भारत दौऱ्यावरील आमिर खान मुत्ताकीच्या कार्यक्रमाची रुपरेषा (फोटो सौजन्य - X.com)
अफगाणिस्तानचे कार्यवाहक परराष्ट्र मंत्री अमीर खान मुत्ताकी ९ ते १६ ऑक्टोबर दरम्यान भारत दौऱ्यावर येत आहेत. दोन्ही देशांमधील संबंधांमध्ये सुधारणा होण्याचे संकेत म्हणून या भेटीकडे पाहिले जात आहे. मुत्ताकी यांच्या या भेटीचा उद्देश अफगाणिस्तान-भारत संबंध मजबूत करणे, व्यापार आणि पायाभूत सुविधांशी संबंधित आव्हानांवर चर्चा करणे आणि प्रादेशिक सुरक्षेवर संवाद वाढवणे आहे.
सूत्रांनी दिलेल्या माहितीनुसार, मुत्ताकी त्यांचे भारतीय समकक्ष एस. जयशंकर तसेच राष्ट्रीय सुरक्षा सल्लागार (NSA) अजित डोवाल यांची भेट घेऊ शकतात. त्यांच्या भारतातील वास्तव्यादरम्यान त्यांची आरोग्य तपासणी देखील नियोजित आहे. ही भेट स्वतःच एक महत्त्वाची राजनैतिक कामगिरी आहे आणि दोन्ही बाजूंमधील संबंधांमध्ये एक नवीन सुरुवात आहे. भारत आणि अफगाणिस्तानमधील चर्चा प्रामुख्याने द्विपक्षीय व्यापार वाढवण्यावर केंद्रित असेल, ज्यामध्ये वाहतुकीच्या अडचणी दूर करणे, नवीन व्यापार कॉरिडॉर उघडणे आणि अन्न, कपडे आणि आवश्यक वस्तूंमध्ये व्यापाराला प्रोत्साहन देणे समाविष्ट आहे.
अफगाणिस्तानचे परराष्ट्र मंत्री भारत दौऱ्यावर; दोन्ही देशांचे संबंध मजबूत करण्याचा उद्देश
अनेक विषयांवर होणार चर्चा
सूत्रांनी दिलेल्या माहितीनुसार, दोन्ही देश त्यांच्या संबंधित दूतावासांना अपग्रेड करण्यावर देखील चर्चा करू शकतात. दोन्ही बाजू पूर्णवेळ राजदूत नियुक्त करण्याची आणि व्यावसायिक उपस्थिती वाढवण्याची शक्यता आहे. भारत व्यापारी, वैद्यकीय प्रवासी आणि कुटुंबांसाठी व्हिसा कोटा वाढवण्याचा विचारदेखील करू शकतो.
उच्च शिक्षण आणि तांत्रिक क्षेत्रात अफगाण विद्यार्थ्यांसाठी शिष्यवृत्ती वाढवण्यावरही भारत चर्चा करेल जेणेकरून लोकांमधील संपर्क वाढेल. अफगाणिस्तान आरोग्यसेवा, विकास प्रकल्प, जलसंपदा, पायाभूत सुविधा आणि वीज या क्षेत्रात सहकार्य वाढवू इच्छित आहे. दहशतवादविरोधी सहकार्य आणि प्रादेशिक स्थिरतेवर तालिबानशी ठोस चर्चा भारतालाही हवी आहे.
अफगाणिस्तानचे परराष्ट्र मंत्री मुत्ताकी यांचा कार्यक्रम
चाबहार बंदर आणि अमेरिकेचे निर्बंध
चाबहार बंदरावरील अमेरिकेच्या निर्बंधांचा मुद्दाही चर्चेत उपस्थित केला जाईल. अमेरिकेने अलीकडेच चाबहार बंदरासाठी सूट मागे घेतली आहे, ज्याला अफगाणिस्तान त्यांच्या व्यापार हितांसाठी धोका मानतो. या कॉरिडॉरसाठी सूट पुन्हा वाढवण्यासाठी भारत वॉशिंग्टनवर दबाव आणेल अशी अपेक्षा काबुलला आहे. त्याच वेळी, डोनाल्ड ट्रम्पच्या सरकारने बग्राम हवाई तळाबाबत आक्रमक भूमिका कायम ठेवली आहे. शिवाय, अफगाणिस्तानला भारताने अपूर्ण भारत-निधीत प्रकल्पांचा आढावा घ्यावा आणि अफगाण पुनर्बांधणीसाठी नवीन प्रकल्प सुरू करावेत अशी इच्छा आहे. एकंदरीत, मुत्ताकी यांची भेट दोन्ही देशांमधील बर्फ वितळवण्याच्या, व्यापारी संबंधांना पुनरुज्जीवित करण्याच्या आणि नवीन प्रादेशिक सुरक्षा संरेखन तयार करण्याच्या दिशेने एक महत्त्वाचे पाऊल मानले जाते.
