Japan Earthquake EQL: डोळ्यांचे पारणे फेडणारे दृश्य! जपानमध्ये ७.५ तीव्रतेच्या भूकंपापूर्वी आकाशात दिसला 'रहस्यमय' निळा प्रकाश ( फोटो सौजन्य : सोशल मीडिया)
Earthquake Light EQL Scientific Secret : जपान (Japan) आणि फिजी (Fiji) यांसारख्या भूकंपप्रवण प्रदेशांना (Earthquake-prone regions) पुन्हा एकदा हादरा बसला आहे. तीन दिवसांपूर्वी जपान ७.५ रिश्टर स्केलच्या शक्तिशाली भूकंपाचा (Powerful Earthquake) सामना करत असताना, शुक्रवार, १२ डिसेंबर रोजी या दोन्ही प्रदेशांमध्ये ५.१ रिश्टर स्केलचा (5.1 Richter Scale) भूकंप जाणवला. राष्ट्रीय भूकंपशास्त्र केंद्र (NCS) नुसार, हे भूकंप भारतीय प्रमाणवेळेनुसार पहाटे ३:३९ वाजता झाले. जपानची राजधानी टोकियोपासून ६८० किलोमीटर उत्तर-ईशान्य दिशेला (NNE) या भूकंपाचे केंद्र होते आणि ते ६२ किलोमीटर खोलीवर होते. या ताज्या भूकंपाने आधीच विस्कळीत झालेल्या जपानमधील सामान्य जनजीवन (Normal Life) आणखी प्रभावित झाले आहे.
या अलीकडील भूकंपांव्यतिरिक्त, उत्तर जपानच्या आओमोरी (Aomori) प्रदेशात एक अत्यंत मनोरंजक आणि गूढ नैसर्गिक घटना (Mysterious Natural Phenomenon) दिसून आली. ७.५ तीव्रतेचा शक्तिशाली भूकंप होण्यापूर्वी आकाशात एक तेजस्वी निळा प्रकाश दिसला. अनेक लोकांनी हे दुर्मिळ दृश्य (Rare Scene) त्यांच्या मोबाईल फोन कॅमेऱ्यात कैद केले आहे. विज्ञानाच्या भाषेत या घटनेला ‘भूकंप प्रकाश’ (Earthquake Light – EQL) म्हटले जाते. या घटनेमुळे वैज्ञानिक समुदायाची (Scientific Community) उत्सुकता वाढली आहे आणि यामागचे रहस्य जाणून घेण्याचे प्रयत्न सुरू झाले आहेत.
Blue flashes lighting up the night sky in rural Japan during the 7.6 Aomori earthquake A rare phenomenon known as earthquake lights, created when seismic stress builds electric charge and ionizes the air pic.twitter.com/kmFjK3GsKH — Science girl (@sciencegirl) December 11, 2025
credit : social media and Twitter
जागतिक घडामोडी संबंधित बातम्या वाचण्यासाठी येथे क्लिक करा : Global Trade: जागतिक व्यापार युद्धाचे नवे पर्व! अमेरिकेनंतर आता ‘या’ देशानेही लावला भारतावर 50% Tariff; ‘हा’ नवा नियम लागू होणार
भूकंप प्रकाश (EQL) ही एक दुर्मिळ नैसर्गिक घटना मानली जाते, जी भूकंपापूर्वी, भूकंपादरम्यान किंवा लगेच नंतर दिसून येते. शास्त्रज्ञांचा असा विश्वास आहे की, जेव्हा पृथ्वीच्या कवचात (Earth’s Crust) भूकंपाचा ताण (Seismic Stress) अत्यंत वाढतो, तेव्हा तो खडकांमध्ये एक प्रकारचा विद्युत चार्ज (Electric Charge) निर्माण करतो. हा चार्ज नंतर जमिनीवरील हवेचे आयनीकरण (Ionization of Air) करतो. हवेतील रेणू चार्ज झाल्यामुळे ते चमकायला लागतात आणि म्हणूनच आपल्याला हा रहस्यमय प्रकाश आकाशात दिसून येतो. हा प्रकाश अनेक रंगांचा असू शकतो, परंतु जपानमध्ये तो तेजस्वी निळा होता.
जागतिक घडामोडी संबंधित बातम्या वाचण्यासाठी येथे क्लिक करा : Trade Deal : भारताने अमेरिकेला दिली ‘सर्वोत्तम ऑफर’! ट्रम्पच्या अधिकाऱ्याने केले ‘कौतुक’; व्यापार करारावर होणार शिक्कामोर्तब
जपानसह, पॅसिफिक बेट राष्ट्र फिजीलाही शुक्रवारच्या पहाटे भूकंपाचा धक्का बसला. राष्ट्रीय भूकंपशास्त्र केंद्राच्या मते, फिजीजवळ ५.१ तीव्रतेचा भूकंपाचा धक्का जाणवला. फिजीमधील या भूकंपाचे केंद्र राजधानी सुवापासून ३५६ किलोमीटर पूर्वेला होते. मात्र, हा भूकंप जास्त खोलीवर म्हणजेच ५५३ किलोमीटरवर झाला होता. भूकंपाचे केंद्र जितके खोल असते, तितके पृष्ठभागावर होणारे नुकसान कमी असते, हे एक दिलासा देणारे कारण आहे. या दोन्ही भूकंपांमुळे पॅसिफिक क्षेत्रातील भूभागाची अस्थिरता पुन्हा एकदा अधोरेखित झाली आहे.
Ans: ५.१ रिश्टर स्केल.
Ans: भूकंप प्रकाश (Earthquake Light - EQL).
Ans: पृथ्वीच्या कवचातील भूकंपाच्या ताणामुळे विद्युत चार्ज निर्माण होतो.
