नोबेल पुरस्कारासाठी डोनाल्ड ट्रम्पने भारताशी बिघडवले संबंध, अमेरिकन लेखकाचा गंभीर आरोप ( फोटो सौजन्य : सोशल मीडिया)
Francis Fukuyama on Trump India relations 2025 : अमेरिकेचे नवनिर्वाचित राष्ट्राध्यक्ष डोनाल्ड ट्रम्प (Donald Trump) हे आपल्या आक्रमक स्वभावासाठी आणि वादग्रस्त निर्णयांमुळे नेहमीच चर्चेत असतात. मात्र, आता एका प्रसिद्ध अमेरिकन राजकीय विचारवंताने ट्रम्प यांच्यावर जो आरोप केला आहे, त्याने संपूर्ण जगात खळबळ उडाली आहे. “द एंड ऑफ हिस्ट्री” या प्रसिद्ध पुस्तकाचे लेखक आणि स्टॅनफोर्ड विद्यापीठातील प्राध्यापक फ्रान्सिस फुकुयामा यांनी असा दावा केला आहे की, ट्रम्प यांनी केवळ नोबेल शांतता पुरस्काराच्या स्वार्थापोटी भारत आणि अमेरिकेतील धोरणात्मक संबंध धोक्यात घातले आहेत.
प्राध्यापक फुकुयामा यांच्या मते, डोनाल्ड ट्रम्प यांची तीव्र इच्छा होती की त्यांना ‘नोबेल शांतता पुरस्कार’ मिळावा. यासाठी त्यांना जगातील मोठ्या नेत्यांचा पाठिंबा हवा होता. विशेषतः पंतप्रधान नरेंद्र मोदी यांनी ट्रम्प यांच्या नावाचा प्रस्ताव किंवा त्यांच्या उमेदवारीला उघडपणे पाठिंबा द्यावा, अशी ट्रम्प यांची अपेक्षा होती. मात्र, भारताने या बाबतीत तटस्थ भूमिका घेतली आणि अपेक्षित असलेला राजकीय पाठिंबा ट्रम्प यांना मिळाला नाही. फुकुयामा यांचा आरोप आहे की, याच गोष्टीचा राग मनात धरून ट्रम्प यांनी पंतप्रधान मोदी आणि भारतासोबतच्या द्विपक्षीय संबंधांमध्ये अडथळे आणण्यास सुरुवात केली.
जागतिक घडामोडी संबंधित बातम्या वाचण्यासाठी येथे क्लिक करा : World War 3 : युद्ध अटळ! सलग दुसऱ्या दिवशीही चिनी युद्धनौका अन् ‘Spy balloons’ने तैवानमध्ये खळबळ; मिळाले गूढ संकेत
आजच्या जागतिक परिस्थितीत चीनच्या विस्तारवादी धोरणांना रोखण्यासाठी भारत हा अमेरिकेचा सर्वात महत्त्वाचा आणि विश्वासार्ह भागीदार मानला जातो. मात्र, फुकुयामा यांच्या मते, ट्रम्प यांना या संबंधांचे धोरणात्मक महत्त्व समजलेच नाही. त्यांनी एका मुलाखतीत स्पष्टपणे म्हटले की, “डोनाल्ड ट्रम्प यांनी भारताशी संबंधांची तडजोड केली, कारण त्यांना तिथून त्यांच्या वैयक्तिक महत्त्वाकांक्षेसाठी पाठिंबा मिळाला नाही.” जर एखाद्या जागतिक नेत्याने स्वतःच्या वैभवासाठी दोन मोठ्या लोकशाही देशांच्या हिताला बाधा आणली, तर ते जागतिक सुरक्षेसाठी अत्यंत चिंताजनक आहे, असा इशाराही त्यांनी दिला आहे.
“Donald Trump has thrown away America’s relationship with India because Indian Prime Minister Modi would not support him for a Nobel Peace Prize. He subordinated national interest for personal vanity.” -Prof Francis Fukuyama, American Political Scientist. pic.twitter.com/HYqDrUGKn2 — Aditya Raj Kaul (@AdityaRajKaul) December 25, 2025
credit : social media and Twitter
फ्रान्सिस फुकुयामा यांनी ट्रम्प यांच्या कार्यशैलीवर प्रश्नचिन्ह उपस्थित करताना म्हटले आहे की, ट्रम्प यांचे परराष्ट्र धोरण हे अनेकदा वैयक्तिक कामगिरी आणि कौतुकाभोवती फिरताना दिसते. जेव्हा एखाद्या देशाकडून त्यांना हवी तशी प्रशंसा मिळत नाही, तेव्हा ते त्या देशाशी असलेले संबंध कमकुवत करण्यास मागेपुढे पाहत नाहीत. या वृत्तीमुळे अमेरिका आपला सर्वात जवळचा मित्र गमावू शकते, अशी भीती अमेरिकन बौद्धिक वर्तुळात व्यक्त केली जात आहे.
जागतिक घडामोडी संबंधित बातम्या वाचण्यासाठी येथे क्लिक करा : Nigeria Air Strike : अमेरिकेचा मोठा प्रहार! नायजेरियात ISIS च्या तळांवर हवाई हल्ला; दहशतवादी गोटात खळबळ
या खळबळजनक आरोपानंतर आता भारत-अमेरिका संबंधांच्या भविष्याबद्दल नवीन चर्चा सुरू झाली आहे. ट्रम्प प्रशासनाकडून यावर अद्याप कोणतेही अधिकृत स्पष्टीकरण आलेले नाही, तरीही फुकुयामा यांच्या विधानाने ट्रम्प यांच्या राजनैतिक कूटनीतीवर मोठे प्रश्नचिन्ह निर्माण केले आहे. चीनच्या धोक्याचा सामना करण्यासाठी दोन्ही देशांनी एकत्र येणे गरजेचे असताना, अशा प्रकारच्या वैयक्तिक वादांमुळे या आघाडीत फूट पडू शकते, असे तज्ञांचे मत आहे.
Ans: त्यांनी आरोप केला आहे की, नोबेल शांतता पुरस्कारासाठी भारताचा पाठिंबा न मिळाल्याने ट्रम्प यांनी जाणीवपूर्वक भारत-अमेरिका संबंध खराब केले.
Ans: फुकुयामांच्या मते, मोदींनी ट्रम्प यांच्या नोबेल उमेदवारीला उघडपणे पाठिंबा दिला नाही, ज्यामुळे ट्रम्प नाराज झाले.
Ans: ते स्टॅनफोर्ड विद्यापीठातील प्रसिद्ध राजकीय विचारवंत, प्राध्यापक आणि "द एंड ऑफ हिस्ट्री" या जगप्रसिद्ध पुस्तकाचे लेखक आहेत.
