29 वर्षांत पहिल्यांदाच असे घडले; मोरोक्कोमध्ये ईद-उल-अजहा कुर्बानीवर बंदी ( फोटो सौजन्य : सोशल मीडिया)
रबात (मोरोक्को) : मुस्लिम बहुसंख्य असलेल्या मोरोक्कोमध्ये यावर्षी ईद-उल-अजहाच्या दिवशी मेंढ्यांची कुर्बानी न करण्याचा निर्णय घेण्यात आला आहे. 99 टक्के मुस्लिम लोकसंख्या असलेल्या या देशात, गेल्या 29 वर्षांत प्रथमच बकरीदला बलिदानावर बंदी घालण्यात आली आहे. या निर्णयामागे तीव्र दुष्काळ आणि वाढत्या महागाईमुळे मेंढ्यांची कमतरता हे प्रमुख कारण असल्याचे सरकारकडून स्पष्ट करण्यात आले आहे.
राजा मोहम्मद सहावा यांचे आवाहन
मोरोक्कोचे राजा मोहम्मद सहावा यांनी नागरिकांना यंदा बकरीदच्या दिवशी मेंढ्यांची कुर्बानी न करण्याचे आवाहन केले आहे. महागाई आणि चाऱ्याच्या टंचाईमुळे पशुधन घटत चालले आहे, त्यामुळे यंदा कुर्बानीसाठी मेंढ्या खरेदी करणे सामान्य लोकांसाठी कठीण ठरत आहे. गेल्या वर्षीही मोठ्या संख्येने लोकांना कर्ज घेऊन मेंढ्या विकत घ्याव्या लागल्या होत्या.
जागतिक घडामोडी संबंधित बातम्या वाचण्यासाठी येथे क्लिक करा : Bangladesh Politics: शेख हसीनाचे सरकार नेस्तनाबूत करणाऱ्या विद्यार्थ्याची मोठी घोषणा; बांग्लादेशात पुन्हा येणार राजकीय भूकंप?
दुष्काळ आणि महागाईचा प्रभाव
मोरोक्कोमध्ये मागील काही वर्षांपासून तीव्र दुष्काळ आहे. कृषी मंत्र्यांच्या मते, यावर्षी देशातील पावसाचे प्रमाण सरासरीपेक्षा ५३ टक्के कमी आहे, ज्यामुळे चारापाणी टंचाई निर्माण झाली आहे. परिणामी, पशुधनाची संख्या ३८ टक्क्यांनी घटली आहे. जनावरांना पुरेसा आहार मिळत नसल्याने मेंढ्यांच्या किमती प्रचंड वाढल्या आहेत. एका सामान्य पाळीव मेंढीची किंमत अनेक कुटुंबांच्या संपूर्ण महिन्याच्या उत्पन्नाइतकी झाली आहे.
सरकारची मदत योजना
या परिस्थितीचा सामना करण्यासाठी मोरोक्कन सरकारने १ लाख मेंढ्यांची आयात करण्याचा निर्णय घेतला आहे. विशेष म्हणजे, आयात केलेल्या मेंढ्यांवर कोणतेही शुल्क आकारले जाणार नाही, जेणेकरून बाजारात काही प्रमाणात तरी स्थिरता निर्माण होईल. मात्र, ही संख्या कुर्बानीसाठी आवश्यक असलेल्या मेंढ्यांच्या तुलनेत खूपच कमी आहे. त्यामुळे मोठ्या संख्येने लोक यंदा कुर्बानी न करण्याचा विचार करत आहेत.
ईद-उल-अजहाचा धार्मिक आणि सांस्कृतिक महत्त्व
ईद-उल-अजहा म्हणजे ‘त्यागाचा सण’. मुस्लिम धर्मग्रंथ कुराणानुसार, पैगंबर इब्राहीम (अब्राहम) यांनी अल्लाहच्या आज्ञेप्रमाणे आपल्या मुलाचा बळी देण्याचा निर्णय घेतला होता. मात्र, त्यांच्या निष्ठेची परीक्षा पाहून अल्लाहने त्यांच्या मुलाऐवजी एक मेंढी पाठवली आणि त्यागाची परंपरा सुरू झाली. हा सण सेनेगलपासून ते इंडोनेशियापर्यंत संपूर्ण इस्लामिक जगतात मोठ्या थाटामाटात साजरा केला जातो. परंतु, ही धार्मिक प्रथा पार पाडण्यासाठी अनेक कुटुंबांना मोठ्या आर्थिक अडचणींना सामोरे जावे लागते. अनेक वेळा लोकांना मेंढी खरेदीसाठी कर्ज घ्यावे लागते.
कुर्बानीवर परिणाम, परंपरा खंडित होणार?
यंदा मोरोक्कोमध्ये कुर्बानीवर घालण्यात आलेल्या बंदीमुळे अनेक मुस्लिम नागरिक नाराज आहेत. मात्र, वाढत्या महागाईमुळे आणि उपलब्ध संसाधनांमुळे हा निर्णय अपरिहार्य असल्याचे सरकारचे म्हणणे आहे. विशेषतः, गेल्या काही वर्षांत वातावरणीय बदल आणि महागाईमुळे मोरोक्कोतील शेती आणि पशुपालन क्षेत्र मोठ्या संकटात सापडले आहे. त्यामुळे भविष्यातही अशाच काही कठीण निर्णयांचा सामना करावा लागू शकतो.
जागतिक घडामोडी संबंधित बातम्या वाचण्यासाठी येथे क्लिक करा : भारत युक्रेनमध्ये शांती सेना पाठवणार नाही… डेर-मोदी बैठकीपूर्वी परराष्ट्र मंत्रालयाने तयार केली ब्लू प्रिंट
उपसंहार
मोरोक्कोमध्ये २९ वर्षांनंतर प्रथमच ईद-उल-अजहाच्या दिवशी कुर्बानीवर बंदी घालण्यात आली आहे. यामागे दुष्काळ, महागाई आणि पशुधनाच्या घटत्या संख्येची प्रमुख कारणे आहेत. सरकारने नागरिकांना कुर्बानी न करण्याचे आवाहन केले असले तरी, हा निर्णय धार्मिक आणि सांस्कृतिकदृष्ट्या मोठा परिणाम करणारा ठरणार आहे. भविष्यात परिस्थिती सुधारली तरीही, आर्थिक आव्हाने लक्षात घेऊन सरकारला लांब पल्ल्याचा विचार करावा लागणार आहे.
