सौजन्य - नवराष्ट्र टीम
मंचर : गणपती उत्सवात झेंडूला शंभर रुपये किलो दर मिळाल्यानंतर शेतकऱ्यांच्या चेहऱ्यावर हसू फुटले होते, परंतु नवरात्राच्या तोंडावरच झेंडूच्या भावात मोठी घसरण झाल्याचे पाहायला मिळाले. यामुळे झेंडू उत्पादक शेतकऱ्यांमध्ये आर्थिक असुरक्षितता निर्माण झाली आहे. शेतकऱ्यांच्या मते, पावसामुळे झेंडूच्या फुलांची गुणवत्ता खालावली आहे. व्यापारी चांगल्या प्रतीचे झेंडू फक्त ४० ते ५० रुपये किलो दराने खरेदी करत आहेत. सणासुदीच्या हंगामात अपेक्षित असलेला फायदा न मिळाल्यामुळे शेतकऱ्यांचे खर्च भागवणे कठीण झाले आहे.
अमोल थोरात, झेंडू उत्पादक शेतकरी (शेवाळवाडी) म्हणाले, “गणपतीत शंभर रुपये किलो दर होता, पण आता भाव अर्ध्यावर आला. खर्च भागवणे अवघड झाले आहे.”शेतकऱ्यांच्या म्हणण्यानुसार, पावसामुळे झेंडूची गुणवत्ता कमी झाल्यामुळे व्यापारी भाव कमी करीत आहेत. देविदास थोरात, झेंडू उत्पादक शेतकरी (शेवाळवाडी) म्हणाले, “सणासुदीला चांगला दर मिळेल अशी अपेक्षा होती, पण पावसामुळे फुलांची गुणवत्ता कमी झाली आणि व्यापारी भाव पाडत आहेत.”
सणासुदीतील आर्थिक चिंता
नवरात्र व दीपावली हे फुलांचे प्रमुख हंगामी सण असले तरी, भाव घटल्यामुळे शेतकऱ्यांचे आर्थिक आराखडे डगमगले आहेत. झेंडू हे सणासुदीच्या हंगामातील महत्त्वाचे उत्पादन आहे, आणि त्यावर अवलंबून असलेल्या शेतकऱ्यांचे उत्पन्न या घटलेल्या भावांमुळे मोठ्या प्रमाणात प्रभावित झाले आहे. शेतकऱ्यांच्या म्हणण्यानुसार, जर भाव या सणासुदीमध्ये अपेक्षित प्रमाणात मिळाले नाही, तर फक्त झेंडूच्या उत्पादनाचा खर्च भागवणेही कठीण होईल. यामुळे त्यांच्या कुटुंबीयांचे दररोजचे खर्च आणि भविष्यातील उत्पादनाची योजना यावरही परिणाम होईल.
भविष्यासाठी शेतकऱ्यांची अपेक्षा
शेतकरी आता दीपावलीपर्यंतच्या भावांवर नजर ठेवत आहेत. व्यापारी आणि बाजारपेठेतील अनिश्चिततेमुळे शेतकऱ्यांमध्ये आर्थिक तणाव वाढत आहे. सणासुदीत उच्च दर मिळण्याची आशा असूनही, पावसामुळे झालेल्या नुकसानीमुळे शेतकऱ्यांचे मनोबल घटले आहे.
कांद्याने पुन्हा केला वांदा
पुणे जिल्ह्याच्या उत्तर भागातील खेड, आंबेगाव, जुन्नर आणि शिरूर तालुक्यात विक्रमी कांद्याचे उत्पादन झाले असून शेतकरी प्रचंड अडचणीत सापडले आहेत. बाजारभाव कोसळल्याने उत्पादन खर्चसुद्धा वसूल होत नाही. या पार्श्वभूमीवर राज्य शासनाने प्रति दहा किलो २०० रुपये दराने कांदा खरेदी करावा, अशी ठाम मागणी शेतकरी संघटनेचे अध्यक्ष बाबाजी चासकर यांनी मुख्यमंत्री देवेंद्र फडणवीस यांच्याकडे केली आहे.
