किडनी डॅमेज होण्यास स्किन क्रिम्स कारणीभूत (फोटो सौजन्य - iStock)
सौंदर्याच्या शोधात, लोक अनेकदा त्वचा उजळवणाऱ्या क्रीम्स वापरतात. ऑनलाइन आणि सोशल मीडियावर अनेक क्रीम्स विकल्या जात आहेत, ज्या त्वचेला उजळवण्याचा दावा करतात. जर तुम्ही अशा क्रीम्स वापरत असाल तर सावधगिरी बाळगणे आवश्यक आहे. ऑनलाइन प्लॅटफॉर्मवर त्वरित चमक आणि गोरी त्वचा प्रदान करणारे म्हणून घोषित केलेले क्रीम्स लावल्याने तुमच्या मूत्रपिंडांना नुकसान होऊ शकते. अलिकडच्या एका अभ्यासात असे आढळून आले आहे की अनेक त्वचा उजळवणाऱ्या क्रीम्समध्ये पाराचे प्रमाण कायदेशीर मर्यादेपेक्षा हजारो पट जास्त आहे. या पारामुळे किडनी, यकृत आणि मज्जासंस्थेला गंभीर नुकसान होऊ शकते.
त्वचा उजळवणाऱ्या क्रीम्सबाबत हा खुलासा झिरो मर्क्युरी वर्किंग ग्रुप (ZMWG) च्या अहवालात करण्यात आला आहे. त्यात म्हटले आहे की जगभरात ऑनलाइन प्लॅटफॉर्मवर विकल्या जाणाऱ्या अनेक त्वचा उजळवणाऱ्या क्रीम्समध्ये बेकायदेशीर पारा असतो. चाचणी केलेल्या 31 क्रीम्सपैकी 25 मध्ये पाराचे प्रमाण 1 पीपीएमच्या कायदेशीर मर्यादेपेक्षा हजारो पट जास्त आढळले. भारतीय संघटना टॉक्सिक्स लिंकने भारत, पाकिस्तान आणि थायलंडमध्ये उत्पादित आठ क्रीम्सची चाचणी केली आणि त्यापैकी सातमध्ये पाराचे प्रमाण 7,331 पीपीएम ते 27,431 पीपीएम पर्यंत असल्याचे दिसून आले. हे प्रमाण मृत्यूला कारणीभूत ठरू शकते.
ही 6 लक्षणे दिसून येताच समजून जा… तुमची किडनी झालीये खराब; निष्काळजीपणा हिरावून घेईल आयुष्य
काय आहे अहवाल?
या अहवालानुसार, अमेरिका आणि युरोपीय देशांमध्ये अशा क्रीम्स क्वचितच आढळतात कारण त्यांच्याकडे या क्रीम्सबाबत कठोर कायदे आहेत. तथापि, भारतासारख्या देशांमध्ये, या धोकादायक क्रीम्स अनियंत्रित ऑनलाइन बाजारपेठेत सहज विकल्या जातात. २०२३ पासून, पारा असलेल्या क्रीम्समुळे मूत्रपिंड निकामी होण्याची अनेक प्रकरणे नोंदवली गेली आहेत. महाराष्ट्रातील अकोला जिल्ह्यातील एकाच कुटुंबातील तीन महिलांमध्ये या क्रीम्समुळे मूत्रपिंड निकामी झाले. या क्रीम्समुळे केवळ मूत्रपिंडांवरच नव्हे तर यकृत आणि मज्जासंस्थेवरही विनाशकारी परिणाम होऊ शकतात, ज्याची तुम्ही कल्पनाही करू शकत नाही.
पारा शरीरासाठी किती धोकादायक?
नवी दिल्लीतील इंद्रप्रस्थ अपोलो हॉस्पिटलमधील वरिष्ठ त्वचारोगतज्ज्ञ डॉ. डीएम महाजन यांनी द इंडियन एक्सप्रेसला सांगितले: “पारा हा एक जड धातू आहे जो त्वचा, यकृत आणि मूत्रपिंडांसाठी अत्यंत हानिकारक आहे. त्वचेच्या क्रीममध्ये त्याचा वापर केला जातो कारण तो मेलेनिनचे उत्पादन रोखतो. मेलेनिन हाच पदार्थ आहे जो त्वचेला सूर्याच्या हानिकारक किरणांपासून वाचवतो आणि तिचा रंग ठरवतो. जेव्हा पारा त्याला दाबतो तेव्हा त्वचा थोड्या काळासाठी गोरी दिसते. सुरुवातीला, गोरीपणाचा प्रभाव लगेच दिसून येतो, परंतु त्याचे परिणाम हळूहळू स्पष्ट होतात. यामुळे त्वचेचा संरक्षणात्मक थर कमकुवत होतो, ज्यामुळे लालसरपणा, जळजळ, खाज सुटणे, डाग, मुंग्या येणे आणि केस गळणे यासारख्या समस्या उद्भवतात. जेव्हा लोक या क्रीम वापरणे थांबवतात तेव्हा त्वचा आणखी खराब होते.”
किडनी आणि मज्जासंस्थेवरदेखील परिणाम
पारा केवळ त्वचेलाच नव्हे तर संपूर्ण शरीराला गंभीर नुकसान करतो. दीर्घकाळ वापरल्याने नेफ्रोटिक सिंड्रोम होऊ शकतो, ज्यामध्ये मूत्रपिंड मूत्रमार्गे जास्त प्रथिने बाहेर टाकतात. यामुळे हळूहळू मूत्रपिंड निकामी होऊ शकते. यामुळे तोंडात अल्सर, थरथरणे, डोकेदुखी आणि व्हेरिकोज व्हेन्स यासारख्या समस्यादेखील उद्भवू शकतात.
क्रिम्सवर लावल्यावर, पारा त्वचेच्या छिद्रांमधून जातो आणि रक्तप्रवाहाद्वारे मूत्रपिंडांपर्यंत पोहोचतो. काही प्रकरणांमध्ये, तो श्वासाद्वारे किंवा तोंडावाटे सेवनाने देखील शरीरात प्रवेश करू शकतो. मानवी त्वचेचे सरासरी क्षेत्रफळ १.७३ चौरस मीटर असते, ज्यामुळे या विषाचा मोठा भाग शरीरात प्रवेश करतो.
या क्रिम्स कसे टाळू शकतो?
जागतिक आरोग्य संघटनेच्या (WHO) मते, जर एखाद्या क्रिम किंवा त्वचेची काळजी घेणाऱ्या उत्पादनात Calomel, Cinnabaris, Hydrargyri oxidum rubrum, Quicksilver, Mercury या Mercuric असे शब्द असतील तर त्यात पारा असतो. अशा क्रिम्सच्या लेबलवर अनेकदा सोने, चांदी किंवा दागिन्यांपासून दूर ठेवण्याचे इशारे दिलेले असतात, कारण पारा त्यांना खराब करू शकतो. अशा क्रिम्स खरेदी करणे टाळा आणि त्यांचा वापर करण्यापूर्वी त्वचारोगतज्ज्ञांचा सल्ला घ्या. तसेच, प्रतिष्ठित स्किनकेअर क्रिम्स खरेदी करा आणि त्यांचा वापर करताना सावधगिरी बाळगा.
