गाझा युद्धबंदीच्या दिशेने पावले? नेतान्याहू-ट्रम्प भेटीत होऊ शकते मोठी घोषणा, पण अटींत अजूनही मतभेद ( फोटो सौजन्य : सोशल मीडिया)
Gaza ceasefire 60-day truce : गाझा पट्टीत महिन्यांपासून सुरू असलेल्या भीषण युद्धानंतर, आता युद्धबंदीचा मार्ग मोकळा होत असल्याचे संकेत मिळत आहेत. इस्रायल आणि हमास यांच्यात युद्धविरामासाठीच्या चर्चांना वेग आला असून, कतारच्या मध्यस्थीने एका संभाव्य युद्धबंदी कराराची रूपरेषा ठरवली गेल्याची माहिती समोर आली आहे.
शुक्रवारी ( दि. 4 जुलै 2025 ) हमासकडून दिलेल्या सकारात्मक प्रतिसादानंतर, इस्रायली सरकारने युद्धविरामासाठी कतारमध्ये शिष्टमंडळ पाठवण्यास मंजुरी दिली. विशेष म्हणजे, ही घडामोड इस्रायलचे पंतप्रधान बेंजामिन नेतान्याहू यांची अमेरिका भेट आणि डोनाल्ड ट्रम्प यांच्यासोबत होणाऱ्या महत्त्वाच्या बैठकीपूर्वी घडली आहे. ट्रम्प यांनीही शनिवारी या प्रस्तावावर सकारात्मक प्रतिक्रिया देत असे सूचित केले की “करार पुढील आठवड्यात होऊ शकतो.”
जरी चर्चेला गती मिळाली असली तरी, युद्धबंदीच्या मार्गात अनेक गंभीर अडथळे कायम आहेत. हमासने करारासाठी काही अटी मांडल्या आहेत – त्यामध्ये अमेरिकास्थित गाझा ह्युमॅनिटेरियन फाउंडेशन (GHF) या संस्थेच्या कारवायांवर बंदी, इस्रायली सैन्याची टप्प्याटप्प्याने माघार, तसेच आंतरराष्ट्रीय पर्यवेक्षणाखाली ६० दिवसांच्या युद्धविरामानंतरही कारवाई पुन्हा सुरू न करण्याची हमी यांचा समावेश आहे.
इस्रायल मात्र या अटींवर राजी नसल्याचे स्पष्ट झाले आहे. एका इस्रायली अधिकाऱ्याने सांगितले की, “GHF हेच एक प्रमुख कारण होते ज्यामुळे हमास करारावर येऊ इच्छित होता. आता त्यांच्याच उपस्थितीला आक्षेप घेतला जात आहे, हे स्वीकारार्ह नाही.” याशिवाय, GHF च्या दोन अमेरिकी कर्मचाऱ्यांवर दक्षिण खान युनिसमध्ये झालेल्या हल्ल्यामुळे परिस्थिती अधिक गुंतागुंतीची झाली आहे. इराणी बनावटीच्या ग्रेनेडने हल्ला झाल्याचे समोर आले असून दोघेही जखमी झाले आहेत.
जागतिक घडामोडी संबंधित बातम्या वाचण्यासाठी येथे क्लिक करा : दलाई लामांच्या 90 व्या वाढदिवसाचे औचित्य; अमेरिकेने पाठवला ‘असा’ संदेश की ऐकून चीन नाराज
इस्रायल सरकार गाझाच्या सीमारेषेवर १२५० मीटरचा बफर झोन तयार करण्याच्या तयारीत आहे. या भागातून पॅलेस्टिनी नागरिकांना हलवून त्यांना इस्रायलच्या नियंत्रणाखालील क्षेत्रात ठेवण्याचा प्रस्ताव नेतान्याहू सरकारने आयडीएफ (इजरायली डिफेन्स फोर्स) च्या माध्यमातून मांडला आहे. पण हमासने या प्रस्तावाला पूर्णपणे नाकारले आहे. “हा प्रस्ताव केवळ अपमानजनक नसून, आमच्या स्वाभिमान आणि प्रादेशिक अधिकारांचे उल्लंघन करणारा आहे,” असा हमासचा आरोप आहे. त्यांच्या मते, जर बफर झोन आणि GHF कार्यरतच राहतील, तर युद्धबंदीचा अर्थच उरत नाही.
या युद्धात हजारो पॅलेस्टिनी नागरिक मृत्युमुखी पडले असून, शेकडो मुले मारली गेली आहेत. लाखो लोक बेघर झाले असून संपूर्ण गाझा क्षेत्र उद्ध्वस्त झाले आहे. या पार्श्वभूमीवर, जगभरातून युद्धबंदीची मागणी वाढत आहे. तथापि, इस्रायल आणि हमास दोघेही अजूनही आपल्या-आपल्या अटींवर ठाम आहेत. आंतरराष्ट्रीय समुदायाच्या दडपणाखाली आणि ट्रम्प-नेतान्याहू भेटीच्या पार्श्वभूमीवर ही चर्चा निर्णायक टप्प्यावर पोहोचली आहे.
जागतिक घडामोडी संबंधित बातम्या वाचण्यासाठी येथे क्लिक करा : पृथ्वीवर आढळला थेट मंगळ ग्रहावरचा दगड; लवकरच होणार लिलाव पण शास्त्रज्ञांनी व्यक्त केली नाराजी, पाहा का ते?
घटनांची साखळी पाहता, युद्धबंदीची शक्यता पूर्वीपेक्षा अधिक आहे. पण GHF आणि बफर झोनसारख्या अटींवर दोन्ही बाजूंमध्ये मतभेद कायम आहेत. जर अमेरिकेने मध्यस्थी करत ही अडथळ्यांची जाळी सोडवली, तर युद्धबंदीचा ऐतिहासिक करार होऊ शकतो. मात्र, परिस्थिती अजूनही अनिश्चित आणि संवेदनशील आहे आणि जसा ट्रम्प म्हणाले, “सावध राहणे आवश्यक आहे.”