हॉटेल्समध्ये १३ नंबर सोबतच ४२०, ६६६ आणि ९११ क्रमांकही का असतात गायब? हॉटेल इंडस्ट्रीचे रहस्य उघड ( फोटो सौजन्य : सोशल मीडिया)
हॉटेल्समध्ये अनेकदा १३ क्रमांकाची खोली आणि १३ वा मजला जाणीवपूर्वक वगळला जातो.
यामागे ट्रिस्काइडेकाफोबिया म्हणजे १३ क्रमांकाची भीती आणि पाहुण्यांना अस्वस्थ होऊ न देण्याचा व्यावसायिक हेतू दडलेला आहे.
केवळ १३ नव्हे तर ४२०, ६६६ आणि ९११ यांसारखे क्रमांकही जगभरातील अनेक हॉटेल्समध्ये टाळले जातात.
hotels skip room 13 : तुम्ही कधी हॉटेलमध्ये चेक-इन(Check-in) करताना लिफ्टचे बटण दाबले आणि अचानक लक्षात आले की १२ नंतरचा थेट १४ वा मजला आहे? किंवा बुकिंग करताना १३ क्रमांकाची खोलीच(Room number 13) उपलब्धच नाही? हे केवळ चुकून झालेले नाही तर जाणूनबुजून केलेले असते. हॉटेल व्यवसायात एक मोठा गुपित दडलेले आहे ट्रिस्काइडेकाफोबिया म्हणजेच १३ या क्रमांकाची मानसिक भीती. ही अंधश्रद्धा इतकी खोलवर रुजली आहे की जगभरातील हॉटेल्सने त्यांच्या फ्लोअर प्लॅनमध्ये, खोलीच्या क्रमांकांमध्ये आणि प्रमोशनल ब्रोशर्समध्ये हा अंकच गायब केला आहे.
१३ या अंकाविषयीची भीती शतकानुशतके पाश्चात्य संस्कृतीत दिसून येते. “शुक्रवार १३” हा अपशकुनी दिवस मानला जातो, तर १३ जणांच्या जेवणानंतर अपघात होतो अशी लोककथा आजही चर्चेत आहे. हॉटेल उद्योगात पाहुण्यांच्या या भीतीचा थेट परिणाम होतो. व्यवसायाच्या दृष्टीने पाहिले तर, जर थोड्याशा पाहुण्यांनाही १३ क्रमांकाची खोली बुक करण्यास संकोच वाटला तर तोटा होऊ शकतो. त्यामुळे बहुतेक हॉटेल्सने सरळ मार्ग निवडला १३ व्या मजल्याऐवजी १२A किंवा थेट १४, खोली क्रमांक वगळणे किंवा बदल करणे.
जागतिक घडामोडी संबंधित बातम्या वाचण्यासाठी येथे क्लिक करा : Kashmir At UN : ‘7 भारतीय विमाने पाडली…’; UNGA मध्ये शाहबाज शरीफचे भारताविरुद्ध पुन्हा आक्षेपार्ह आणि खोटे दावे
हे फक्त अंधश्रद्धा नाही, तर संज्ञानात्मक आरामाचा सिद्धांत (Cognitive Comfort Theory) या मानसशास्त्रीय संकल्पनेशीही जोडलेले आहे. लोकांना जे सोपे, परिचित आणि आश्वासक वाटते त्याकडे ते जास्त ओढले जातात. १३ क्रमांक पाहून नकळत अस्वस्थता निर्माण झाली, तरीही पाहुण्याचा अनुभव बिघडू शकतो. त्यामुळे हॉटेल मालकांसाठी ही एक जोखीम ठरते.
भारतात अंधश्रद्धेच्या कल्पना वेगळ्या असल्या तरी आंतरराष्ट्रीय पर्यटक हॉटेल्ससाठी महत्त्वाचे आहेत. त्यांना अस्वस्थ वाटू नये म्हणून अनेक भारतीय हॉटेल्सही जागतिक ट्रेंडचे अनुसरण करतात. विशेष म्हणजे, १३ हा एकमेव अंक नाही जो टाळला जातो.
४२० : भांग संस्कृतीशी जोडलेला अंक. यामुळे बोर्ड चोरी होण्याचे प्रकार घडतात.
६६६ : ख्रिश्चन धर्मात याला “पशूची संख्या” किंवा दुष्टतेचे प्रतीक मानले जाते.
९११ : अमेरिकेतील आपत्कालीन सेवा क्रमांक आणि ११ सप्टेंबरच्या हल्ल्यांची भीतीदायक आठवण.
हे अंक पाहुण्यांना नकारात्मक भावना देतात, त्यामुळे हॉटेल्स त्यांना टाळून ठेवतात.
जागतिक घडामोडी संबंधित बातम्या वाचण्यासाठी येथे क्लिक करा : ‘ड्रग्ज विक्रेत्यांशी…’, Bagram Air Base वरून अमेरिकेला घेरणाऱ्या चीनचा पर्दाफाश; अमरुल्लाह सालेह यांचा धक्कादायक दावा
म्हणजे शेवटी हा मुद्दा अंधश्रद्धेइतकाच व्यवसायाशी आणि मानवी मानसशास्त्राशीही जोडलेला आहे. ग्राहक सुखावतील, त्यांना मानसिक शांतता मिळेल, याची काळजी घेणे हा हॉटेल उद्योगाचा गाभा आहे. म्हणूनच खोली क्रमांक १३ तुम्हाला शोधूनही मिळत नाही.
