अखेर प्रशासनराज संपणार! सुप्रीम कोर्टाने काढला स्थानिक स्वराज्य संस्थाच्या निवडणुकीचा निकाल

मागील चार वर्षापासून अडकून राहिलेल्या स्थानिक स्वराज्य संस्थांच्या निवडणुकीबाबत अखेर सुप्रीम कोर्टाने निकाल दिला आहे. त्यामुळे चार महिन्यांमध्ये पुन्हा राजकारण रंगणार आहे.

महाराष्ट्रातील स्थानिक स्वराज्य संस्थांच्या २०२५ च्या निवडणुकांबाबत सर्वोच्च न्यायालयाने निर्णय दिला (फोटो - सोशल मीडिया)

Follow Us:

Follow Us:

महाराष्ट्रातील महानगरपालिका, नगर पालिका, जिल्हा परिषदा, पंचायत समिती आणि नगर पंचायतींची निवडणूक प्रक्रिया चार महिन्यांत पूर्ण करण्याचे आदेश सर्वोच्च न्यायालयाने दिले आहेत. अशाप्रकारे, कोरोना काळापासून रखडलेल्या स्थानिक स्वराज्य संस्थांच्या निवडणुका आता होणार आहेत. निवडणुकीची अधिसूचनाचार आठवड्यांच्या आत जारी करावी लागेल. ओबीसी आरक्षण, प्रभाग रचना यासारख्या मुद्द्यांवर विचार करता, सर्वोच्च न्यायालयाने ऑगस्ट २०२२ मध्ये यथास्थिती राखण्याचे आदेश दिले होते. तेव्हापासून जवळजवळ साडेतीन वर्षे उलटून गेली आहेत. हे मुद्दे अजूनही सुनावणीसाठी प्रलंबित आहेत परंतु न्यायालयाने आता अंतिम निर्णयाच्या अधीन राहून निवडणुका घेण्याची परवानगी दिली आहे.

लोकशाहीला मूलभूत पातळीवर दिलेल्या संवैधानिक जनमताचा आदर केला पाहिजे, अशी टिप्पणी सर्वोच्च न्यायालयाने केली आहे. खरं तर, स्थानिक निवडणुकांमध्ये इतका विलंब न्यायालयीन प्रक्रियेमुळे झाला आहे. तेव्हा ओबीसी आरक्षण हा एक ज्वलंत मुद्दा बनला होता. महाराष्ट्र सरकार ओबीसींचे मागासलेपण सिद्ध करू शकले नाही, त्यामुळे सर्वोच्च न्यायालयाने डिसेंबर 2021 मध्ये ओबीसी समाजाचे राजकीय आरक्षण रद्द केले. त्याचप्रमाणे ओबीसी समाजाचे मागासलेपण सिद्ध करण्यासाठी तिहेरी चाचणी घेण्याचे आदेश देण्यात आले. राज्यातील सत्ताबदल झाल्यानंतर महायुती सरकारने ओबीसी डेटा गोळा करण्यासाठी आणि अहवाल सादर करण्यासाठी माजी मुख्य सचिव जयंत कुमार बांठिया यांच्या नेतृत्वाखाली एक आयोग नियुक्त केला. या काळात, सर्वोच्च न्यायालयाने ओबीसी आरक्षणाबाबत मध्य प्रदेश सरकारचा अहवाल स्वीकारला आणि ओबीसींचे राजकीय आरक्षण पुनर्संचयित केले. या आधारावर महाराष्ट्र सरकारने अहवाल दाखल केला.

राजकीय बातम्या वाचण्यासाठी क्लिक करा

बांठिया आयोगाच्या मते, आरक्षणाची तरतूद राज्य सरकारने केली होती. या अहवालावरील वादामुळे सर्वोच्च न्यायालयाने बांठिया आयोगाचा पूर्वीचा दर्जा कायम ठेवला आहे. यामुळे ओबीसींना २७ टक्के राजकीय आरक्षण मिळाले. जेव्हा हा आदेश आताच द्यायचा होता, तर मग तो साडेतीन वर्षे का पुढे ढकलण्यात आला? बांठिया अहवालामुळे ओबीसींसाठी ३४,००० राखीव जागा कमी होतील, असा युक्तिवाद याचिकाकर्त्यांनी केला होता. आता या सर्व जागा, जरी त्या ओबीसींसाठी राखीव असल्या तरी, सर्वोच्च न्यायालयाच्या अंतिम निर्णयाच्या अधीन असतील. अशाप्रकारे, ओबीसी आरक्षणाद्वारे निवडलेल्या उमेदवारांवर अनिश्चिततेची तलवार कायम राहणार आहे.

नवराष्ट्र विशेष लेख वाचण्यासाठी क्लिक करा

विभाग निर्माण करण्याचा अधिकार कोणाला आहे हा मुद्दा देखील कायम आहे. निवडणुका रखडल्यामुळे, गेल्या ३ ते ५ वर्षांपासून सर्व २९ महानगरपालिका, २०० हून अधिक न्यायिक संस्था, २ वगळता सर्व जिल्हा परिषदा आणि सुमारे १०० पंचायतींमध्ये प्रशासकीय राजवट लागू आहे. लोकप्रतिनिधींच्या अनुपस्थितीमुळे जनतेच्या समस्या सुटत नाहीत. निवडणूक प्रक्रिया ४ महिन्यांत पूर्ण करण्याचे सर्वोच्च न्यायालयाचे आदेश आहेत, परंतु राज्य निवडणूक आयोगाला अंदाजे ३५,००० वॉर्डांमध्ये निवडणुका घेणे शक्य होईल का?

लेख-चंद्रमोहन द्विवेदी

Web Title: Supreme court decision on local body elections 2025 in maharashtra

Get Latest  Marathi News ,  Maharashtra News and  Marathi News from Politics,  Election News ,  Sports News ,  Entertainment News,  Business News and   Religion News only on Navarashtra.com