India GDP Growth: भारताच्या अर्थव्यवस्थेचा ‘गोल्डीलॉक्स’ कालावधी, ऑक्टोबरमध्ये ८.२% ची जीडीपी वाढ
India GDP Growth: जागतिक अनिश्चितता आणि व्यापार आव्हानांमध्ये, भारतीय अर्थव्यवस्था खूप मजबूत आणि सुवर्ण कालावधी अनुभवत आहे. रिझर्व्ह बँक ऑफ इंडिया (आरबीआय) चे गव्हर्नर संजय मल्होत्रा यांनी डिसेंबर बुलेटिनमध्ये देशाच्या आर्थिक विकासाबद्दल समाधान व्यक्त केले. ऑक्टोबर २०२५ मध्ये महागाई फक्त ०.३% च्या ऐतिहासिक नीचांकी पातळीवर घसरली, तर विकास दर अपेक्षेपेक्षा जास्त होता. गव्हर्नरांनी या परिस्थितीचे वर्णन “गोल्डीलॉक्स कालावधी” म्हणून केले, जिथे उच्च वाढ आणि कमी महागाईचे दुर्मिळ संयोजन अस्तित्वात आहे.
हेही वाचा: RBI Repo Rate 2026: RBI घेणार फेब्रुवारीत रेपो दर कपात निर्णय? UBI अहवालात संकेत
आरबीआयच्या मते, फ्लेक्सिबल इन्फ्लेशन टार्गेटिंग (FIT) स्वीकारल्यानंतर ही पहिलीच वेळ आहे की तिमाही सरासरी चलनवाढ दर २% लक्ष्यापेक्षा कमी होऊन १.७% झाला आहे. ऑक्टोबर २०२५ मध्ये, अन्नधान्याच्या किमती सुधारल्यामुळे ते ०.३% पर्यंत पोहोचले. गव्हर्नर संजय मल्होत्रा म्हणाले की, कमी चलनवाढीमुळे सर्वसामान्यांची खरेदी शक्ती वाढली आहे, ज्यामुळे बाजारपेठेत मागणी आणि गुंतवणुकीला नवीन चालना मिळाली आहे.
२०२५-२६ च्या आर्थिक वर्षाच्या दुसऱ्या तिमाहीत भारताचा जीडीपी वाढीचा दर ८.२% होता. ही प्रभावी वाढ सणासुदीच्या काळात ग्राहकांच्या विक्रमी खर्चामुळे आणि सप्टेंबर २०२५ मध्ये जीएसटी दरांचे तर्कसंगतीकरण झाल्यामुळे झाली. या सकारात्मक वातावरणाच्या पार्श्वभूमीवर, आरबीआयने संपूर्ण आर्थिक वर्षासाठी वाढीचा अंदाज ७.३% पर्यंत वाढवला आहे.
हेही वाचा: GDP New Year Update: भारतीय अर्थव्यवस्था होणार ‘रीसेट’? महागाई आणि वाढीचे नव्याने मोजमाप
आरबीआय गव्हर्नरांनी बँकिंग प्रणालीच्या नियमांमध्ये केलेल्या सुधारणांवर भर दिला, ज्यामुळे व्यवसाय करणे केवळ सोपे नाही तर ग्राहकांचे संरक्षण देखील वाढले. बँकिंग प्रणाली आता पूर्वीपेक्षा अधिक मजबूत आणि आर्थिकदृष्ट्या स्थिर आहे. रिझर्व्ह बँक २०२६ मध्ये नव्या आशा आणि दृढ निश्चयासह प्रवेश करत आहे, जिथे कृषी क्षेत्राची मजबूत कामगिरी आणि मजबूत कॉर्पोरेट पाया अर्थव्यवस्थेला पुढे नेईल.
‘गोल्डीलॉक्स कालावधी’ म्हणजे काय?
‘गोल्डीलॉक्स कालावधी’ म्हणजे अशी परिस्थिती जेव्हा अर्थव्यवस्थेची उच्च चलनवाढ किंवा कमी वाढ नसते. अर्थव्यवस्था स्थिर पण वाखण्याजोगी असते. भारत सध्या या आदर्श परिस्थितीत आहे, सरासरी सहामाही विकास दर ८% आणि सहामाही महागाई दर २.२% आहे. तथापि, जागतिक व्यापार तणाव आणि भू-राजकीय जोखमींबद्दल सावधगिरी बाळगण्याचा सल्लाही राज्यपालांनी दिला.
