Trump Tariff : ‘ट्रम्प यांनी योग्य केले’ भारतावर अमेरिकेच्या टॅरिफ लादण्याबाबत झेलेन्स्की यांचे मोठे विधान ( फोटो सौजन्य : सोशल मीडिया)
Donald Trump US : अमेरिका, रशिया आणि भारत या तिघांभोवती जगातील सध्याचा भू-राजकीय तणाव फिरताना दिसतो. अमेरिकेचे माजी राष्ट्राध्यक्ष डोनाल्ड ट्रम्प यांनी भारतावर घातलेले ५० टक्के आयात शुल्क आता जागतिक चर्चेचा विषय ठरत आहे. युक्रेनचे राष्ट्राध्यक्ष वोलोदिमिर झेलेन्स्की यांनी या निर्णयाला पाठिंबा देत म्हटलं आहे की, “रशियाशी व्यापार करणाऱ्या देशांवर कर लादणे पूर्णपणे योग्य आहे.”
डोनाल्ड ट्रम्प यांनी काही दिवसांपूर्वी भारतावर २५ टक्के शुल्क लादलं होतं. परंतु नंतर त्यांनी यामध्ये आणखी २५ टक्क्यांची भर घातली आणि एकूण कर ५० टक्क्यांपर्यंत नेला. ट्रम्प यांच्या मते, भारत रशियाकडून मोठ्या प्रमाणावर कच्चे तेल खरेदी करतो आणि यामुळे रशियाला युद्धखर्च भागवण्यासाठी थेट मदत मिळते. भारत मात्र आपली भूमिका ठाम ठेवतो. ऊर्जा सुरक्षेसाठी रशियाकडून तेल खरेदी आवश्यक असल्याचं भारत वारंवार स्पष्ट करतो. भारताचं म्हणणं आहे की, “जागतिक बाजारातील अस्थिरतेच्या काळात देशातील जनतेसाठी स्वस्त ऊर्जा पुरवठा करण्यासाठी हा मार्ग सर्वात व्यवहार्य आहे.”
जागतिक घडामोडी संबंधित बातम्या वाचण्यासाठी येथे क्लिक करा : mRNA vaccine cancer : रशियाची मोठी घोषणा कॅन्सरवर प्रभावी ठरणारी लस लवकरच बाजारात आणणार; वापरासाठी सज्ज
अमेरिकन एबीसी न्यूज च्या पत्रकाराशी संवाद साधताना झेलेन्स्की यांना नरेंद्र मोदी, शी जिनपिंग आणि व्लादिमिर पुतिन यांच्या भेटीबद्दल प्रश्न विचारण्यात आला. अलीकडेच चीनमध्ये झालेल्या एससीओ शिखर परिषदेत हे तिघे एकत्र आले होते. या तिन्ही नेत्यांचा फोटो जगभर व्हायरल झाला आणि एक नवा जागतिक गट उभा राहत असल्याची चर्चा सुरू झाली. या संदर्भात प्रश्न विचारला असता झेलेन्स्की म्हणाले, “रशियाशी संबंध ठेवणाऱ्या किंवा त्याच्यासोबत व्यवसाय करणाऱ्या देशांवर कर लादणे चुकीचं नाही. ट्रम्प यांचा निर्णय योग्य दिशेने उचललेलं पाऊल आहे.” त्यांच्या या विधानामुळे अमेरिकन राजकारणासोबतच भारत-युक्रेन संबंधातही नव्या चर्चांना उधाण आलं आहे.
पंतप्रधान नरेंद्र मोदी यांनी परिषदेदरम्यान रशियाचे अध्यक्ष पुतिन यांच्याशी विशेष बैठक घेतली. त्याच वेळी त्यांनी चीनचे अध्यक्ष शी जिनपिंग यांच्याशीही संवाद साधला. या तिन्ही नेत्यांच्या भेटीचा फोटो बाहेर आल्यानंतर जागतिक पटलावर मोठी खळबळ माजली. तज्ज्ञांच्या मते, जर भारत, चीन आणि रशिया हे तिन्ही देश एकत्र आले तर ते पाश्चिमात्य गटाला तोडीस तोड अशी नवीन जागतिक शक्ती उभारू शकतील. अशा परिस्थितीत अमेरिकेसाठी ट्रम्पसारख्या कठोर धोरणांची गरज भासते, असं निरीक्षकांचं म्हणणं आहे.
ट्रम्प यांच्या निर्णयामुळे भारत-अमेरिका व्यापारावर मोठा ताण येणार आहे. आयात-निर्यातीत होणारा तोटा भारतीय कंपन्यांवर तसेच अमेरिकन गुंतवणूकदारांवर परिणाम करणार आहे. त्याचबरोबर, झेलेन्स्की यांनी दिलेला पाठिंबा भारताच्या परराष्ट्र धोरणासाठी आव्हानात्मक ठरतोय. कारण भारत रशियाशी संबंध तोडण्याच्या विचारात अजिबात नाही. उलट, युद्धकाळातही भारताने रशियाशी व्यापार सुरू ठेवला आहे. रशियाकडून स्वस्त तेल खरेदी करून भारताने आपल्या अर्थव्यवस्थेला दिलासा दिला, पण आता याच गोष्टीसाठी त्याला दंडात्मक शुल्काचा फटका बसतोय.
गेल्या अनेक महिन्यांपासून युक्रेन आणि रशियामध्ये युद्ध सुरू आहे. अनेक देशांच्या मध्यस्थीनंतरही तोडगा निघालेला नाही. अमेरिकेचे ट्रम्प, रशियाचे पुतिन आणि झेलेन्स्की यांच्यात चर्चा झाल्या; परंतु युद्धविराम अद्याप शक्य झालेला नाही. या पार्श्वभूमीवर झेलेन्स्की यांचे भारताविरुद्धचं हे विधान महत्त्वाचं मानलं जातं. त्यांच्या मते, रशियाला रोखण्यासाठी त्याच्याशी संबंध ठेवणाऱ्या सर्वांवर दबाव टाकणं आवश्यक आहे.
जागतिक घडामोडी संबंधित बातम्या वाचण्यासाठी येथे क्लिक करा : Gujarati At Target : अमेरिकेत टार्गेट स्टोअरमध्ये भारतीय महिला पकडली; चौकशीत उघड झाले धक्कादायक सत्य
झेलेन्स्की यांच्या विधानामुळे भारत-अमेरिका संबंधात आणखी तणाव निर्माण होण्याची शक्यता आहे. मोदी, पुतिन आणि जिनपिंग यांच्या भेटीने जागतिक समीकरणं बदलू शकतात, अशा वेळी ट्रम्प यांचे निर्णय आणि झेलेन्स्कींचा पाठिंबा हे नवे राजकीय घडामोडी उभे करत आहेत. आता प्रश्न असा आहे की, भारत आपला स्वहिताचा मार्ग कायम ठेवणार का की वाढत्या आंतरराष्ट्रीय दडपणामुळे त्याला नवे पाऊल उचलावे लागेल? पुढील काही दिवसांत या प्रकरणाचा परिणाम जागतिक राजकारणावर दूरगामी होणार आहे.
