राष्ट्रीय स्वयंसेवक संघाच्या १०० वर्षांच्या स्थापनेवर पंतप्रधान नरेंद्र मोदी यांचा विशेष लेख लिहिला (फोटो - सोशल मीडिया)
PM Modi ON RSS 100 : नवी दिल्ली : राष्ट्रीय स्वयंसेवक संघ ही भाजपची मातृसंस्था मानली जाते. संघाच्या शाखेला आज विजयादशमीच्या मुहूर्तावर 100 वर्षे पूर्ण होत आहेत. 1925 साली डॉ. केशव हेडगेवार यांनी संघाची स्थापना केली होती. भाजप पक्षातील बहुतांशी नेत्यांना संघाचे बाळकडू मिळाले आहे. पंतप्रधान नरेंद्र मोदी यांनी संघ प्रचारक म्हणून देखील काम केले आहेत. संघ शताब्दीनिमित्ताने पंतप्रधान नरेंद्र मोदी यांनी खास लेख लिहिला आहे. यामध्ये त्यांनी संघकार्याचा उल्लेख करत कृतज्ञता व्यक्त केली आहे.
पंतप्रधान नरेंद्र मोदी यांनी आपल्या लेखामध्ये लिहिले आहे की, १०० वर्षांपूर्वी विजयादशमीच्या भव्य उत्सवाला राष्ट्रीय स्वयंसेवक संघाची स्थापना झाली. हजारो वर्षांपासून अस्तित्वात असलेल्या परंपरेची ही पुनर्स्थापना होती, ज्यामध्ये राष्ट्रीय चेतना वेळोवेळी युगाच्या आव्हानांना तोंड देण्यासाठी नवीन अवतारांमध्ये प्रकट झाली आहे. या युगात, संघ हा त्या शाश्वत राष्ट्रीय चेतनेचा सद्गुणी अवतार आहे. संघाच्या शताब्दी वर्षाच्या अशा महान प्रसंगाचे आपण साक्षीदार आहोत हे आपल्या स्वयंसेवकांच्या पिढीचे सौभाग्य आहे. या प्रसंगी, राष्ट्रसेवेसाठी समर्पित लाखो स्वयंसेवकांना मी शुभेच्छा देतो. संघाचे संस्थापक, आमचे आदर्श… परमपूज्य डॉ. हेडगेवार जी यांना मी आदरांजली वाहतो. संघाच्या १०० वर्षांच्या या गौरवशाली प्रवासाचे स्मरण करण्यासाठी, भारत सरकारने विशेष टपाल तिकिटे आणि स्मारक नाणी देखील जारी केली आहेत, अशा भावना पंतप्रधानांनी व्यक्त केल्या आहेत.
राजकीय बातम्या वाचण्यासाठी क्लिक करा
पुढे त्यांनी लिहिले आहे की, “ज्याप्रमाणे मानवी संस्कृती महाकाय नद्यांच्या काठावर भरभराटीला येतात, त्याचप्रमाणे संघाच्या काठावर शेकडो जीवने फुलली आहेत. ज्याप्रमाणे नदी आपल्या पाण्याने वाहणाऱ्या क्षेत्रांना समृद्ध करते, त्याचप्रमाणे संघाने या देशातील प्रत्येक प्रदेशाला आणि समाजाच्या प्रत्येक पैलूला स्पर्श केला आहे. ज्याप्रमाणे नदी अनेक प्रवाहांमध्ये प्रकट होते, त्याचप्रमाणे संघाचा प्रवासही असाच आहे. संघाच्या विविध संघटना जीवनाच्या प्रत्येक पैलूशी जोडून राष्ट्राची सेवा करतात. संघाने शिक्षण, शेती, समाजकल्याण, आदिवासी कल्याण, महिला सक्षमीकरण आणि सामाजिक जीवनाच्या इतर अनेक क्षेत्रांमध्ये सतत काम केले आहे. विविध क्षेत्रात काम करणाऱ्या प्रत्येक संघटनेचे एकच उद्दिष्ट आहे, एकच भावना आहे: राष्ट्र प्रथम,” असे पंतप्रधान मोदींनी लिहिले आहे.
आज से 100 साल पहले विजयादशमी के दिन ही समाज सेवा और राष्ट्र निर्माण के उद्देश्य से राष्ट्रीय स्वयंसेवक संघ की स्थापना हुई थी। लंबे कालखंड के दौरान असंख्य स्वयंसेवकों ने इस संकल्प को साकार करने के लिए अपना जीवन समर्पित कर दिया। इसे लेकर मैंने अपने विचारों को शब्दों में ढालने का… — Narendra Modi (@narendramodi) October 2, 2025
पुढे ते म्हणाले की, “स्थापनेपासून, राष्ट्रीय स्वयंसेवक संघाने राष्ट्र उभारणीचे भव्य उद्दिष्ट पुढे नेले आहे. हे उद्दिष्ट साध्य करण्यासाठी संघाने वैयक्तिक विकासापेक्षा राष्ट्र उभारणीचा मार्ग निवडला आणि त्यासाठी निवडलेली पद्धत नियमित, चालू शाखा होती. संघ शाखा ही प्रेरणास्थाने आहेत, जिथून स्वयंसेवकांचा अहंकारापासून स्वतःकडे प्रवास सुरू होतो. संघाच्या शाखा वैयक्तिक विकासाच्या वेदी आहेत. राष्ट्र उभारणीचे उदात्त उद्दिष्ट, वैयक्तिक विकासाचा स्पष्ट मार्ग आणि शाखांची साधी, चैतन्यशील कार्यपद्धती यामुळे संघाच्या शंभर वर्षांच्या प्रवासाचा पाया रचला गेला आहे,” असे मोदींनी लिहिले आहे.
महाराष्ट्रसंबंधित बातम्या वाचण्यासाठी क्लिक करा
पुढे संघाने स्वातंत्र्य लढ्यामध्ये योगदान दिले असल्याचे पंतप्रधान मोदींनी सांगितले. ते म्हणाले की, संघ अस्तित्वात आल्यापासून, राष्ट्राचे प्राधान्य नेहमीच स्वतःचे राहिले आहे. स्वातंत्र्यलढ्यादरम्यान, परमपूज्य डॉ. हेडगेवार यांच्यासह अनेक कार्यकर्त्यांनी स्वातंत्र्य चळवळीत भाग घेतला. डॉक्टर साहेब अनेक वेळा तुरुंगात गेले. स्वातंत्र्यलढ्यादरम्यान संघ असंख्य स्वातंत्र्यसैनिकांचे संरक्षण करत राहिला, त्यांच्यासोबत खांद्याला खांदा लावून काम करत राहिला. स्वातंत्र्यानंतरही संघ राष्ट्रासाठी अथक परिश्रम करत राहिला. या प्रवासात संघाविरुद्ध कट रचले गेले आणि त्याला चिरडून टाकण्याचे प्रयत्न केले गेले. ऋषींसारखे, परमपूज्य गुरुजींना खोट्या प्रकरणात अडकवण्यात आले. परंतु संघाच्या स्वयंसेवकांनी कधीही कटुतेला थारा दिला नाही. कारण त्यांना माहित होते की आपण समाजापासून वेगळे नाही; समाज आपल्यापासून बनलेला आहे. समाजाशी असलेली ही एकता आणि संवैधानिक संस्थांवरील विश्वास यामुळे संघाच्या स्वयंसेवकांना प्रत्येक संकटात समाजाप्रती शहाणे आणि संवेदनशील ठेवले आहे, अशा भावना मोदींनी व्यक्त केले.
सौहार्दाला एक मोठे आव्हान
संघाची परिवर्तनाची पाच तत्वे: आत्मसाक्षात्कार, सामाजिक सुसंवाद, कौटुंबिक ज्ञान, नागरी शिष्टाचार आणि पर्यावरण संरक्षण ही देशासमोरील आव्हानांवर मात करण्यासाठी प्रत्येक स्वयंसेवकासाठी एक उत्तम प्रेरणा आहे. आत्मसाक्षात्काराची भावना गुलामगिरीच्या मानसिकतेतून स्वतःला मुक्त करणे, स्वतःच्या वारशाचा अभिमान वाढवणे आणि स्वदेशीच्या मूलभूत संकल्पाला पुढे नेणे हे उद्दिष्ट ठेवते. सामाजिक सौहार्द माध्यमातून, ते वंचितांना प्राधान्य देऊन सामाजिक न्याय स्थापित करण्याचा संकल्प करते. आज, घुसखोरीमुळे होणाऱ्या बदलत्या लोकसंख्याशास्त्रामुळे आपल्या सामाजिक सौहार्दाला एक मोठे आव्हान भेडसावत आहे. हे सोडवण्यासाठी देशाने लोकसंख्याशास्त्र अभियानाची घोषणा केली आहे. आपल्याला कौटुंबिक ज्ञान, म्हणजेच कौटुंबिक संस्कृती आणि मूल्ये देखील मजबूत करण्याची आवश्यकता आहे. आपल्याला नागरी शिष्टाचाराद्वारे प्रत्येक नागरिकामध्ये नागरी कर्तव्याची भावना निर्माण करण्याची आवश्यकता आहे. यासोबतच, आपल्याला आपल्या पर्यावरणाचे रक्षण करण्याची आणि भावी पिढ्यांचे भविष्य सुरक्षित करण्याची आवश्यकता आहे. संघ आता पुढील शतकात प्रवास करत आहे. २०४७ मध्ये विकसित भारतासाठी संघाचे प्रत्येक योगदान राष्ट्राला ऊर्जा देईल आणि त्याला प्रेरणा देईल. पुन्हा एकदा, प्रत्येक स्वयंसेवकाला शुभेच्छा, अशा शब्दांत पंतप्रधान नरेंद्र मोदी यांनी संघाच्या शतकपूर्तीनिमित्त लेख लिहित शुभेच्छा दिल्या आहेत.
