'जर तैवानवर हल्ला झाला तर...' पंतप्रधान ताकाची यांच्या विधानानंतर Japan-Chinaमध्ये तणाव वाढला, टोकियोने सल्लागार जारी केला ( फोटो सौजन्य : सोशल मीडिया)
Japan China Taiwan security advisory : जपान आणि चीन (Japan China) यांच्यातील तणाव पुन्हा एकदा उफाळून येत आहे. कारण, जपानी पंतप्रधान सानाए ताकाची (Sanae Takachi) यांनी तैवानच्या संदर्भात एक कठोर वातावरण दर्शवणारं विधान केलं आहे, ज्यामुळे राजकीय व सैन्यदृष्ट्या दोन्ही बाजूंमध्ये चिंतेचा लहरी निर्माण झाली आहे. ताकाची यांनी संसदेमध्ये म्हटले की, जर चीन तैवानवर (Taiwan) लष्करी कारवाई करण्याचा विचार करेल उदाहरणार्थ नौदल नाकेबंदी करण्यासारखी कृती तर ती जपानसाठी “अस्तित्वाचा धोका” ठरू शकते. त्यांच्या म्हणण्यानुसार, अशा परिस्थितीत जपान आपले स्व-सुरक्षा कायदे वापरून लष्करी हस्तक्षेप करण्याच्या शक्यतेवर विचार करू शकेल.
या विधानाने चीनमध्ये मोठी अचानक प्रतिक्रिया निर्माण केली आहे. चीनचे परराष्ट्र मंत्रालय आणि संरक्षण मंत्रालय दोन्ही तणावपूर्ण वक्तव्यांमध्ये उतरले आहेत. चीनने स्पष्ट केले आहे की जपानकडून तैवानमधील कोणत्याही हस्तक्षेपाला ती गंभीर “आक्रमण” म्हणून पाहून कठोर उत्तर देईल. चीनच्या संरक्षण मंत्रालयाने चेतावणी दिली आहे की जर जपान खरोखर हस्तक्षेप करण्याचा धोका पत्करला तर “गुडगुडत पराभव” होऊ शकेल, असा मजबूत संदेश देण्यात आला आहे.
जागतिक घडामोडी संबंधित बातम्या वाचण्यासाठी येथे क्लिक करा : Two Front War : ’88 तासांचे ट्रेलर पुरेसे’,भारताकडून पाकिस्तानला कठोर इशारा; ख्वाजा आसिफला सतावतेय नेमकी कशाची भीती?
चीनमध्ये जपानविरोधी भावना त्वरीत वाढताना दिसत आहेत. विश्लेषकांचे म्हणणे आहे की, ताकाची यांचे हे वक्तव्य एखादी साधी राजकीय चूक नसून, एक रणनीतिक संदेश आहे जपान आपल्या संरक्षण क्षमतेबद्दल आणि संसदेमध्ये आपली भूमिका पुन्हा मजबूत करत आहे. काहींचे मत आहे की हे जपानी सैन्यीकरणाच्या नव्या दिशेचे प्रतीक आहे, विशेषत: ताकाची यांची माजी पंतप्रधान शिन्झो अबे यांच्याशी जवळीक लक्षात घेतल्यास.
या राजकीय वादाचा अर्थव्यवस्थेवरही गंभीर परिणाम होण्याचा अंदाज आहे. चीन जपानचा एक महत्त्वाचा व्यापार भागीदार आहे आणि संरक्षण संबंधांमध्ये वाढ झाल्यास व्यापार, ऊर्जा वाहतूक, आणि आर्थिक निर्भरता धोकेत येऊ शकतात. जपानमध्ये देखील परिस्थिती संवेदनशील आहे: चीनमध्ये राहणाऱ्या जपानी नागरिकांना सुरक्षिततेचा इशारा दिला गेला आहे. चीनने आपल्या नागरिकांना जपानमध्ये प्रवास करण्याबाबत सावधगिरीचा इशारा दिला असून, अशा राजकीय तणावाच्या पार्श्वभूमीवर “मानवी-संबंधांचे वातावरण” खराब झाले असल्याचे म्हटले आहे.
या राजनैतिक वादाचा आणखी एक पैलू म्हणजे इतिहासाचा आणि संवेदनशीलता मुद्दा. चीनमध्ये काही विश्लेषकांनी ताकाची यांची भूमिका “जपानी सैन्यवाद पुनरुज्जीवित करण्याचा प्रयत्न” मानला आहे. त्याचबरोबर, चीनकडून पाठवलेले संकेत हे जगाला दाखवत आहेत की तैवान मुद्द्यावर तोडगा अवलंबल्यास भविष्यात हे आणखी मोठ्या स्तरावर राजनैतिक आणि सैन्यदृष्ट्या धोकादायक ठरू शकतो.
जागतिक घडामोडी संबंधित बातम्या वाचण्यासाठी येथे क्लिक करा : Save Hasina : ‘PM Modi नी माझ्या आईचा जीव वाचवला’ सजीब वाजेदचा सनसनाटी दावा; Sheikh Hasina मृत्युदंडावर गंभीर प्रतिक्रिया
जपानने या चर्चेवर पराग्रह न दाखवता आपली बाजू स्पष्ट केली आहे. ताकाची यांनी म्हटले आहे की त्यांच्या विधानात सामरिक विचार आहे आणि ती “योग्य प्रतिदायक” देण्याच्या दृष्टीने बोलतात, परंतु तोटा करण्याचा हेतू नाही. तणावाच्या या वाढत्या वातावरणात, स्त्रोतांचे म्हणणे आहे की भविष्यातील स्थिती दोन संभावनांपैकी एक दिशेने जाऊ शकते: एक तर राजनैतिक बातचीत आणि शांततेचा मार्ग, आणि दुसरी बाजू म्हणजे अधिक तीव्र सामरिक स्पर्धा.
Ans: जपानचा 2015 चा “स्व-सुरक्षा कायदा” त्यांना सामूहिक आत्म-रक्षणाचा अधिकार देतो, जो 'अस्तित्वाला धोका' तयार झाल्याने वापरला जाऊ शकतो.
Ans: चीनने म्हटले आहे की जपानने हस्तक्षेप केल्यास तो “आक्रमण” म्हणून पाहिला जाईल आणि त्याला लष्करी उत्तर देण्यात येईल.
Ans: तणावामुळे व्यापार, ऊर्जा वाहतूक आणि गुंतवणूक जोखीम वाढू शकतात कारण चीन जपानचा महत्त्वाचा आर्थिक भागीदार आहे, आणि सैनिक व राजकीय अस्थिरता कंपन्यांसाठी धोका ठरू शकतो.
