इस्रायलचा आयर्न बीम तैनातीसाठी सज्ज, का म्हटले जात आहे त्याला गेम चेंजर? ( फोटो सौजन्य : सोशल मीडिया)
इस्रायलने आयर्न बीम या जगातील पहिल्या उच्च-ऊर्जा लेसर संरक्षण प्रणालीची अंतिम चाचणी पूर्ण केली असून ती या वर्षाअखेर तैनात होणार आहे.
ही प्रणाली कमी खर्चात रॉकेट, ड्रोन, मोर्टार यांसारख्या स्वस्त शस्त्रांना निष्प्रभ करेल, ज्यामुळे इस्रायलच्या संरक्षण क्षमतांमध्ये ऐतिहासिक वाढ होणार आहे.
आयर्न बीम विद्यमान ‘आयर्न डोम’सारख्या प्रणालींसोबत काम करून इस्रायलसाठी दीर्घकालीन आणि किफायतशीर सुरक्षा प्रदान करेल.
israel iron beam laser system : आजच्या जागतिक राजकारणात तंत्रज्ञान हे केवळ विकासाचे साधन नाही तर राष्ट्रीय सुरक्षेचे सर्वात मोठे शस्त्र ठरले आहे. याच पार्श्वभूमीवर इस्रायलने एक ऐतिहासिक पाऊल उचलले आहे. त्यांच्या संशोधन व संरक्षणक्षेत्रातील सातत्यपूर्ण प्रयत्नांना यश मिळत, इस्रायलने ‘आयर्न बीम’ (Iron Beam) या अत्याधुनिक लेसर संरक्षण प्रणालीची अंतिम चाचणी यशस्वीपणे पूर्ण केल्याची घोषणा केली आहे.
‘आयर्न बीम’ हे नाव ऐकले की ते एखाद्या विज्ञानकथेतून बाहेर पडल्यासारखे वाटते. प्रत्यक्षात हे एक हाय-एनर्जी लेसर इंटरसेप्शन वेपन आहे, जे स्वस्त पण जीवघेण्या शस्त्रांवर जसे रॉकेट, ड्रोन किंवा मोर्टार अत्यंत जलद व अचूक प्रहार करू शकते. विशेष म्हणजे, याचा खर्च पारंपारिक क्षेपणास्त्र प्रणालींपेक्षा अनेक पट कमी आहे. ही प्रणाली पहिल्यांदा २०१४ मध्ये सिंगापूर एअर शोमध्ये प्रदर्शित करण्यात आली होती. तेव्हा इस्रायली संरक्षण कंपनी ‘राफेल अ‍ॅडव्हान्स्ड डिफेन्स सिस्टीम्स’ ने याला जगासमोर आणले. उद्दिष्ट एकच होते शत्रूच्या स्वस्त व झपाट्याने होणाऱ्या हल्ल्यांना कमी खर्चात अटकाव करणे.
जागतिक घडामोडी संबंधित बातम्या वाचण्यासाठी येथे क्लिक करा : Saudi Pakistan deal: पाकिस्तान-सौदी अरेबिया संरक्षण करारावर चीन झाला खूश; भारत आणि इस्रायलला घेरण्याची उघड केली रणनीती
इस्रायलची भौगोलिक व राजकीय स्थिती सतत तणावपूर्ण राहिली आहे. सीमाभागातील दहशतवादी गट, शेजारील देशांकडून येणारे धोके, तसेच वारंवार होणारे रॉकेट आणि ड्रोन हल्ले इस्रायलच्या सुरक्षेसाठी गंभीर आव्हान निर्माण करतात. पारंपारिक ‘आयर्न डोम’सारख्या प्रणालींनी या धोक्यांना तोंड दिले असले, तरी त्याचा खर्च अफाट आहे. उदा. ‘आयर्न डोम’चा एकच इंटरसेप्टर सुमारे ५०,००० डॉलर्स इतका महाग आहे. शत्रू एकावेळी शेकडो रॉकेट फेकत असेल तर, त्यांना अडवण्यासाठी लागणारा खर्च प्रचंड वाढतो. उलट ‘आयर्न बीम’मध्ये असा प्रश्नच नाही. कारण एकदा वीजपुरवठा झाला की लेसरच्या मदतीने तो सतत हल्ले परतवू शकतो दारूगोळा संपण्याची चिंता नाही!
दक्षिण इस्रायलमध्ये झालेल्या अंतिम चाचण्यांमध्ये आयर्न बीमने रॉकेट, ड्रोन, मोर्टार तसेच कमी उडणारी विमानं यांसारख्या लक्ष्यांना अचूकपणे नष्ट केले. या यशानंतर इस्रायल संरक्षण मंत्रालयाने त्याला “जगातील पहिले पूर्णपणे कार्यान्वित उच्च-ऊर्जा लेसर इंटरसेप्शन शस्त्र” म्हणून गौरवले. संरक्षण मंत्रालयाचे महासंचालक अमीर बाराम यांनी याला ऐतिहासिक कामगिरी म्हटले आहे.
इस्रायलचे संरक्षणमंत्री इस्रायल काट्झ म्हणतात, “आयर्न बीम हा केवळ शस्त्र नाही, तर धोक्याचे समीकरण बदलणारा तंत्रज्ञानाचा चमत्कार आहे.”
याचा अर्थ असा की:
शत्रूंकडून होणारे स्वस्त पण मोठ्या प्रमाणातले हल्ले थोपवणे आता अधिक सोपे होईल.
देशाच्या संरक्षण खर्चात बचत होईल.
दीर्घकाळापर्यंत चालणाऱ्या संघर्षातही संरक्षणाची क्षमता टिकवून ठेवता येईल.
हे महत्त्वाचे आहे की आयर्न बीम आयर्न डोमची जागा घेणार नाही, तर त्याला पूरक ठरेल. इस्रायलचे संरक्षण जाळे आता बहुस्तरीय झाले आहे—
आयर्न डोम : मध्यम पल्ल्याच्या हल्ल्यांना अटकाव.
डेव्हिड्स स्लिंग व अ‍ॅरो मिसाइल्स : लांब पल्ल्याच्या क्षेपणास्त्रांना प्रत्युत्तर.
आयर्न बीम : स्वस्त व तातडीच्या हल्ल्यांना अडवण्यासाठी किफायतशीर उपाय.
यामुळे इस्रायलचे सुरक्षाजाळे अधिक बळकट होणार आहे.
जागतिक घडामोडी संबंधित बातम्या वाचण्यासाठी येथे क्लिक करा : Pharaoh Bracelet : इजिप्तचा वारसा धोक्यात! एका संग्रहालयातून एक 3,000 वर्षे जुने फेरो ब्रेसलेट रहस्यमयरीत्या गायब
इस्रायलच्या या प्रगतीमुळे त्याच्या शत्रूंमध्ये, विशेषतः अरब जगतात, तणाव वाढला आहे. कतार, हमास, हिजबुल्लाह यांसारख्या गटांसोबतचे संघर्ष यामुळे अजूनच क्लिष्ट होतील. आखाती देशांत ‘अरब नाटो’ स्थापन करण्याचे प्रयत्न सुरू असल्याच्या पार्श्वभूमीवर, आयर्न बीमची तैनाती त्यांच्यासाठी मोठी डोकेदुखी ठरू शकते.
युद्ध तंत्रज्ञानातील ही प्रगती एकीकडे इस्रायलसाठी सुरक्षिततेचा कवच आहे, परंतु दुसरीकडे शेजारील देशांमध्ये अस्वस्थता वाढवणारी ठरते. प्रश्न असा आहे की ‘आयर्न बीम’ युद्ध थांबवेल की युद्ध आणखी तीव्र करेल?’ तथापि, तांत्रिक दृष्ट्या हे निश्चित आहे की जगात पहिल्यांदा इस्रायलने असे शस्त्र पूर्ण क्षमतेने तैनात केले आहे. यामुळे पुढील दशकांमध्ये युद्धाची व्याख्या व लष्करी समीकरणं पूर्णपणे बदलू शकतात.
