Sardar Vallabhbhai Patel: जुनागड' पाकिस्तानात विलीन करण्याचा डाव? सरदार वल्लभभाई पटेलांनी नवाबाला कु्त्र्यासारखं पळून लावलं
स्वातंत्र्याच्या वेळी भारतात 562 संस्थाने होती आणि बहुतेकांनी भारतात विलीनीकरण स्वीकारले. मात्र, हिंदूबहुल असलेल्या जुनागढ संस्थानचे नवाब महाबत खान यांनी 15 सप्टेंबर 1947 रोजी पाकिस्तानात विलीन होण्याची घोषणा केली. सरदार वल्लभभाई पटेल यांनी हा निर्णय ठामपणे रोखत जनतेच्या इच्छेनुसार जुनागढला भारताचा अविभाज्य भाग बनवले. Sardar Vallabhbhai Patel Death Anniversary
जुनागढ राज्याची लोकसंख्या ८० टक्के हिंदू होती आणि भौगोलिकदृष्ट्या जुनागड पाकिस्तानपासून पूर्णपणे वेगळा भाग होता. . या निर्णयात नवाबचे दिवाण शाहनवाज भुट्टो (जुल्फिकार अली भुट्टो यांचे वडील) यांनी महत्त्वाची भूमिका बजावली. १३ सप्टेंबर रोजी पाकिस्तानकडून जुनागडच्या विलीनीकरणाला मान्यता देण्यात आल्यामुळे हा वाद आणखीच पेटला.
त्यावेळी स्वतंत्र भारताचे गृहमंत्री आणि उपपंतप्रधान सरदार पटेल यांनी हा भारताच्या एकतेवर हल्ला असल्याचा आरोप केला. सरदार पटेल यांनी अवघ्या काही तासांतच जुनागडची आर्थिक नाकेबंदी केली, जुनागडच्या आजूबाजूच्या भागात भारतीय सैन्य तैनात केले आणि सार्वजनिक उठावाला पाठिंबा दिला. यामुळे जुनागढमध्ये तात्पुरते सरकार स्थापन करण्यात आले. लोक रस्त्यावर उतरले. २५ ऑक्टोबर १९४७ च्या रात्री, घाबरलेला नवाब आपल्या कुत्र्यांसह आणि कुटुंबासह कराचीला पळून गेला.
१८७५ मध्ये गुजरातमधील नाडियाड येथे जन्मलेल्या पटेल यांनी भारताच्या स्वातंत्र्यलढ्यात महत्त्वाची भूमिका बजावली. देशाचे पहिले गृहमंत्री म्हणून त्यांनी स्वातंत्र्यानंतर ५६० हून अधिक संस्थानांना भारतीय संघराज्यात समाकलित करण्यात महत्त्वाची भूमिका बजावली. १९५० मध्ये सरदार पटेल यांचे निधन झाले. सरदार पटेल यांना मरणोत्तर भारत रत्न पुरस्काराने सन्मानित करण्यात आले.
