्रीय कामगार दिनाचा उगम १९व्या शतकाच्या उत्तरार्धात अमेरिकेतील कामगार चळवळीमध्ये झाला. त्या काळात कामाचे तास, वेतन, सुरक्षितता यांचे कोणतेही ठोस नियम नव्हते. १८८४ मध्ये फेडरेशन ऑफ ऑर्गनाइज्ड ट्रेड्स अँड लेबर युनियन या संघटनेने घोषणा केली की, १ मे १८८६ पासून कामगार फक्त ८ तास काम करतील. याच्या समर्थनार्थ शिकागो शहरात लाखो कामगारांनी संप पुकारला. ३ मे रोजी मॅककॉर्मिक हार्वेस्टिंग मशीन कंपनीसमोरच्या हिंसाचारात दोन कामगार पोलिसांच्या गोळीबारात मरण पावले. दुसऱ्या दिवशी, म्हणजे ४ मे रोजी झालेल्या हेमार्केट निदर्शनादरम्यान बॉम्बस्फोट झाला आणि पोलिसांसह अनेकांचा बळी गेला. ही घटना कामगार चळवळीचा निर्णायक क्षण ठरली. याच पार्श्वभूमीवर, १८८९ मध्ये पॅरिस येथे झालेल्या आंतरराष्ट्रीय कामगार परिषदेमध्ये १ मे हा दिवस ‘कामगार दिन’ म्हणून घोषित करण्यात आला.
भारतामध्ये १ मे १९२३ रोजी मद्रास (सध्याचे चेन्नई) येथे कामगार किसान पक्षाने प्रथमच कामगार दिन साजरा केला. यानंतर देशभरात कामगार हक्कांसाठी लढा अधिक संघटित झाला.
जागतिक घडामोडी संबंधित बातम्या वाचण्यासाठी येथे क्लिक करा : ट्रम्प यांची घोषणा; ‘लवकरच भारतासोबतही मोठा व्यापार करार’, चीन-अमेरिका करारानंतर नवा संकेत
२०२५ साली आंतरराष्ट्रीय कामगार दिन कोणती जागतिक थीम घेऊन साजरा होणार हे अद्याप अधिकृतपणे जाहीर करण्यात आलेले नाही. मात्र, प्रत्येक देश आपापल्या सामाजिक-आर्थिक परिस्थितीनुसार यासंबंधीचे विषय स्वीकारतो. समान, सुरक्षित आणि समावेशक कार्यस्थळे निर्माण करणे हा यंदाचाही केंद्रबिंदू ठरण्याची शक्यता आहे.
आजही अनेक देशांत कामगारांचे हक्क डावलले जात आहेत. कमी वेतन, असुरक्षित कामाचे ठिकाण, जादा कामाचे तास आणि सामाजिक सुरक्षेचा अभाव ही संकटे अद्यापही अस्तित्वात आहेत. या समस्यांवर जागतिक स्तरावर तोडगा काढण्यासाठी आणि कामगारांच्या आयुष्यात सकारात्मक बदल घडवण्यासाठी या दिवशी रॅली, चर्चासत्रे, मोर्चे आणि जनजागृती कार्यक्रम आयोजित केले जातात.
जागतिक घडामोडी संबंधित बातम्या वाचण्यासाठी येथे क्लिक करा : Khamenei declares victory : ‘इराणनेच जिंकला रणसंग्राम…’ खामेनेईंनी बंकरमधूनच केली विजयाची घोषणा, इस्रायलला कडवा इशारा
कामगार दिन 2025 हा केवळ एक औपचारिक साजरा नसून, श्रमिकांच्या सन्मानाचा, त्यांच्या हक्कांच्या मागणीचा आणि सामाजिक न्यायासाठीच्या जागृतीचा दिवस आहे. १ मे हा दिवस आठवण करून देतो की, जगातील प्रत्येक प्रगतीमागे कामगाराचा घाम असतो आणि त्या घामाला योग्य मूल्य, प्रतिष्ठा आणि सुरक्षिततेची हमी मिळणे अत्यंत आवश्यक आहे.