राष्ट्रीय क्रीडा दिन २०२५: मेजर ध्यानचंद यांच्या १२० व्या जयंतीनिमित्त भारताचा क्रीडा महोत्सव ( फोटो सौजन्य : सोशल मीडिया)
National Sports Day 2025 : दरवर्षी 29 ऑगस्ट हा दिवस भारतासाठी विशेष ठरतो. कारण हा दिवस “राष्ट्रीय क्रीडा दिन” म्हणून देशभर साजरा केला जातो. या दिनामागे एक महान क्रीडापटू, “हॉकीचे जादूगार” म्हणून ओळखले जाणारे मेजर ध्यानचंद आहेत. २९ ऑगस्ट १९०५ रोजी अलाहाबाद (सध्याचे प्रयागराज) येथे जन्मलेल्या ध्यानचंद यांच्या स्मृतिप्रीत्यर्थ २०१२ पासून भारताने हा दिवस राष्ट्रीय क्रीडा दिन म्हणून साजरा करण्यास सुरुवात केली.क्रीडा दिनाच्या निमित्ताने देशभरात विविध स्पर्धा, व्याख्याने आणि जनजागृती कार्यक्रमांचे आयोजन केले जाते. २०१८ मध्ये याच दिवशी पंतप्रधान नरेंद्र मोदी यांनी “खेलो इंडिया” चळवळीची सुरुवात केली, जी आज भारतीय क्रीडा संस्कृतीचा एक महत्वाचा भाग बनली आहे.
भारतीय हॉकीचा सुवर्णकाळ म्हटला की सर्वात पहिले नाव घेण्यात येते ते मेजर ध्यानचंद यांचे. त्यांनी १९२८, १९३२ आणि १९३६ या तीन सलग ऑलिंपिकमध्ये भारताला सुवर्णपदक जिंकून दिले. विशेष म्हणजे १९३६ च्या बर्लिन ऑलिंपिकमध्ये भारताने जर्मनीवर ८-१ असा दणदणीत विजय मिळवला. हिटलरसारख्या हुकूमशहानेही त्यांच्या खेळाचे कौतुक करत त्यांना जर्मन सैन्यात उच्च पद आणि नागरिकत्वाची ऑफर दिली, मात्र ध्यानचंद यांनी ती विनम्रपणे नाकारली. त्यांच्यासाठी देशच सर्वात मोठा होता.
मेजर ध्यानचंद यांनी आपल्या कारकिर्दीत तब्बल ४०० हून अधिक आंतरराष्ट्रीय गोल केले. त्यांचा खेळ इतका अप्रतिम होता की चेंडू त्यांच्या स्टिकला चिकटून राहतो अशी दंतकथा पसरली होती. नेदरलँड्समध्ये त्यांच्या स्टिकची तपासणी केली गेली आणि जपानमध्ये तर त्यांच्या स्टिकवर गोंद लावले आहे का अशी शंका व्यक्त झाली.
जागतिक घडामोडी संबंधित बातम्या वाचण्यासाठी येथे क्लिक करा : Kim Jong Un China visit : अमेरिकेने तयार राहावे! किम जोंग उन चीन दौऱ्यावर; पुतिनही राहणार उपस्थित
१९३६ मध्ये सुवर्णपदक जिंकल्यानंतर जेव्हा भारतीय संघाने ब्रिटिश ध्वजाखाली खेळताना विजय साजरा केला, तेव्हा ध्यानचंदांच्या डोळ्यांत अश्रू होते. ते म्हणाले “जर युनियन जॅकऐवजी भारतीय तिरंगा फडकला असता, तर मला खरी आनंदाश्रू आले असते.” हे वाक्य त्यांच्या मनातील देशप्रेमाची खरी साक्ष देऊन जाते.
मेजर ध्यानचंद यांनी लष्करात भरती झाल्यानंतर हॉकीकडे वळले. सैनिकी शिस्त, समर्पण आणि राष्ट्रप्रेम या गुणांनी त्यांचा खेळ अधिक तेजस्वी झाला. खेळातील नैतिकता आणि प्रामाणिकपणा यांना त्यांनी आयुष्यभर जपले. जेव्हा एका सामन्यात गोल करण्यात ते वारंवार अपयशी ठरत होते, तेव्हा त्यांनी पंचांकडे गोलपोस्ट मोजण्याची मागणी केली. आणि खरंच, गोलपोस्ट नियमांपेक्षा लहान असल्याचे आढळले! ही घटना आजही क्रीडाविश्वात आदर्श ठरते.
राष्ट्रीय क्रीडा दिन हा फक्त एका महान खेळाडूची आठवण ठेवण्यापुरता नाही, तर देशभरातील तरुणांना क्रीडेचे महत्त्व पटवून देण्याचा दिवस आहे. या दिवशी केंद्र आणि राज्य सरकारे शालेय, महाविद्यालयीन पातळीवर विविध स्पर्धांचे आयोजन करतात. क्रीडा आणि शारीरिक तंदुरुस्ती या राष्ट्रनिर्मितीसाठी किती आवश्यक आहेत, याची जाणीव या दिवशी करून दिली जाते.
जागतिक घडामोडी संबंधित बातम्या वाचण्यासाठी येथे क्लिक करा : Earning From Instagram: कोणत्या देशातील लोक करतात इन्स्टाग्रामवरून सर्वाधिक कमाई? जाणून घ्या भारताची स्थिती
आज सचिन तेंडुलकर, पी.व्ही. सिंधू, मीराबाई चानू, नीरज चोप्रा यांसारखे खेळाडू भारताला जागतिक स्तरावर नेऊन ठेवत आहेत. पण यासाठी पायाभरणी करणारे व्यक्तिमत्त्व म्हणजे मेजर ध्यानचंद. त्यांचा खेळ, त्यांचे शिस्तप्रिय जीवन आणि राष्ट्रासाठीची निष्ठा ही आजच्या तरुण खेळाडूंना नेहमीच प्रेरणा देत राहील. राष्ट्रीय क्रीडा दिन हा दिवस फक्त क्रीडेचा उत्सव नसून देशभक्ती, समर्पण आणि खेळाडूवृत्ती यांचा सन्मान आहे. मेजर ध्यानचंद यांचे जीवन हे दाखवते की खरी महानता केवळ विजयात नसून, राष्ट्रासाठी असलेल्या निष्ठेत आहे.
