भारतातील प्रसिद्ध विद्वान आचार्य चाणक्य यांनी नेहमीच आपल्या धोरणांद्वारे समाजाच्या कल्याणाची चर्चा केली आहे. बुद्धिमत्तेने संपन्न असलेला कौटिल्य आपल्या धोरणांच्या जोरावरच प्रत्येक व्यक्तीला समृद्धीचा मार्ग दाखवू शकतो. तसंच आचार्य चाणक्य यांनी माणसाला एक अशी गोष्ट सांगितली आहे, ज्याचे पालन करून माणूस कधीही दुःखी राहू शकत नाही.
श्लोक
अनन्तशास्त्रं बहुलाश्च विद्या अल्पं च कालो बहुविघ्नता च ।
आसारभूतं तदुपासनीयं हंसो यथा क्षीरमिवाम्बुमध्यात्॥
आचार्य चाणक्य या श्लोकाच्या माध्यमातून सांगतात की, अनेक शास्त्रे आणि शास्त्रे आहेत, परंतु मानवी जीवन खूप लहान आहे ज्यामध्ये अनेक प्रकारचे अडथळे आहेत. म्हणून ज्याप्रमाणे हंस पाण्यात मिसळलेल्या दुधाचे फक्त दूध घेतो आणि पाणी सोडतो, त्याचप्रमाणे माणसानेही आपल्या कामाच्या गोष्टी स्वीकारून बाकीच्या गोष्टी सोडल्या पाहिजेत.
आचार्य चाणक्य सांगतात की जगात इतकी शास्त्रे आहेत की ती मोजायला बसलात तर विसरून जाल. त्याचप्रमाणे, ज्ञानाचे अनेक प्रकार आहेत, ज्यापैकी प्रत्येक व्यक्तीला त्याच्या आयुष्यात फक्त काही ज्ञान प्राप्त करता येते. माणसाच्या आयुष्यात प्रत्येक गोष्टीला कालमर्यादा असते. म्हणून माणसाने सर्व काही स्वतःच्या इच्छेनुसार शिकले पाहिजे किंवा शास्त्र वाचले पाहिजे.
माणसाचे आयुष्य खूप लहान असते. असं म्हणतात की एखादी गोष्ट शिकण्याची इच्छा असेल तर वयही कमी होतं पण शिकण्याच्या गोष्टी संपत नाहीत. माणसाचे आयुष्य खूप लहान असते ज्यामध्ये तो अनेक प्रकारच्या संकटांनी घेरलेला असतो. लहानपणापासून ते वृद्धापकाळापर्यंत एक ना एक संकटे येतच राहतात, त्यामुळे तो एक ना एक मार्गाने लढतो आणि पराभूत करतो. पण नंतर त्याच्या दारात आणखी एक समस्या उभी राहते. अशा स्थितीत आचार्य म्हणतात की, माणसाने राजहंससारखे असले पाहिजे.
राजहंसाचे उदाहरण देताना आचार्य चाणक्य म्हणतात की, जर एखाद्याने दुधात मिसळलेले पाणी हंसासमोर ठेवले तर तो फक्त दूधच पितो आणि पाणी जसे आहे तसे राहील. त्याचप्रमाणे माणसानेही असे व्यक्तिमत्व घडवले पाहिजे की, जे काही त्याला उपयोगी पडेल ते त्याने पटकन स्वीकारावे. पण त्याचा काही उपयोग होत नसेल तर त्याकडे अजिबात लक्ष देऊ नये. कारण या निरुपयोगी गोष्टी माणसाचा वेळ, मन आणि सर्व काही बिघडवतात, ज्यामुळे तो जीवनात आनंदी राहू शकत नाही. म्हणूनच, जर एखाद्या व्यक्तीला नेहमी आनंदी जीवन जगायचे असेल तर त्यासाठी फक्त चांगलल्या गोष्टी ऐकल्या पाहिजेत.
