रक्ताचा कर्करोग जागरूकता महिना
कर्करोग म्हणजे शरीराच्या कोणत्याही अवयवातील किंवा ऊतींमधील पेशींचा असामान्य प्रसार, जीन उत्परिवर्तनामुळे प्रभावित होते ज्यामुळे कर्करोगाला अमरत्व, वाढीचा फायदा आणि नैसर्गिक प्रतिकाराविरूद्ध प्रतिकारशक्ती मिळते. हे जनुक उत्परिवर्तन अनेकदा जीवनशैली किंवा दुर्गुणांमुळे कर्करोगाच्या वाढीच्या संभाव्यतेत वाढ होते.
काही जनुके कर्करोगासाठी वारशाने मिळालेली जंतू-रेषेतील उत्परिवर्तन असतात परंतु बहुतेक सोमॅटिक असतात ज्याचा अर्थ कुटुंबातील कोणालाही कर्करोगाने बाधित न होता जगण्याचा भाग म्हणून प्राप्त केले जाते. डॉ. अभय भावे, हेमेटोलॉजिस्ट, लीलावती रूग्णालय मुंबई यांनी अधिकमाहिती दिली आहे. (फोटो सौजन्य – iStock)
रक्ताचा कर्करोग कसा होतो?
रक्ताचा कर्करोग नेमका कसा होतो
ल्युकेमिया, मायलोमा आणि लिम्फोमा हे काही प्रकारचे रक्त कर्करोग आहेत जे अस्थिमज्जा (हाडांच्या आच्छादनाच्या आतील जागा) मध्ये उद्भवतात. शरीरातील जवळजवळ कोणताही घन अवयव कर्करोगाने प्रभावित होऊ शकतो. लिम्फोमामुळे मान, काखेत किंवा मांडीचा सांधा तसेच छाती किंवा उदर पोकळीमध्ये लिम्फ नोड्स वाढतात आणि अस्थिमज्जावरही परिणाम होऊ शकतो. ल्युकेमियामुळे रक्तातील लाल पेशी आणि प्लेटलेट्स कमी होतात आणि मायलोमामुळे हाडांचे दुखणे विशेषतः पाठदुखी आणि फ्रॅक्चर होऊ शकते.
कोणत्याही प्रकारच्या कर्करोगामुळे रोगप्रतिकारशक्ती कमी होते आणि त्यामुळे रुग्णाला संसर्ग होण्याची शक्यता असते ज्यामुळे आरोग्याची गुणवत्ता आणि जीवनशैलीशी तडजोड होऊ शकते आणि काहीवेळा जीवाला धोका निर्माण होतो.
हेदेखील वाचा – सोप्या पद्धतीने ओळखा रक्ताच्या कर्करोगाची सुरूवातीची लक्षणे, त्वरीत करा तपासणी
कर्करोगाची सामान्य लक्षणे
सामान्यतः काय लक्षणे दिसतात
निदान करणे आवश्यक
निदान करणे आवश्यक आहे
रक्त कर्करोगाच्या यशस्वी उपचारांसाठी लवकर निदान आवश्यक आहे. निदानासाठी रक्त चाचण्या, अस्थिमज्जा तपासणी, इमेजिंग स्कॅन, लिम्फ नोड बायोप्सी आणि अनुवांशिक चाचणी केली जाऊ शकते. सुरुवातीच्या टप्प्यात केलेल्या उपचारांमुळे काही प्रकरणांमध्ये बरे होऊन चांगले परिणाम दिसून येतात. प्रगत अवस्थेवर देखील उपचार केले जाऊ शकतात परंतु पुन्हा पडण्याची शक्यता जास्त असते. उपचारांमध्ये केमोथेरपी, रेडिएशन थेरपी, स्टेम सेल प्रत्यारोपण किंवा लक्ष्यित उपचारांचा समावेश असू शकतो. विशिष्ट दृष्टीकोन रक्त कर्करोगाच्या प्रकारावर आणि टप्प्यावर अवलंबून असतो.
कर्करोगाचा प्रादुर्भाव होण्याआधीच त्याचे निदान झाले, तर रुग्णासाठी अनुकूल परिणामांसह उपचार शक्य आहे. जर तुम्हाला स्वतःमध्ये ब्लड कॅन्सरची सुरुवातीची लक्षणे दिसली आणि काही शंका असतील, तर निदानासाठी विलंब न लावता डॉक्टरांशी संपर्क साधा, खासकरून जर उपचार करूनही लक्षणे दूर होत नसतील.
हेदेखील वाचा – लहान मुलांमधील रक्त कर्करोगाचे लवकर निदान कसे होईल, संकेत कसे ओळखावे
काय करावे
सतत आणि असामान्य लक्षणांबद्दल जागरूकता विशेषतः वजन कमी होणे हा रोगाचा एक महत्त्वाचा संकेत आहे ज्यासाठी डॉक्टरांनी मूल्यांकन करणे आवश्यक आहे. लवकर निदान जीव वाचवते!
