World Honey Bee Day २०२५ : जागतिक मधमाशी दिन म्हणजे निसर्गाच्या 'या' सोनरी कामगारांचा सन्मान ( फोटो सौजन्य : सोशल मीडिया)
World Honey Bee Day 2025 : १६ ऑगस्ट रोजी जगभरात जागतिक मधमाशी दिन साजरा केला जातो. लहानशा दिसणाऱ्या या प्राण्याचे योगदान अफाट आहे. आपल्या अन्नसाखळीतील जवळपास एक तृतीयांश परागीकरणाचे कार्य ह्या छोट्या मधमाश्या करतात. तसेच स्वादिष्ट, औषधी गुणांनी परिपूर्ण असा मध आपल्याला देतात.
पण आपण अनेकदा निसर्गाचे हे योगदान विसरतो. मधमाशीचे अस्तित्व हे केवळ मधापुरते नाही, तर मानवाच्या अस्तित्वाशी थेट जोडलेले आहे. जर या परागीकरणाची प्रक्रिया थांबली, तर भाजीपाला, फळे, धान्ये यांचे पुनरुत्पादन मोठ्या प्रमाणावर बाधित होईल. थोडक्यात, “मधमाशी वाचली तरच मानवजात वाचेल,” ही वस्तुस्थिती आपण मान्य करायलाच हवी.
जगभरात अनेक ठिकाणी कीटकनाशकांचा अतिरेकी वापर, जंगलतोड आणि आक्रमक शेतीपद्धतींमुळे मधमाश्यांचे अस्तित्व धोक्यात आले आहे. काही ठिकाणी तर त्यांची संख्या झपाट्याने घटली आहे. त्यामुळेच जागतिक मधमाशी दिनाचे महत्त्व वाढते. हा दिवस आपल्याला स्मरण करून देतो की मधमाश्यांचे संवर्धन म्हणजे आपल्या भविष्यासाठी केलेली गुंतवणूक आहे.
हे देखील वाचा : सरड्यांच्या जगातील गुपित कथा! तुम्हाला माहित नसतील ‘अशा’ 5 अद्भुत गोष्टी
या दिवशी जगभरातील पर्यावरणप्रेमी आणि मधपालन संघटना लोकांना मधमाशी संवर्धनाचे महत्त्व पटवून देतात.
बागेत लॅव्हेंडर, बोरेज, मार्जोरमसारख्या परागीकरणास पोषक फुलझाडांची लागवड केली जाते.
काही ठिकाणी मधमाशीप्रेमी मधावर आधारित पाककृती करून दिवस साजरा करतात. मध मस्टर्ड ग्रिल्ड सॅल्मनपासून ते पारंपरिक मधाचा केकपर्यंत अनेक पदार्थ मधाला अर्पण केले जातात.
शाळा, महाविद्यालयांमध्ये जागरूकता कार्यक्रम होतात.
थोडक्यात, हा दिवस केवळ साजरा करण्यापुरता नसून शाश्वत शेतीला आणि पर्यावरणपूरक जीवनपद्धतीला प्रोत्साहन देणारा आहे.
मध हा केवळ गोडवा नाही तर आरोग्याचा खजिना आहे. त्यातील अँटीऑक्सिडंट्स हृदयविकार, स्ट्रोक आणि कर्करोगाचा धोका कमी करतात. तसेच तो चांगले एचडीएल कोलेस्टेरॉल वाढवतो व वाईट एलडीएल कमी करतो. इतकेच नाही तर प्राचीन इजिप्शियन काळापासून जखमा व भाजलेल्या जखमा बऱ्या करण्यासाठी मधाचा वापर केला जात आहे. त्याचे दाहशामक आणि जंतूनाशक गुण आजही वैद्यकीय दृष्ट्या महत्त्वपूर्ण ठरतात.
जर परागीकरण थांबले, तर आपल्या थाळीतून रंगीबेरंगी फळे, भाज्या नाहीशी होतील. धान्य उत्पादन घटेल आणि अन्नसुरक्षा धोक्यात येईल. म्हणूनच, मधमाशी ही केवळ कीटक नाही, तर निसर्गाची सुपरस्टार कामगारिण आहे.
हे देखील वाचा : ‘हा’ खास दिवस म्हणजे ‘Greatness University’ पासून ‘World Book of Greatness’ पर्यंतचा प्रेरणादायी प्रवास
जागतिक मधमाशी दिन आपल्याला सांगतो की, निसर्गाशी नाळ जपली तरच जीवन टिकेल. आपण लावलेली एक फुलझाडे, वापरात आणलेले नैसर्गिक उपाय आणि कीटकनाशकांचा कमी वापर या छोट्याशा पावलांनी आपण मधमाश्यांचे – आणि त्यातून आपल्या स्वतःच्या जीवनाचे संरक्षण करू शकतो.
