फोटो सौजन्य- istock
एकादशीचे व्रत हिंदूंमध्ये अत्यंत शुभ मानले जाते. हे व्रत केल्याने सुख आणि सौभाग्य वाढते. धार्मिक मान्यतांनुसार, हे व्रत केल्याने सर्व पाप धुऊन जातात, ज्यांना जीवनातील सर्व अडचणींपासून मुक्ती मिळवायची आहे, त्यांनी एकादशीचे व्रत अवश्य पाळावे.
एकादशीला सनातन धर्मात मोठे धार्मिक महत्त्व आहे. हा दिवस अत्यंत शुभ मानला जातो, कारण तो भगवान विष्णूच्या उपासनेसाठी समर्पित आहे. या पवित्र दिवशी भक्त भगवान विष्णूची पूजा करतात आणि कठोर व्रत पाळतात. त्यानंतर द्वादशी तिथीला उपवास मोडला जातो. एका महिन्यात दोन एकादशी साजरी करतात. एक शुक्ल पक्षात आणि दुसरी कृष्ण पक्षात. वर्षभरात एकूण 24 एकादशी असल्या तरी, सप्टेंबर महिना सुरू असताना, या महिन्यात एकादशी कधी आहेत हे जाणून घेऊया? त्याची शुभ वेळ आणि पूजेची पद्धत जाणून घ्या.
हेदेखील वाचा- कुंडलीत दिसतो हार्ट अटॅकचा योग! सूर्य-चंद्राचा असतो खेळ, ज्योतिषांनी सांगितले 4 उपाय
परिवर्तिनी एकादशी शुभ मुहूर्त
पंचांगानुसार, भाद्रपद महिन्यातील शुक्ल पक्षातील एकादशी तिथी शुक्रवार, 13 सप्टेंबर रोजी रात्री 10 वाजून 30 मिनिटांनी सुरु होईल. तर शनिवार, 14 सप्टेंबर रोजी रात्री 8 वाजून 41 मिनिटांनी हुोईल. अशा परिस्थितीत 14 सप्टेंबर रोजी परिवर्तिनी एकादशी साजरी केली जाईल.
इंदिरा एकादशी शुभ मुहूर्त
वैदिक पंचांगानुसार, आश्विन महिन्यातील कृष्ण पक्षातील एकादशी तिथी शनिवार, 27 सप्टेंबर रोजी दुपारी 1 वाजून 20 मिनिटांनी सुरु होईल. तर रविवार, 28 सप्टेंबर रोजी दुपारी 2 वाजून 49 मिनिटांनी संपेल. पंचांगानुसार, 28 सप्टेंबर रोजी इंदिरा एकादशी साजरी केली जाईल.
हेदेखील वाचा- परिवर्तिनी एकादशीच्या दिवशी दुर्मिळ योगाचा लाभ
एकादशी पूजा पद्धत
सकाळी लवकर उठून पूजा विधी सुरू करण्यापूर्वी स्नान करावे.
वेदीवर श्रीयंत्रासह भगवान विष्णूची मूर्ती आणि देवी लक्ष्मीची मूर्ती स्थापित करा.
पंचामृत आणि गंगाजलानी अभिषेक करा.
मूर्तीसमोर दिवा लावा आणि फुले व हार अर्पण करा.
गोपींनी चंदनाचा तिलक लावावा.
पाच हंगामी फळे, सुका मेवा, पंजिरी-पंचामृत आणि मिठाई अर्पण करा.
नैवेद्यात तुळशीच्या पानांचा अवश्य समावेश करा.
वैदिक मंत्रांचा जप करा आणि विष्णु सहस्रनामाचा पाठ करा.
आरती करून पूजा पूर्ण करा.
परिवर्तनिनी एकादशी व्रताचा शुभ योग आणि त्याचे महत्त्व
यावेळी परिवर्तनिनी एकादशीला शोभन योग, रवियोग आणि सर्वार्थ सिद्धी योग यांचाही अप्रतिम संगम घडत आहे. असे मानले जाते की या मुहूर्तांमध्ये उपवास आणि उपासनेचे शुभ परिणाम अनेक पटींनी होतात. परिवर्तनिनी एकादशीला पार्श्व, पद्म, डोल ग्यास किंवा जलझुलानी एकादशी असेही म्हणतात. या एकादशीला भगवान विष्णूच्या वामन अवताराची पूजा करण्याचे विशेष महत्त्व आहे.
इंदिरा एकादशीच्या व्रताचे शुभ परिणाम आणि विशेष महत्त्व
अश्विन कृष्ण पक्षातील इंदिरा एकादशी व्रत म्हणजेच पितृपक्ष पितरांना मुक्त करते असे म्हटले जाते. वंशातील कोणीही इंदिरा एकादशीचे व्रत पाळल्यास पितरांची अधोगती आणि नरकातून मुक्ती होते आणि मोक्ष प्राप्त होतो, अशी श्रद्धा आहे.