रशियाच्या Su-57 लढाऊ विमानाला पुन्हा धक्का; मलेशियातील अपयशामुळे जागतिक बाजारपेठेत विश्वासार्हतेचा प्रश्न ( फोटो सौजन्य : सोशल मीडिया)
Su-57 jet failure Malaysia : रशियाच्या प्रतिष्ठेचा Fifth generation लढाऊ विमान प्रकल्प Su-57 पुन्हा एकदा आंतरराष्ट्रीय बाजारपेठेत अपयशी ठरला आहे. LIMA 2025 या मलेशियातील प्रतिष्ठित एअर शोमध्ये रशियाने Su-57 चे केवळ एक स्केल मॉडेल पाठवले, जे पाहून सामरिक विश्लेषक आणि संरक्षण तज्ज्ञ आश्चर्यचकित झाले.
अमेरिकेच्या F-22 रॅप्टर आणि F-35 लाइटनिंग II यांच्याशी स्पर्धा करेल, अशा आशेने रशियाने Su-57 ची निर्मिती केली होती. मात्र, यावेळी रशियन उपस्थिती ही केवळ राजकीय प्रतिमा उभारणीपुरती मर्यादित राहिली. वास्तविक लढाऊ विमान एअर शोमध्ये न पाठवल्यामुळे जगभरातून प्रश्न उपस्थित होत आहेत – Su-57 केवळ प्रचाराचा भाग आहे का?
रशियाला त्यांच्या Su-57E (निर्यात प्रकार) साठी खरेदीदार मिळवण्याची आशा होती. काही माध्यमांनी अल्जेरिया या संभाव्य ग्राहकाची नोंद केली होती, मात्र त्यावर अद्याप कोणतीही अधिकृत पुष्टी झालेली नाही. रशियन सरकारी माध्यम TASS ने उद्धृत केलेल्या एका अहवालात सांगितले की, 2025 मध्ये Su-57E चा पहिला परदेशी ग्राहक विमानाचे ऑपरेशन सुरू करेल.
परंतु LIMA 2025 एअर शोमध्ये रशियाच्या अशा कृतीमुळे अल्जेरियासह इतर संभाव्य ग्राहकांच्या मनातही शंका निर्माण झाली आहे. Su-57 च्या कार्यक्षमतेबाबत, वितरण क्षमतेबाबत आणि उत्पादन गतीबाबत विश्वास निर्माण न होणे, हीच रशियाच्या निर्यातीतील सर्वात मोठी अडचण ठरते आहे.
जागतिक घडामोडी संबंधित बातम्या वाचण्यासाठी येथे क्लिक करा : FATF पुन्हा पाकिस्तानवर बरसणार; भारताने तयार केला ‘टेररिस्तान’विरोधात मजबूत खटला
मलेशियाने त्याच्या वायुसेनेसाठी प्रगत लढाऊ विमाने खरेदी करण्याचा MRCA (Multi Role Combat Aircraft) कार्यक्रम सुरू केला आहे. या अंतर्गत १८ पाचव्या पिढीतील विमाने खरेदी करण्याचा विचार सुरू आहे. KF-21 (दक्षिण कोरिया) आणि Su-57 ही नावे चर्चेत असली, तरी रशियाच्या विमानाने एअर शोमध्ये अनुपस्थित राहून स्वतःची संधी गमावली आहे.
Su-57 बाबत असलेली गुप्तता, तांत्रिक माहितीचा अभाव आणि अत्यंत मंद उत्पादन दर – हे घटक मलेशियासारख्या देशांना अस्वस्थ करतात. एखाद्या देशाने खरेदी केली, तरी डिलिव्हरीसाठी अनेक वर्षे लागतील, असे स्पष्ट संकेत आहेत. युक्रेन युद्धानंतर रशियाची आर्थिक व लॉजिस्टिक स्थितीही कमकुवत झाली आहे, त्यामुळे जागतिक ग्राहक आता अधिक सावध झाले आहेत.
एकेकाळी Su-57 हे रशियाच्या सामरिक ताकदीचे प्रतीक मानले जात होते. मात्र, आता या जेटविषयी जागतिक बाजारात शंका वाढत आहेत. केवळ ब्रँडिंग आणि पोस्टर याने विमाने विकली जात नाहीत, याची रशियाला प्रकर्षाने जाणीव होत आहे. प्रात्यक्षिक उड्डाणे, उच्च विश्वासार्हता, वेळेवर वितरण आणि खुल्या माहितीवर आधारित व्यवहार या गोष्टी आधुनिक लष्करी बाजारपेठेत निर्णायक ठरत आहेत. विश्लेषकांचे मत आहे की, रशियाला Su-57 विकायचे असल्यास, त्याला ग्राहकांच्या मनात विश्वास निर्माण करावा लागेल, आणि केवळ मॉडेल नाही, तर प्रत्यक्ष लढाऊ विमान दाखवून कार्यक्षमता सिद्ध करावी लागेल.
सध्या रशियाकडील आशा भारतावर टिकून आहेत. मात्र, भारतानेही अद्याप Su-57 बाबत कोणतेही संकेत दिलेले नाहीत. भारताच्या सध्याच्या सामरिक धोरणात आत्मनिर्भरतेला प्राधान्य दिले जात असल्याने, रशियासाठी ही वाट आणखी कठीण ठरू शकते.
जागतिक घडामोडी संबंधित बातम्या वाचण्यासाठी येथे क्लिक करा : पाकिस्तानवर गहिरे संकट; भारताकडून पराभवानंतर इराणकडून मोठे पाऊल, सीमा सील करण्यास सुरुवात
Su-57 ची ही कहाणी हे दाखवते की फक्त तांत्रिक दावे आणि प्रचार पुरेसा नसतो. आधुनिक जगात पारदर्शकता, कामगिरीचा ट्रॅक रेकॉर्ड आणि वेळेचे पालन यालाच महत्त्व आहे. रशियाने जर हे बदल स्वीकारले नाहीत, तर Su-57 हे पाचव्या पिढीचे स्वप्न केवळ एका अपूर्ण प्रकल्पातच अडकून राहील.