लग्नात महिला घालणार फक्त तीन दागिने, सामाजिक समानतेसाठी दोन गावांच्या पंचायतीचा क्रांतिकारी निर्णय
सोन्याच्या किंमती गगनाला भिडल्या आहेत. सोनं खरेदी सामान्यांच्या आवाक्याबाहेर गेलं आहे. त्याच पार्श्वभूमीवर उत्तराखंडमधील एका पंचायतीनं एक अजब फर्मान सोडलं आहे. उत्तराखंडच्या जौनसर अनुसूचित जमाती प्रदेशातील दोन गावांच्या पंचायतीने महिलांनी लग्न समारंभात फक्त तीन दागिने घालण्याच्या निर्णयाचे उत्साहाने पालन केले आहे. सुमारे दीड महिन्यापूर्वी, कंधार आणि इंदारौली गावांच्या संयुक्त पंचायतीने घोषणा केली की, महिला लग्न समारंभात फक्त नाक, कानातले आणि एक मंगळसूत्र घालतील, या आदेशाचे उल्लंघन करणाऱ्यांना पन्नास हजार रुपये दंड आकारला जाईल.
कंधार गावाचे सरपंच प्रताप सिंह चौहान यांनी स्पष्ट केले की, अधिक दागिने घालून दाखवण्याच्या स्पर्धेमुळे वाढणारी सामाजिक असमानता रोखण्यासाठी आणि आर्थिकदृष्ट्या कमकुवत कुटुंबांमध्ये निर्माण होणाऱ्या घरगुती कलहांना आळा घालण्यासाठी पंचायतीने हा निर्णय घेतला आहे. दोन्ही गावांमधील एकूण ४२ कुटुंबांच्या महिलांनी सामाजिक समानतेच्या उद्देशाने घेतलेल्या या निर्णयाचे उत्साहाने आणि आनंदाने त्वरित पालन केले आहे. या निर्णयानंतर, आमच्या गावातील मुलांचे दोन लग्न झाले,
काँग्रेसचे ज्येष्ठ नेते आणि चक्राताचे आमदार प्रीतम सिंह यांनीही या निर्णयाला चांगले पाऊल म्हटले आहे. ते म्हणाले की, समाजातील प्रत्येक व्यक्तीची आर्थिक स्थिती वेगळी असते. पंचायतीच्या या निर्णयामुळे समाजात समानता तर येईलच पण आर्थिकदृष्ट्या दुर्बल घटकांवरील दबावही कमी होईल.
भाजप नेते जोत सिंह बिष्ट म्हणाले की, अशा निर्णयांमुळे समाजातील वाढती स्पर्धात्मकता आणि दिखाऊपणा कमी होतो आणि हे कौतुकास्पद आहे. विकासनगरचे भाजप आमदार मुन्ना सिंह चौहान म्हणाले की, आमच्या पंचायती आधीच सामाजिक सुधारणांसाठी काम करत आहेत आणि या पंचायतीचा हा उपक्रम इतरांसाठीही प्रेरणादायी ठरेल, अनुसूचित जमाती क्षेत्राचा दर्जा असलेल्या जौनसरमध्ये पंचायतींची विशेष भूमिका आहे.
महिला पंचायतीच्या निर्णयाचे पूर्ण समर्थन करतात, परंतु त्या महणतात की केवळ दागिन्यांवर मर्यादा घालून सामाजिक समानता साध्य होणार नाही आणि लग्न समारंभात महागडी दारू देण्याची प्रथा देखील बंदी घातली पाहिजे. परिसरातील रहिवासी अमला चौहान म्हणाल्या, जर समानता साध्य करायची असेल तर फक्त महिलांच्या दागिन्यांवर बंदी का घालावी? पुरुषांच्या दारू पिण्यावरही बंदी घालावी. सोने ही एक गुंतवणूक आहे, जी कठीण काळात उपयुक्त आहे. दारू आणि इतर फालतू खर्चाचा काय उपयोग? प्रताप सिंह यांनी सांगितले की महिलांची मागणीदेखील वैध आहे आणि ते लवकरच लग्न समारंभात दारूवर बंदी घालतील.
