देवदिवाळी व्रत कथा (फोटो सौजन्य - Google Gemini AI)
देव दिवाळी कार्तिक पौर्णिमेला साजरी केली जाते. या वर्षी देवदिवाळी बुधवार, ५ नोव्हेंबर रोजी साजरी केली जाणार आहे. देव दिवाळीनिमित्त लोक भगवान शिवाची पूजा करतात, गंगेत स्नान करतात आणि संध्याकाळी दिवे लावतात. देव दिवाळीची कथा खूप मनोरंजक आहे. तुम्ही कधी तुमच्या मुलांना ही कथा सांगितली आहे का? मुळात देवदिवाळी म्हणजे काय आणि ती का साजरी केली जाते याबाबत तुम्हाला माहीत आहे का? हिंदू धर्मातील ही मनोरंजक कथा आज आपण जाणून घेऊया.
देवदिवाळीची कथा
त्रिपुरासुर नावाचा एक राक्षस होता, ज्याला मारणे जवळजवळ अशक्य होते. तो तीन राक्षसांनी बनलेला होता. त्याने ब्रह्माकडे वरदान मागितले की कोणीही त्याला एकाच बाणाने मारू शकेल, जेव्हा तिघेही एकरूप झाले असतील. भगवान शिवने त्रिपुरासुराला कसे मारले? ही कथा खूप मनोरंजक आहे. चला देव दिवाळीच्या व्रताची कथा जाणून घेऊया.
Numerology: प्रदोष व्रताच्या दिवशी या मूलांकांच्या लोकांना मिळेल अपेक्षित यश
देव दिवाळीची कथा
पौराणिक कथेनुसार, तारकासुराला तारकाक्ष, कमलाक्ष आणि विद्युत्मंमाळी नावाचे तीन पुत्र होते. या तिन्ही राक्षसांना त्रिपुरासुर म्हणून ओळखले जात असे. त्यांचे वडील तारकासुर भगवान शिव आणि देवी पार्वती यांचे पुत्र भगवान कार्तिकेय यांनी युद्धात मारले होते. त्यांना वरदान मिळाले होते की तो फक्त शिवाच्या पुत्रानेच मारला जाईल. तारकासुराच्या वधामुळे त्याचे तिन्ही पुत्र दुःखी झाले आणि त्यांच्या मनात सूडाची भावना निर्माण झाली.
तारकासुर, कमलाक्ष आणि विद्युत्ममाळी यांनी ब्रह्मदेवाला प्रसन्न करण्यासाठी कठोर तपश्चर्या केली. जेव्हा भगवान ब्रह्मदेव प्रकट झाले तेव्हा त्यांनी अमरत्वाचे वरदान मागितले. ब्रह्मदेवाने उत्तर दिले, “जो जन्माला येतो तो निश्चितच मरतो. तो हे वरदान देऊ शकत नाही. दुसरे काहीतरी माग.” तेव्हा तिन्ही भावांनी सांगितले की ते तिघेही जेव्हा एकत्र येतील तेव्हाच त्यांचा मृत्यू होईल, अभिजित नक्षत्र प्रभावी असेल आणि कोणीतरी एकाच बाणाने त्या सर्वांना एकाच वेळी मारेल. ब्रह्मदेवाने त्यांना हे वरदान दिले.
वरदान मिळाल्यावर त्रिपुरासुराने काय केले
हे वर मिळाल्यानंतर, तारकासुर, कमलाक्ष आणि विद्युत्ममाळी किंवा त्रिपुरासुर अत्यंत शक्तिशाली बनले. त्यांनी तिन्ही लोकांमध्ये कहर केला. त्रिपुरासुराचे अत्याचार दररोज वाढत गेले. त्याने देवांनाही सोडले नाही आणि त्यांनाही छळू लागला. तिन्ही लोकातील सर्वजण दुःखाने ओरडू लागले. मग देवदेवतांनी भगवान शिवाचा आश्रय घेतला. त्यांनी त्रिपुरासुराच्या अत्याचारापासून मुक्ततेसाठी प्रार्थना केली. भगवान शिवाने त्रिपुरासुराचा वध करण्याचे वचन दिले.
कार्तिक पौर्णिमेच्या दिवशी भगवान शिवाने पृथ्वीला आपला रथ, सूर्य आणि चंद्राला त्याची चाके बनवली. भगवान विष्णू बाण बनले, मेरु पर्वत धनुष्य बनले आणि सर्प वासुकी तार बनले. अभिजित नक्षत्राच्या वेळी, जेव्हा त्रिपुरासुर, म्हणजेच तारकाक्ष, कमलाक्ष आणि विद्युत्मणी यांनी स्वतःला एकत्र केले, तेव्हा महादेवाने त्या धनुष्यबाणाने त्याला मारले. त्रिपुरासुराचा वध केल्याबद्दल, भगवान शिव यांना त्रिपुरारी म्हटले गेले.
Som Pradosh Vrat: 3 नोव्हेंबरला ‘सोम प्रदोष व्रत’ दुर्लभ योग, शिवभक्तांना मिळणार दुप्पट पुण्य
त्रिपुरारी पौर्णिमेचा उगम
त्रिपुरासुराच्या अत्याचारातून तिन्ही लोक मुक्त झाले. आनंदोत्सवात, सर्व देव-देवतांनी शिवनगरी काशीमध्ये गंगेत स्नान केले. शिवाची पूजा केल्यानंतर त्यांनी दिवे लावले. हा उत्सव देव दिवाळी म्हणून ओळखला जाऊ लागला. पौराणिक कथेनुसार, दरवर्षी कार्तिक पौर्णिमेला सर्व देव-देवता दिवाळी साजरी करण्यासाठी येतात. कार्तिक पौर्णिमेला त्रिपुरारी पौर्णिमा असेही म्हणतात. आजही, काशीमध्ये गंगेच्या काठावर दरवर्षी देवदिवाळी साजरी केली जाते.
